کمی بعد از درب ورود، ۶۰ سال پیشِ خیابان‌های تهران را می‌بینید و چند قدم آن طرف تر، خود را در میان کوچه خیابان‌های ۱۴۰۰ سال پیش خواهید یافت! این است رازِ «غزالی» که علی حاتمی در اواخر دهه ۵۰ برای ساخت سریال «هزاردستان» پایه هایش را بنا کرد و پس از حدود نیم قرن همچنان مطرح ترین شهرک سینمایی و تلویزیونی ایران است.
به گزارش ایسنا، آنچه در سریال‌های تاریخی خودنمایی می‌کند، بعد از پوشش و گریم خاص آن دوره، لوکیشن یا همان فضایی است که فیلم یا سریال تاریخی در آن به تصویر کشیده می‌شود. در ساخت سریال‌های تاریخی هیچ خطایی از چشم تیزبین مخاطب دور نمی ماند. همه چیز باید درست مانند همان زمانی باشد که قصه در آن روایت می‌شود. خانه‌ها، کوچه خیابان‌ها، مغازه‌ها و حتی سنگ فرش‌خیابان‌ها، همه و همه باید طوری به نظر بیایند که بیننده را به همان دوره تاریخی مورد نظر ببرند. و در این میان گاه دکورهایی ساخته می‌شوند که برای چندین پروژه تلویزیونی و سینمایی مورد استفاده قرار می‌گیرند و چندین دکور در کنار یکدیگر، یک شهرک سینمایی را می سازند.
غزالی نخستین شهرک سینمایی ـ تلویزیونی کشور است که در سال ۱۳۵۸ توسط علی حاتمی ـ فیلمساز فقید کشورمان ـ ساخته شد و هم اکنون با مدیریت مهدی میرچی اداره می‌شود. این شهرک در طول این سال‌ها تغییر و تحولاتی را پشت سر گذاشته و بسیار فیلم و سریال هایی را به خود دیده است.
بخش اصلی دکورهای شهرک مربوط به دوره پهلوی است. اما لوکیشن‌های قدیمی تر هم در این شهرک به چشم می خورد. لوکیشن‌هایی که چند هزار سال قبل را نیز پوشش داده‌اند. خیابان‌های قدیمی و معروف تهران در چند دهه قبل، با جزئیاتی دقیق و سازه‌هایی مشابه همان دوره، در این شهرک ساخته شده‌اند. در یک سال اخیر نیز ساماندهی لوکیشن‌های شهرک در دستور کار قرار گرفته است.
خبرنگار ایسنا در روزهای اخیر با حضور در این شهرک سینمایی ـ تلویزیونی گزارشی از وضعیت فعلی چند لوکیشن از غزالی که سریال‌های بزرگی را به خود دیده، تهیه کرده است و در نهایت این گزارش ۱۴ آذر ماه ـ همزمان با سالروز درگذشت علی حاتمی و به احترام این هنرمند منتشر می شود. در ادامه خواننده روایت ایسنا از غزالی ۱۴۰۰ خواهید بود:
برای دسترسی به شهرک غزالی بعد از ماشین شخصی، راحت ترین گزینه مترو است. پس از پیاده شدن در ایستگاه ایران خودرو و طی مسیری کوتاه با تاکسی(این خط قبلا اتوبوس داشته که اخیرا تعطیل شده است) به شهرک غزالی می‌رسید.
خیابان پرخاطره لاله زار
نگهبانی را که رد می‌کنید، از همان بدو ورود به شهرک صدای آهنگی قدیمی و نوستالژیک به گوش می‌رسد. چند صد متر آن طرف تر از درب ورودی اولین دکورهایی که به چشم می‌خورد، دکورهای خیابان لاله زار است. خیابانی در تهران قدیم که هم اکنون نیز با تغییر ظاهر در تهران پابرجاست. ورود به این خیابان که به نظر می‌رسد دکورهای محکمی هم دارد شما را به تهران قدیم می‌برد. صدای آهنگ قدیمی، سینما، کافه تریا و سازه‌هایی مربوط به دهه‌های ۳۰ و ۴۰ حس و حال آن دوران را برای شما هر چند که در آن نزیسته باشید زنده می‌کند.
