این روزها «قاتل و وحشی» فقط یک فیلم نیست، بلکه بهانه‌ای است برای عمل به قانون و پایبندی به آیین‌نامه‌ها، بخصوص وقتی مثال‌های نقضی از جنس «امپراطور جهنم» در مقابلش وجود داشته باشد.
به گزارش ایسنا، آخرین ساخته حمید نعمت‌الله با نام «قاتل و وحشی» فیلمی است که سال ۱۳۹۹ شورای پروانه نمایش در وزارت ارشاد دولت دوازدهم آن را به‌خاطر شرکت در جشنواره فجر بررسی کرد، ولی مجوزی به آن نداد، چون سکانس‌هایی از آن را بدون اصلاح، قابل نمایش نمی‌دانست. این فیلم امسال برای سومین بار پیاپی متقاضی حضور در جشنواره شد و در حالی که سازندگانش تاکید دارند فیلم توسط هیات‌های انتخاب دو جشنواره قبلی بازبینی نشده و مراحل فنی و تولیدش نیز یک ماه قبل تمام شده، بنا بر همین دو مورد، از چهلمین دوره این رویداد کنار گذاشته شده است.
مسئولان جشنواره امسال با انتشار صورتجلسه‌ای به نام “بازبینی” بر این باورند که فیلم قبلا بازبینی شده پس طبق آیین‌نامه، فرصت حضور در جشنواره امسال را نمی‌یابد؛ این در حالی است که اعضای هیات انتخاب دوره سی‌وپنجم جشنواره فجر همچون همایون اسعدیان و رضا درستکار تاکید می‌کنند فقط نسخه ناقصی از فیلم دیده شده و بعد به دستور دبیر جشنواره (ابراهیم داروغه‌زاده) به دلیل مشکل حقوقی، فیلم از پروسه بازبینی و ارزیابی خارج شد. حتی مصطفی کیایی – عضو هیات انتخاب و داوری دوره قبل جشنواره – نیز اظهار کرده است که «فیلم «قاتل و وحشی» از نظر قانونی مشکلی برای حضور در جشنواره ندارد که اگر اینطور بود، دبیر سال گذشته (محمدمهدی طباطبایی‌نژاد) تمام تلاشش را نمی‌کرد که فیلم را به ما نشان دهد اما موفق نشد، چون مشکل پروانه نمایش داشت. ما تا روز آخر منتظر ماندیم ولی نشد. حداقل دبیر جشنواره که قواعد جشنواره را می‌داند.»
این اصرار و انکارها در حالی همچنان ادامه دارد که مروری بر دوره‌های پیشین جشنواره این سوال را به ذهن می‌رساند که آیا برای “رعایت قانون” و “تبعیت از فراخوان و آیین‌نامه”، محتوا و موضوع فیلم‌ها تاثیرگذار است؟
ماجرا از این قرار است که سال ۱۳۹۵ فیلم «امپراطور جهنم» به کارگردانی پرویز شیخ‌طادی و تهیه‌کنندگی محمد خزاعی که در حال حاضر رییس سازمان سینمایی است، متقاضی حضور در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر به دبیری محمد حیدری بود. هیات انتخاب آن دوره سیدضیاء هاشمی، محمدعلی حسین‌نژاد، جمال امید، نرگس آبیار، عماد افروغ، حسین کرمی و حجت‌الاسلام طه مرقاتی بودند که این فیلم را برای شرکت در بخش رقابتی «سودای سیمرغ» رد کردند ولی برای نمایش در بخش «چشم‌انداز» آن را پذیرفتند. این تصمیم با اعتراض سازندگان فیلم «امپراطور جهنم» همراه شد و محمد خزاعی (تهیه‌کننده) و پرویز شیخ طادی (کارگردان) در نامه‌ای خطاب به حجت‌الله ایوبی ـ رییس وقت سازمان سینمایی ـ انصراف خود را از شرکت در جشنواره فجر اعلام کردند.
در آن مقطع که پیگیری‌هایی از سوی افرادی خارج از حیطه سینما مثل رییس کمیته فرهنگی شورای شهر تهران هم برای حضور فیلم در بخش مسابقه انجام می‌شد، ایوبی در یادداشتی کوتاه خطاب به سازندگان فیلم «امپراطور جهنم» نوشت: «نامه‌ای را دریافت کردم که از من می‌خواهد باور کنم که هفت شخصیت فرهیخته و نام آشنا یعنی دکتر حسین کرمی، دکتر طه مرقاتی، دکتر عماد افروغ، جمال امید، سیدضیا هاشمی، نرگس آبیار، دکتر محمدعلی حسین‌نژاد ( باپوزش فراوان و عرض ادب و احترام به این عزیزان) «کج سلیقه»، « ناتوان از درک ضروت‌های فرهنگی و اجتماعی»، «ناپخته»، «ترسو»، «ضعیف»، «غافل» و «محافظه کارند». امپراطور جهنم هم باور نمی‌کند…..»
