یادی از استاد تجویدی؛ هنرمندی که اولین قطعه «گلها» را ساخت

۱۵ آبان ماه تولد یکی از سرشناس‌ترین اساتید موسیقی، علی تجویدی است؛ هنرمندی که با خلق آثار ماندگار در برنامه «گلها» برای همیشه نام خود را در تاریخ موسیقی ایران ماندگار کرد.
به گزارش ایسنا، علی تجویدی همچون بسیاری دیگر از اساتید موسیقی ایران از شاگردان ابوالحسن خان صبا بود اما این هنرمند ماندگار موسیقی ایرانی نخستین مشق‌های موسیقی خود را از پدرش «هادی‌خان تجویدی» فرا گرفت؛ مردی که در نقاشی از شاگردان کمال‌الملک و در موسیقی از شاگردان درویش خان بود.
گفته می‌شود که خود علی تجویدی روایت کرده است که از ۱۲ سالگی دستگاه‌های موسیقی را می‌شناخته است و در ۱۸ سالگی پس از اینکه دو سال نزد حسین یاحقی نواختن ویولن را آموخت، به کلاس درس ابوالحسن صبا که دوست و همکار پدرش در زمینه نقاشی بود، رفت.
این هنرمند پس از اینکه در دوره‌هایی به فراگیری ویولن نوازی غربی پرداخت، به راهنمایی صبا به محفل هنری محمد ایرانی مجرد راه یافت و با بسیاری از هنرمندان سرشناس از جمله محمد ایرانی مجرد، اسماعیل قهرمانی، سیدحسین طاهرزاده و رکن‌الدین مختاری که به آن محفل رفت‌وآمد داشتند آشنا شد. تجویدی یکی از شاگردان سرشناس صبا بود و در غیبتش کلاس او را اداره می‌کرد.
تجویدی همچنین سابقه تدریس در هنرستان موسیقی را هم دارد.
علی تجویدی پس از آشنایی اش با داوود پیرنیا که کمتر از یک هفته بود که برنامه‌ «گلها» را تأسیس کرده بود، به این برنامه پیوست.
در ادامه شنونده اجرای علی تجویدی با همراهی تنبک جهانگیر ملک در آواز مخالف سه گاه باشید:
در همین راستا، به انتشار مصاحبه‌ای از علی تجویدی با رادیو می‌پردازیم که توضیحاتی درباره برنامه گلها و همکاری با این برنامه ارائه داده است. این مصاحبه برای نخستین بار به صورت مکتوب منتشر می شود.
تجویدی در ابتدای این برنامه می‌گوید: «اگر بخواهم درباره برنامه «گلها» صحبت کنم، برمی‌گردم به ۱۷ ـ ۱۸ سال پیش. اغلب برنامه های موسیقایی که از رادیو پخش می‌شد، غیر از برنامه‌ای که انجمن ملی موسیقی داشت، به وضع فلاکت باری افتاده بودند. خوانندگانی که شایستگی خواندن نداشتند، غالبا در برنامه‌ها شرکت می‌کردند و ارکسترها حتی به نام این خوانندگان بود. البته خوانندگان خوبی هم آن زمان بودند. در این دوران توسط نصرت الله معینیان (رییس وقت رادیو) شورایی تشکیل شد. به خاطر دارم که اساتیدی نظیر مرحوم ابوالحسن خان صبا و مرتضی خان محجوبی، فوق العاده دلسرد شده بودند و تقریبا مثل اینکه اینها را کنار گذاشته بودند.»
او ادامه می‌دهد: «روزی در یکی از کوریدورهای رادیو به آقایی برخورد کردم. از وجناتش تشخیص دادم باید مرد محترم و جامعی باشد. ایشان ضمن ملاطفت با بنده گفتند آقا مگر نمی‌خواهی با این برنامه جدید ما همکاری کنی؟ گفتم کدام برنامه؟ ایشان گفتند برنامه «گلها». گفتم والا من هنوز نشنیدم، درستم می‌گفتم برای اینکه این برنامه تنها دو سه هفته بود شروع به کار کرده بود. خلاصه با این مرد بزرگوار، مرحوم داوود پیرنیا (بنیانگذار برنامه گلها) که خدا بیامرزتش، برای بار اول مواجه شدم و تحت تأثیر عواطف و احساسات ایشان قرار گرفتم. به خاطر دارم همان روز عصر برای ایشان قطعه‌ای نواختم.»
این هنرمند درباره آغاز همکاری اش با برنامه «گلها» بیان می‌کند: «چند روزی از این موضوع گذشت و ایشان را ندیدم ولی دیدم برنامه‌ای که پخش شد ساز من است توأم با اشعار بسیار دلچسب که فوق‌العاده تحت تأثیر قرار گرفتم. تصمیم گرفتم با این برنامه بیشتر همکاری داشته باشم که آقای پیرنیا مجددا مرا دید. پیشنهاد کردم که بهتر است ارکستری داشته باشیم که مرحوم پیرنیا ارکستری درست کرد با شرکت بنده، استاد بزرگوارم استاد ابوالحسن صبا و شادروان محجوبی و شادروان حسینعلی وزیری تبار (نوازنده قره نی)، لطف الله مجد (نوازنده تار)، حسین تهرانی (نوازنده تمبک).»
تجویدی که نخستین اثر برنامه «گلها» را ساخته است، درباره آن می‌گوید: به خاطر دارم قطعه ضربی ساختم که در این ارکستر اجرا شد ولی تصمیم گرفتم برای این برنامه آهنگی تهیه کنم. اولین آهنگی که تهیه کردم روی یکی از اشعار وحشی بافقی بود و فوق العاده مورد توجه قرار گرفت و مرحوم صبا هم مرا تشویق کرد که آهنگ بسیار خوبی ساختم.»
او ادامه می‌دهد: «در هر حال پیرنیا هم واقعا تشویق بی‌اندازه‌ای کرد که همین تشویق بود که کار به جایی رسید که بعد از دو ماه شب تا ساعت دو بعد از نصف شب در همین استودیوی شماره دو که در ساختمان قدیمی هست کار می‌کردیم، مرحوم صبا و مرتضی خان که سنی هم از آنها گذشته بود چون می‌دیدند کار مثبتی انجام می‌دهیم، با علاقه دنبال می‌کردند.»
او درباره اولین برنامه گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۰ هم بیان می‌کند: «آهنگی در ماهور از شیداست که البته در روایتی در چهارگاه هم هست. ولی آن که در رادیو اجرا شد در ماهور بود به نام «صورتگر نقاش چین». اصل این آهنگ در چهارگاه است ولی در ماهور هم منتسب است به مرحوم شیدا. بنده وقتی این آهنگ را آوردم مقدمه‌ای برای آن ساختم و به نت درآوردم. به یاد دارم این آهنگ را با دو سه تا ساز که مثل اینکه تار آقای حاتمی بود و ضرب آقای مجیدی، اجرا کردیم.»
او در پایان این مصاحبه عنوان می‌کند: «امیدوارم جوان‌های ایرانی دنبال کار موسیقی اصیل ایرانی را بگیرند و به دنبال موسیقی که می‌شنوم و اصالتی هم ندارد و زود هم فراموش می‌شود، نروند. »