‌یعقوب انوش: دلم برای استاد شجریان تنگ می‌شود، هیچ کسی نمی‌تواند مثل ایشان بخواند

منصور جهانی
یعقوب انوش موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده ویلن در سالگرد درگذشت استاد محمدرضا شجریان در باره تجربه نوازندگی‌اش در کنار آن هنرمند بزرگ گفت: در مقابل استاد شجریان، دل و جرأت می‌خواست کسی بنشیند و ساز بزند، در محضرشان با تمام احساسم ساز می‌زدم.
یعقوب انوش خالق آلبوم «آوای دوست» مجموعه کامل ردیف موسیقی اصیل ایرانی در هفت دستگاه با ساز ویلن، در سالگرد درگذشت استاد «محمدرضا شجریان»، در مورد این خواننده بی‌بدیل و برجسته موسیقی ایران گفت: در کلاس‌های خوشنویسی استاد «غلامحسین امیرخانی» با دوست بزرگی همچون زنده‌یاد استاد «محمدرضا شجریان» آشنا شدم. دوشنبه‌های آخر هر ماه، که حدود 40، 50 نفر از اعضای اصلی هم در آن حضور داشتند؛ انجمن خوشنویسان از اساتیدی که هر کدام سازی بلد بودند، دعوت می‌کردند و به همراه استاد شجریان، برنامه موسیقی اجرا می‌کردیم. در واقع، رهبر این برنامه موسیقی برعهده بنده بود و خیلی از اخلاق و روحیات من خوشش می‌آمد و یک برنامه دوستی و رفاقت با ایشان بستیم و هر هفته در هر جایی که برنامه بود می‌گفت: «انوش، الان هر کجا هستی و هر کاری داری؛ بگذار کنار و پاشو بیا.» من هم می‌گفتم: «چشم، الان میام». گهگاهی هم می‌گفت: «من تنهام حوصله‌ام سررفته، بلندشو با سازت بیا». بعضی وقت‌ها کتی خانم، همسرشون زنگ می‌زد می‌گفت: «رضا منتظرتونه». خیلی دوست داشت؛ من هم به ایشان علاقه خیلی زیادی داشتم.
این نوازنده پیشکسوت ویلن در ادامه سخنانش گفت: یک‌بار که از کنسرت ترکیه به ایران برگشته بودند به دیدنشون رفتیم؛ در آن موقع، «همایون شجریان» 15، 16 سالش بود و مشغول یادگیری ساز ضرب بود، از آنجا یک ویلون آلتو برایشان خریده بود که من آن را ریگلاژ کردم، خیلی خوشحال شد و یک برنامه هم در آن زمان با هم اجرا کردیم.

نوارهای اجرا با استاد شجریان را از صندوق عقب ماشینم دزدیدند
او همچنین گفت: البته نوارهایی که داشتم روی کاست بود؛ در صندوق عقب ماشین گذاشته بودم، دمِ منزل ماشین را پارک کرده بودم که یکدفعه دزد آمد و 7، 8 عدد از این نوارهایی را که استاد شجریان ضبط کرده بودند و خودشان هم این کاست‌ها را نداشتند و همه آنها پیش من بود، از پشت ماشینم دزدیدند. کاش ماشین را می‌دزدیدند و این نوارها را نمی‌دزدیدند. الان متوجه می‌شوم که چقدر باارزش بودند و کار خاطره‌انگیز ما روی آنها ضبط شده بود. تعدادی از اجراها هم به صورت نوار ویدئویی توسط بچه‌هایم و دیگر دوستان، ضبط شده است که بعضی وقت‌ها آنها را برایم می‌فرستند و دوباره آن خاطرات گرانبها و ارزشمند برایم زنده می‌شود و به آن دوران طلایی برمی‌گردم.

