مهمترین ویژگی شخصیتی امیرکبیر چه بود؟

گفت وگو با محمد صادقی

10:39

محمدصادقی که ایفاگر نقش امیرکبیر بوده است، همزمان با سالروز صدارت این سیاستمدار برجسته ایرانی می گوید: وطن پرستی امیرکبیر همواره در ادوار تاریخ بر سر زبان ها بوده و این ویژگی‌ در تمام آثاری هم که ساخته شده، کاملا مشهود است.
در چند دهه گذشته، پرداختن به زندگی محمدتقی‌خان فراهانی مشهور به امیرکبیر مورد توجه مجموعه‌سازان تلویزیونی قرار داشته که حاصل این تلاش‌ها سه مجموعه «امیرکبیر»، «سال‌های مشروطه‌» و «سلطان صاحبقران» بوده است. هر یک از این سریال ها به تناسب توان خود و همچنین اقتضای داستان سعی کرده اند گوشه‌ای از ویژگی های شخصیتی و خدمات فراوان و در عین حال کوتاه مدت امیرنظام را به جامعه ایران یادآوری کنند.
هرچند در سریال های دیگری مانند مجموعه در حال پخش «جیران» ساخته حسن فتحی، هم نام امیرکبیر و تاثیر او بر روند داستان و فضای آن روز ایران به چشم می خورد اما در سه سریالی که نام برده شد این شخصیت ما به ازای بیرونی دارد.
خبرنگار ایسنا به بهانه ۲۷ مهرماه، سالروز صدارت امیرکبیر با یکی از بازیگرانی که نقش این سیاستمدار ایرانی را ایفا کرده، گفت وگویی داشته است. محمد صادقی در سریال «سال های مشروطه» ـ به کارگردانی محمدرضا ورزی ـ نقش امیرکبیر را بازی کرده است.
او در پاسخ به اینکه مهم ترین ویژگی شخصیتی امیرکبیر که همچنان به نیکی از آن یاد می‌شود، چه می‌تواند باشد؟ اظهار می کند: اگر بخواهیم اولین ویژگی امیرکبیر را یاد کنیم، ایشان میهن پرست بودند. وطن پرستی ایشان خیلی ذکر شده که در تمام آثاری هم که ساخته شده به این ویژگی ایشان پرداخته شد.
وی در پاسخ به اینکه برای ایفای این نقش تا چه میزان از شخصیت امیرکبیر شناخت داشته است؟ می‌گوید: عشق به ایران و وطن وجه اشتراکی است که شاید با این بزرگوار داشته ام. نحوه پرداختی که در «سال های مشروطه» داشتیم نحوه پرداخت دلایل مرگ امیرکبیر یا توطئه ای که در قبال ایشان شکل گرفته و مسائلی از ان دست بود که به آن پرداخته شد.
صادقی درباره‌ نحوه پرداخت به شخصیت امیرکبیر در آثاری که تولید شده، نیز اظهار می کند: طبیعتا کاری که ما ساختیم (سال های مشروطه) از امکانات فنی، نور و صدای بهتری برخوردار بود و اینها به روایت موثرتر و بهتر داستان کمک می‌کند. وجه دیگر آن می تواند سلیقه ای باشد. البته فکر می کنم کاری که من انجام دادم و دقتی که صرف انجام آن کردم، شاید به روزتر بوده است. آثاری هم که در گذشته ساخته شده کارهای خوب و ارزنده ای بوده اند اما شاید تجهیزاتشان در آن زمان کمتر بوده است. مثل سریالی که آقای نیک پور ساختند، هم متن و هم بازی های خوبی داشتند اما نحوه پرداختن به داستان، به صحنه نزدیک است تا فیلم و تصویر.
او تاکید می کند: سریال های دیگری که درباره امیرکبیر ساخته شده هم خوب بوده و من هر دو کار را دوست داشتم. البته سریال «امیرکبیر» خیلی سال ها پیش ساخته شده و من حتی در زمان ایفای نقشم هم ذهنیتی از آن کار نداشتم ولی کلیات تقریبا مشابه است؛ عشق به ایران، وطن پرستی و خصوصیات بارزی که در این سیاستمدار برجسته ی تاریخ کشورمان بوده مشابه بودند؛ حال شاید در نحوه پرداختن به جزئیات تفاوت هایی بوده که خیلی حضور ذهن ندارم.
صادقی در پایان از مهمترین ویژگی های امیرکبیر به کارآمد بودن این سیاستمدار برجسته اشاره می‌کند و می‌گوید: امیرکبیر مردی بود که بسیار کارآمد بود و زمانی که ایشان صدارت داشتند موفق به انجام کارهای بزرگی در کشورمان شده و این هم یکی از خصوصیات بارز ایشان بوده که با شایستگی وظایف، کار و خدمت به وطنش را به سرانجام رسانده است؛ خصوصیاتی که همه در مورد آن متفق القول هستند.
این بازیگر همچنین درباره‌ی فعالیت های این روزهایش اظهار کرد: این روزها تدریس می کنم. مدتی ایران نبودم و به تازگی مراجعت کردم. در حال خواندن دو فیلمنامه نیز هستم و هنوز قطعی نشده اند.