سرانجام با وجود دلخوری‌های عوامل فیلم، دوره سی‌وپنجم جشنواره فجر بدون «امپراطور جهنم» به پایان رسید، اما به طرزی عجیب در دوره سی‌وششم جشنواره به دبیری ابراهیم داروغه‌زاده به بخش سودای سیمرغ راه یافت. این در حالی است که در فراخوان دوره سی‌وششم آمده بود که برای بخش سودای سیمرغ آثار بلند سینمایی که تا بهمن‌ماه ۱۳۹۶ در داخل و خارج از کشور به نمایش درنیامده‌اند می‌توانند متقاضی شرکت در جشنواره باشند. همچنین آثاری که در دوره‌های قبل توسط هیأت انتخاب بازبینی شده باشند، نمی‌توانند متقاضی شرکت در این دوره باشند.
در سال ۱۳۹۶ محمود اربابی، احمد امینی، مجید رضابالا، پوران درخشنده، سیدجمال ساداتیان، حسین کرمی و محمدهادی کریمی به عنوان اعضای هیات انتخاب، آثار بخش سودای سیمرغ جشنواره سی و ششم فیلم فجر را انتخاب کردند ولی آنچه پیش امد سبب اعتراض عماد افروغ عضو هیات انتخاب دوره قبلی شد.
اعتراض افروغ عضو پیشن هیات انتخاب جشنواره و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با واکنش محمد خزاعی در نشست خبری فیلمش در جشنواره همراه بود که با طعنه گفت: آن‌هایی که تلاش کردند این فیلم سال گذشته به جشنواره نرسد، آسوده بخوابند که «امپراطور جهنم» دیگر خنثی شده است؛ چون همه را حذف کردیم. کجای این فیلم نسل‌کشی دارد؟ آقای افروغ را در حوزه فرهنگ بسیار قبول دارم اما ایشان چقدر سینما را می‌شناسد و وقتی درکی از یک موضوع تخصصی ندارد، چرا اعتراض می‌کند؟
این اظهارات خزاعی با نامه‌ای از سوی عماد افروغ پاسخ داده شد که در بخشی از آن نوشته بود: «این پرسش که چرا فیلم شما به جشنواره امسال راه یافته است، پرسشی نیست که شما طرف پاسخ آن باشید. مسئولان جشنواره باید پاسخگو باشند. اینکه با دلیل و مدرک بفرمایند چرا فیلمی که داوری شده است، مجدداً راه می‌یابد، اما فیلمی که داوری نشده است، به بهانه داوری در سال گذشته از ورود در جشنواره باز می‌ماند. و اگر می‌فرمایید این سؤال هم به شما ربطی ندارد، با عرض معذرت، این دیگر جزء تکالیف روشنفکری و شهروندی من است.»
نمایش فیلم «امپراطور جهنم» در جشنواره بویژه در سالن اهالی رسانه با انتقادهای زیادی بخاطر کیفیت فیلم مواجه شد، در حالی که سازندگانش در نامه انصراف خود به حجت‌الله ایوبی در دوره سی‌وپنجم نوشته بودند: «فیلم سینمایی «امپراطور جهنم» از جمله پروژه‌های سینمای ایران در سال‌های اخیر به شمار می‌رود که پاسخی به نیازهای منطقه‌ای و بین‌المللی است. این فیلم به نقد عملکرد حکام آل‌سعود و فلسفه و چگونگی به وجود آمدن گروه داعش و دیگر گروه‌های تندرو و رادیکال اسلامی در اروپا و امریکا می‌پردازد و نگاهی دارد به پشت پرده‌های «پیوند عربی- عبری» و همکاری صهیونیسم بین‌الملل و خاندان آل‌سعود. اثری که به ضرس قاطع می‌توان گفت ،نمونه آن را در سینمای منطقه نداریم….متاسفانه، با کج سلیقگی و بر اثر ناتوانی درک ضرورت‌های فرهنگی و اجتماعی و عدم تشخیص درست اولویت‌های مضمونی و موضوعی آثار، فیلم «امپراطور جهنم» نادیده گرفته شد.»
تاکید بر عبارت‌های “درک ضرورت‌های فرهنگی” و “تشخیص اولویت‌های مضمونی و موضوعی” در آن نامه می‌تواند دلیل فشار بر حضور این فیلم در بخش رقابتی جشنواره را نشان دهد، منتها نکته‌ی جالب قضیه اینجاست که برای خنثی کردن ترکش‌های حضور یک فیلم به معنای واقعی «بازبینی شده» در بخش سودای سیمرغ فجر ۳۶، فیلم «شعله‌ور» حمید نعمت‌الله که در دوره سی‌وپنجم به بخش چشم‌انداز رسیده بود و به دلیل کامل نشدن به جشنواره نرسید، همراه با «امپراطور جهنم» مجاز به حضور در بخش رقابتی دووره سی‌وششم شد ولی گویا این بار شانس با نعمت‌الله یار نیست که یک «امپراطور جهنم»ی او را با خود همراه کند.
بدون دیدگاه