استاد شجریان آلبوم «آوای دوست» را شنید و آن را پسندیدند
استاد انوش با اشاره به نظر استاد شجریان در مورد آلبوم «آوای دوست» مجموعه کامل ردیف موسیقی اصیل ایرانی در هفت دستگاه با ساز ویلن گفت: هر استاد مطرحی در حوزه موسیقی که آلبوم «آوای دوست» را شنیده، از ضبط و اجرای آن راضی است. حتی استاد شجریان هم در زمانی‌ که مریض بودند؛ این قطعات را شنیده و به خوبی پسندیدند و گفتند که به بچه‌های موسیقی توصیه می‌کنم که از آن بهره بگیرند، چون کار فوق‌العاده‌ای است و در حوزه موسیقی هم نظیرش را نداریم.

دلم برای استاد شجریان خیلی تنگ می‌شود
این استاد ممتاز خوشنویسی در ادامه تأکید کرد: از وقتی‌که استاد شجریان به رحمت خدا رفتند، دلم برایشان خیلی تنگ می‌شود؛ البته ایشان همیشه برای من زنده هستند و وقتی که به یادشان می‌افتم؛ موسیقی بیشتر در تمام وجودم گُر می‌گیرد و بی‌تابم می‌کند (با حالت تألم و گریه). وقتی که حرفشان به میان می‌آید، ناخودآگاه گریه‌ام می‌گیرد، چون با این شخصیت بی‌بدیل موسیقی ایران رابطه خیلی نزدیکی داشتم و خیلی دوست بودیم. خیلی بی‌نظیر بود و خاطرات فراوانی با همدیگر داشتیم. تا ساعت 2، 3 نصفه شب، خا‌نه‌شان بودم و نکات ظریفی برایشان تعریف می‌کردم که از ته دل می‌خندیدند، به ایشان می‌گفتم که دوست دارم شما همیشه خوشحال و خندان باشید.

در مقابل استاد شجریان با تمام احساسم ساز می‌زدم و همزمان ترسی در وجودم بود
این هنرمند باسابقه موسیقی ایرانی گفت: در مقابل اساتیدی مثل استاد شجریان، ما هیچ چیزی نیستیم. در مقابل آقای شجریان، دل و جرأت می‌خواست کسی بنشیند و ساز بزند. وقتی‌ که در محضرشان ساز می‌زدم، با تمام احساسم ساز ویلن را می‌نواختم و همزمان، ترسی هم در وجودم بود که نکند یک‌وقت، اشتباه کوچکی داشته باشم که خدا رو شکر، این اتفاق نیفتاد و همیشه، پیش این استاد بی‌بدیل آواز ایران سربلند بودم. این‌قدر، پیش ایشان اجرا می‌کردم و در کنار یکدیگر راحت بودیم؛ بالاخره یواش یواش ترسم ریخت. در ادامه این دوستی، رابطه ما خیلی نزدیک شد و با همدیگر خیلی دوست شدیم و دیگر در هنگام نوازندگی در کنارشان، هیچ ترسی نداشتم و به‌ راحتی اجرا می‌کردم.

هیچ کسی نمی‌تواند مثل استاد شجریان بخواند
استاد یعقوب انوش در پایان این گفت‌وگو تأکید کرد: هیچکسی نمی‌تواند مثل استاد شجریان بخواند، درست است که از میان ما رفته، ولی آثارشان در میان ما وجود دارند و نفس می‌کشند. اسمش هست؛ استاد «محمدرضا شجریان» و همیشه هم در کنار ما حضور دارند. موسیقی یعنی همین، وقتی هنرمندی مثل ایشان از این دنیا می‌روند؛ وجودشان را آدم حس می‌کند، صدایشان برای همیشه در گوش ما هست، ماندگاری دارد؛ این دست افراد، با صدای ماندگارشان دیگر کهنه نمی‌شوند. به هیچ شکل و وجهی هم نمی‌توان موسیقی را از بین برد؛ موسیقی تا ابد، جاودان و ماناست.