خیابان انقلاب و دکورهای «شهرزاد» و «زیرخاکی»
در قسمتی از شهرک، دکورهای خیابان انقلاب که در گذشته به نام خیابان شاه رضا شناخته می‌شد، ساخته شده است. در این خیابان نیز صحنه های فیلم و سریال‌های مربوط به دهه‌های ۴۰، ۵۰ و ۶۰ بازسازی می شود. سریال «سرزمین کهن» ساخته کمال تبریزی، سریال «شهرزاد» ساخته حسن فتحی، سریال «زیر خاکی» ساخته جلیل سامان و فیلم سینمایی «تختی» در همین فضا کار شده‌اند. در حال حاضر پروژه‌ای اینجا در حال تصویربرداری نیست اما کارگاه نجاری و آکسسوارسازی سریال «جیران» در این محدوده قرار دارد.
لوکیشن سریال «کلاه پهلوی»
خیابان شهر سامان نیز لوکیشن سریال «کلاه پهلوی» به کارگردانی مرحوم ضیاءالدین دری است که شامل فرمانداری و بازارچه است و هنوز پس از چند سال از تولید و پخش سریال، سرپاست. در حال حاضر اغلب مغازه‌های این خیابان به عنوان کارگاه‌های تولید آکساسوار (وسایل صحنه) سریال «جشن سربرون» مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یک بمب عاشقانه در میدان ژاله
میدان ژاله و میدان منیریه لوکیشن های دیگر شهرک غزالی هستند که آن‌ها هم برای به بازسازی صحنه های مربوط به خیایان‌های تهران قدیم و دوره پهلوی ساخته شده‌اند. مغازه‌های مختلف در کنار یکدیگر ساخته شده و سردر هر یک نامی نوشته شده است. این لوکیشن‌ها برای سریال هایی مثل «معمای شاه» اثر محمدرضا ورزی، «دلدادگان» اثر منوچهر هادی، فیلم سینمایی «بمب یک عاشقانه»، سریال «شهرزاد»، فیلم «تختی» و سریال «جلال۲» مورد استفاده قرار گرفته و پس از این نیز مورد استفاده پروژه‌هایی که در همین تاریخ روایت می‌شوند قرار خواهند گرفت. دکور این خیابان‌ها از مصالح مقاوم ساخته شده و ثابت بوده و تغییری نمی‌کند؛ تنها سر در مغازه‌ها و نام اماکن جابه جا شده و به سلیقه سازندگان هر پروژه تغییر داده می‌شود.
از «مردان آنجلس» سلحشور تا «جیران» حسن فتحی
کمی آن طرف تر از شهرک غزالی، به یک باره گویی مسافر زمان شده اید و به هزاران سال قبل می روید. در این مکان بافتی تاریخی را می‌بینید که لوکیشن سریال «نردبام آسمان» ساخته محمدحسین لطیفی قرار گرفته است. بافتی تاریخی که به گفته راهنمای شهرک برای پروژه‌های مختلف تلویزیونی تغییر داده شده و هر بار به شکلی درمی‌آید. این محل در ابتدا لوکیشن سریال «مردان آنجلس» بوده و پس از آن برای «نردبام آسمان» طراحی و ساخته شده است. پس از این سریال نیز، سریال‌های «سال‌های مشروطه»، «تبریز در مه»، «شکرآباد»، «شهرزاد» و «عقیق» در همین محل تصویربرداری شده‌اند. در حال حاضر هم این لوکیشن برای سریال «جیران» و «نائله» در حال بازسازی و تغییر است.
سریال‌های در حال ساخت
در قسمتی از شهرک، عوامل سریال «جشن سربرون» (به کارگردانی مجتبی راعی) در حال تصویربرداری هستند. بیوک میرزایی و حسین محجوب با پوشش‌هایی تاریخی مقابل دوربین قرار دارند و چندین نفر بازیگر فرعی با پوشش‌های مشابه و شبیه به ماموران قدیمی در گوشه‌ای ایستاده‌اند. به گفته راهنما سریال نمایش خانگی «جیران» و سریال تلویزیونی «جشن سربرون» در چندین لوکیشن مختلف از شهرک تصویربرداری می‌شوند.
سریال نمایش خانگی «شبکه مخفی زنان» ساخته افشین هاشمی نیز در لوکیشن میدان منیریه در حال ساخت است و در زمان تهیه این گزارش عوامل این پروژه در حال ضبط سریال بودند. مهدی هاشمی با پوششی مربوط به دهه های ۳۰ و ۴۰ مقابل دوربین قرار داشت.
