فیلمسازی از روی دست دیگران!

بیژن میرباقری کارگردان سینما با اشاره به تجربه حضور خود در هیأت انتخاب جشنواره فیلم کوتاه تهران، فیلمسازی برخی کارگردان‌های جوان از روی فیلم موفق دیگران را مورد انتقاد قرار داد.
بیژن میرباقری تهیه‌کننده و کارگردان سینما و عضو هیأت انتخاب آثار داستانی چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، در آستانه برگزاری این رویداد درباره ارزیابی خود از آثار متقاضی حضور در جشنواره گفت: فیلم‌هایی که در هیأت انتخاب این دوره از جشنواره دیدیم، فیلم‌های خیلی خوبی بودند که حجم بالایی هم داشتند. بخش قابل‌توجهی هم از فیلم‌های بخش خصوصی بودند. در مجموع فیلم‌ها در ژانرها و دسته‌های مختلفی هم ساخته شده بودند و مثلاً اینگونه نبود که همه فیلم‌ها در فضای اجتماعی ساخته شده باشند.
وی افزود: امسال فیلم‌های شاعرانه زیادی را دیدیم و همزمان فیلم‌های تخیلی هم تعداد قابل توجهی داشتند. سطح فنی فیلم‌ها، منهای برخی کارهای کلاسی، عمدتاً بالا بود. برخی حتی به‌صورت حیرت‌انگیزی سطح فنی بالایی داشتند، اما همچنان در زمینه مضامین، با مضامین تکراری هم مواجه بودیم. فیلمنامه‌ها هم گاهی مشکلات خاص خودشان را داشتند.
میرباقری تأکید کرد: معتقدم به فیلمسازان و فیلمنامه‌نویسان نمی‌توان هیچ توصیه‌ای داشت و هر کس باید تجربه خودش را کسب کند اما آنچه مشخص است، در میان فیلم‌های متقاضی‌ای که در جشنواره امسال دیدیم، پدیده فیلم‌های ساخته شده از روی فیلم‌های دیگر، زیاد بود. یعنی مضمون و پرداختی که قبلاً در فیلم دیگری دیده‌ایم حالا در یک فیلم دیگر تکرار شده است. این گرته‌برداری یا تکرار یک فیلم در آثار دیگران، مهمترین ضعف در میان فیلمی‌هایی است که دیدیم، البته شاید فقط یک دهم گرفتار آن بودند اما باید بگوییم که وقتی این فرصت را داشته‌اید که فیلم خود و روایت خود را ارائه کنید، چرا سراغ فیلم دیگری می‌روید که پیش‌تر موفقیتش در یک موضوع مشخص، اثبات شده است.
وی ادامه داد: عدم رصد اتفاقات موجود در پیرامون هم یک نکته بود. این البته باعث نمی‌شود که ما قدردان تلاش این نیروی فیلمساز جدید و اندیشمندی که در راه ورود به سینما هستند نباشیم. شاید خیلی از فیلم‌ها بیرون از دایره انتخاب ما مانده باشند اما باید توجه داشته باشیم که فهرست اعلامی حاصل یک انتخاب جمعی است. برخی از آثار بود که شخصاً خیلی به آن‌ها علاقه داشتم اما در جمع‌بندی آرا، بیرون از جشنواره ماندند. حداقل می‌توانم بگویم جشنواره فیلم کوتاه تهران، چهار برابر ظرفیت فیلم‌های انتخابی، فیلم‌های خوب متقاضی داشت که بخش زیادی از آن‌ها به‌دلیل ظرفیت محدود جشنواره بیرون از جشنواره ماندند.
این کارگردان باسابقه سینما درباره اعتراض‌های احتمالی به عملکرد هیأت انتخاب گفت: عمدتاً اینگونه است که یک فیلمساز فیلم خود را بهتر از آثار دیگران می‌داند. این اعتقاد همه فیلمسازان است و اگر غیر از این باشد، ایراد دارد. اما نکته مهم این است که بدانیم فهرست آثار انتخابی، حاصل یک جمع‌بندی در نظرات است. شاید ما پنج فیلم اجتماعی را در یک دسته‌بندی در کنار هم دیده‌ایم و طبیعتاً این پنج فیلم نسبت به یکدیگر ارزیابی می‌شوند. این فیلم‌ها توسط هفت نفر ارزیابی و انتخاب شده‌اند.
وی تأکید کرد: هر فیلمسازی می‌تواند بگوید فیلم من هم خوب بود و قطعاً هم فیلم خوبی ساخته است و حق دارد، اما در یک هیأت انتخاب، اینگونه عمل می‌شود که فیلم‌ها باید واجد رأی اکثریت باشند تا بتوانند به جشنواره راه پیدا کنند. شاید فیلم من نوعی واقعاً هم فیلم خوبی بوده باشد اما نتوانسته نظر هفت نفر را به خود جلب کند.
میرباقری در پاسخ به اینکه آیا در میان فیلم‌های متقاضی، فیلمی بود که او را شگفت‌زده کند، گفت: بله. فیلم‌هایی در جشنواره هستند که تقریباً هم رأی اکثریت را در هیأت انتخاب به دست آوردند. این آثار هم به جهت فنی و هم به جهت داستان‌پردازی و حس‌وحال ما را شگفت‌زده کرد.
این عضو هیأت انتخاب همچنین گفت: تیم اجرایی جشنواره مطلقاً مداخله‌ای در فرآیند انتخاب آثار نداشتند. برخی از فیلمسازان که متوجه حضور ما در هیأت انتخاب شده بودند، زنگ‌هایی می‌زدند و سفارش‌هایی هم می‌کردند، اما قاعدتاً در مرحله جمع‌بندی نظرات، این جنس سفارش‌ها و درخواست‌ها جایی نمی‌توانست داشته باشد.
چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.