امیرکبیر در سریال های تلویزیونی
به گزارش ایسنا، مجموعه تلویزیونی «سلطان صاحبقران» ساخته زنده یاد علی حاتمی را می‌توان نخستین سریالی دانست که سعی کرد یادآور تلاش‌های امیرکبیر برای آبادی این سرزمین باشد؛ این مجموعه در سال ۵۴ ساخته شد.
در این مجموعه جمشید مشایخی ایفاگر نقش ناصرالدین شاه بود و ناصر ملک مطیعی نیز در نقش امیرکبیر ظاهر شد.
نکته جالب همکاری سعید نیک‌پور با این سریال است که بعدها خود وی سریالی درباره امیرکبیر ساخت. او در سریال علی حاتمی نقش میرزا رضا کرمانی را ایفا کرد.
از میان مجموعه‌های تلویزیونی که نام امیرکبیر را بار دیگر بر سر زبان‌ها انداخت، می‌توان به ساخته سعید نیک‌پور اشاره کرد. این مجموعه تلویزیونی در سال‌های آغازین دهه ۶۰ تولید شد و نیک‌پور خود ایفای نقش امیرکبیر را بر عهده گرفت.
این سریال با گذشت سالها از تولید، هنوز هم در شبکه‌های تلویزیونی صدا و سیما باز پخش می‌شود.
اما مجموعه تلویزیونی «سال‌های مشروطه» را می‌توان نسخه امروزی‌ روایت زندگی امیرکبیر ایران دانست؛ این مجموعه به تهیه کنندگی علی لدنی و کارگردانی محمدرضا ورزی، روایتگر زندگی پنج تن از پادشاهان قاجار است که در مجموع هفتاد سال بر ایران حکومت کردند.
تولید «سال‌های مشروطه» از خرداد ۸۸ آغاز شد و در زمستان همان سال به پخش رسید؛ در این مجموعه ایرج راد همانند سریال «امیرکبیر» (ساخته سعید نیکپور) بار دیگر در نقش ناصرالدین شاه قاجار در تلویزیون ظاهر شد و محمد صادقی ایفای نقش امیرکبیر را بر عهده گرفت.

امیرکبیر در سریال های شبکه نمایش خانگی: قبله عالم و جیران
در سریال «قبله عالم» ساخته حامد محمدی هم محمدرضا علیمردانی به عنوان راوی در نقش امیرکبیر حضور داشت و این نقش را صداپیشگی کرد.
این سریال که در هنگام پخش با انتقادهایی به لحاظ کیفی مواجه شد، در نهایت با خداحافظی سازنده در اعتراض به حذفیات، ناتمام ماند.
در سریال «جیران» ساخته حسن فتحی هم فضای ایران و بی کفایتی دربار ناصرالدین شاه پس از امضای فرمان قتل امیرکبیر و اجرای شدن آن، به تصویر کشیده می شود.