در قسمتی از شهرک، لوکیشنی جدید با بافتی تاریخی مربوط به صدر اسلام ساخته شده که بسیار چشم نواز است. این لوکیشن برای تصویربرداری سریالی که «نائله» نام دارد و مجبتی فرآورده آن را خواهد ساخت، در حال تکمیل است اما تصویربرداری هنوز شروع نشده است. نائله با موضوع عاشورا و وقایع پس از آن ساخته می شود. دو خانه تاریخی به سبک خانه‌های قدیمی عراقی در کنار یکدیگر ساخته شده‌اند. این فضا آنقدر طبیعی و زیبا به نظر می‌رسد که اگر ندانید اینجا یک شهرک سینمایی است، ممکن است گمان کنید به یک بنای تاریخی واقعی رسیده‌اید. البته به گفته راهنما این سوءتفاهم برای برخی از بازدیدگنندگان شهرک غزالی پیش می‌آمده و در مورد لوکیشن سریال «نردبام آسمان» برخی گمان می‌کردند که در حال تماشای یک اثر باستانی هستند و حتی از اینکه این اثر باستانی برای ساخت سریالی جدید در حال تخریب بوده ابراز ناراحتی کرده‌اند!
دکورهای پروژه «سلمان فارسی» (به کارگردانی داود میرباقری) نیز در قسمتی از شهرک غزالی در حال ساخت است و این گروه که اکنون در قشم به سر می‌برند برای ادامه تصویربرداری به شهرک بازخواهند گشت.
در ادامه تصاویری از دکورهای در حال ساخت سریال‌های «جیران» و نائله» را تماشا می‌کنید:
ماجرای معتادان شهرک غزالی چه بود؟
در گوشه کنار شهرک چندین کارگر مشغول بازسازی، تعمیر و گاهی تخریب بناهای ساخته شده هستند. برخی از خستگی گوشه‌ای خوابشان برده و یا به دیواری لم داده‌اند. راهنما با دیدن این صحنه ها با یادآوری خبری که چند سال قبل درباره شهرک غزالی منتشر شده می‌گوید: گفته بودند در شهرک غزالی معتادهایی دیده می‌شوند که می‌آیند و در این مکان مواد صرف می‌کنند. خودمان تا کنون چنین چیزی ندیده‌ایم. برخی پروژه‌ها صدها نفر هنرور می‌آورند که در گذشته هویت آن‌ها به درستی مشخص نمی‌شد اما الان همه با کارت ملی و با هویت مشخص وارد شهرک می‌شوند. هر کدام از این هنروران نقش‌هایی در طبقات اجتماعی مختلف ایفا کرده‌اند که این هم می‌تواند باعث سوء تفاهم بازدیدکنندگان شود. ممکن است برخی، این هنرورها و یا کارگرها را در حال استراحت در گوشه‌ای دیده شده باشند و اینطور به نظر رسیده که این‌ها معتاد و خیابان گرد هستند اما اینطور نیست.
نجار مهربان سریال‌های تاریخی
انتهای کوچه ای در شهرک غزالی، کارگاه نجاری نسبتا بزرگی به چشم می‌خورد. مردی سالخورده با ابزاری در دست و ماسکی بر دهان در حال ساخت یک وسیله چوبی است. با دیدن ما دست از کار می‌کشد و خوش آمد می‌گوید. محمدعلی شیبک، نجار باسابقه‌ای است که برای سریال‌های مهمی همچون: «امام علی(ع)»، «تنهاترین سردار» «امام حسن» و «لایت عشق» وسیله‌ها و دکورهای چوبی ساخته و اکنون نیز مشغول ساخت دکور چوبی برای سریال «شبکه مخفی زنان» است. می‌گوید از سال ۷۲ در شهرک کار کرده و سازه‌هایش در اغلب سریال‌های تاریخی استفاده شده است. او پس از گفتن این جملات بلافاصله ابزارش را برمی دارد و بار دیگر مشغول کار می‌شود.
موزه عروسک‌ها، که سال گذشته ساختش در شهرک غزالی آغاز شده، یکی دیگر از بخش‌های این شهرک است که به زودی به بهره برداری عمومی می‌رسد. در این موزه بیشتر از یکصد عروسک که طی این سال‌ها در مجموعه‌های تلویزیونی نمایش داده شده‌اند، جمع‌آوری شده است.
همچنین باشگاه سوارکاری نیز در این شهرک سینمایی قرار دارد که هم به عموم مردم و هم به بازیگران پروژه ها و کارکنان صداوسیما خدمات آموزشی ارائه می دهد و به عنوان لوکیشن فیلم و سریال نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
* لازم به یادآوری است، با توجه به شیوع کرونا، شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی برای حفظ سلامت عوامل و هنرمندان پروژه‌های در حال ساخت، تا اطلاع ثانوی بازدید عمومی را ممنوع کرده است.
بدون دیدگاه