کشف بنای خشتی دوره ساسانی در داودآباد اراک

کاوش در تپه زروبند۲ به آشکار شدن بخشی از حصار و ورودی یک بنای ساسانی منجر شد که با توجه به یافته‌های معماری و شواهد موجود، این بنا مسکونی نبوده و بنظر می‌رسد که بنایی با کارکرد مذهبی باشد.
به گزارش روابط‌ عمومی پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری، محمدرضا نعمتی سرپرست هیئت باستان‌شناسی 14شهریور 1401 با اعلام این خبر گفت: کاوش تپه زروبند2 از محوطه داودآباد، با هدف مطالعه لایه‌ها و توالی فرهنگی، مشخص کردن وضعیت تپه از نظر آثار و بقایای معماری و تعیین کارکرد بنای موجود در آن با مجوز پژوهشگاه و حمایت مالی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی انجام شد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، با بیان‌اینکه پس از یک ماه کاوش در تپه زروبند2 بخشی از حصار و ورودی یک بنای ساسانی بدست آمد افزود: دیوارهای حصار شامل دو دیوار ضخیم به موازات هم و به عرض 125 سانتیمتر و راهرویی که در حدفاصل این دو دو دیوار قرار دارد.
او با اشاره به اینکه دیوارها به‌ طور کل از خشت‌هایی به ابعاد 12×40×40 و 12×54×54 سانتیمتر با ملات گل به رنگ سفید ساخته شده‌اند تصریح‌کرد: خشت‌های به‌کار رفته در دیوارها از خاک محل تهیه شده و اغلب دارای کیفیت پایین و به رنگ مایل به سفید و قرمز روشن که دارای مقدار زیادی شن درشت و سنگ ریزه هستند.
نعمتی افزود: تمام سطح دیوارها و کف راهرو با گچ اندود شده است و در قسمت شرقی ترانشه از طریق یک ورودی راهرو به یک یرج بیضوی شکل منتهی می‌شود که بخشهایی از سقف گهواره ای آن با تاق ضربی سالم باقی مانده است.
به گفته این باستان‌شناس، خشت‌های به کار رفته در برج به‌ابعاد 12×34×34 سانتیمتر و کوچکتر از خشت‌های دیوارها هستند و به منظور استحکام دیوار برج بخش بیرونی آن با چینه‌ای به رنگ مایل به سفید پر شده است.
سرپرست هیات باستان‌شناسی با بیان‌اینکه این بنا برروی صفه‌ای از چینه بنا شده که یک متر از سطح دشت ارتفاع دارد گفت: با توجه به تصاویر هوایی و توپوگرافی تپه حصار و برج مکشوفه بخش غربی ورودی به بنا بوده و احتمالا بخش شرقی ورودی نیز به همین شکل است.
این باستان‌شناس اظهار کرد: با توجه به ترک آگاهانه این بنا در کاوش‌های انجام شده اشیاء و یافته‌های سالمی به‌دست نیامد و مهمترین یافته این فصل بقایای یک مجمر سفالی است که در سطح بدنه بیرونی آن تزئینات کنده زیادی وجود دارد، علاوه براین تعدادی شاخ قوچ، استخوان‌های مربوط به گراز، قاپ مخصوص بازی، ابزارهای سنگی و تعدادی زیادی قطعات سفال به‌دست آمد.
او افزود: براساس لایه‌نگاری انجام شده و شواهد به دست آمده این تپه تک دوره و مربوط به دوره ساسانی است که در اواخر این دوره و اوایل دوره اسلامی با خشت، چینه و خاک پر شده و بطور کامل متروک شده است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری تصریح‌کرد: با توجه به یافته‌های معماری و شواهد موجود این بنا مسکونی نبوده و بنظر می‌رسد که بنایی با کارکرد مذهبی باشد.
نعمتی گفت: با توجه به موقعیت جغرافیایی این اثر، ادامه این کاوش‌ها می‌تواند اطلاعات تازه‌ای از دوره ساسانی شرق زاگرس و فلات مرکزی ایران و کارکرد قطعی بنا به‌دست دهد، از طرفی دیگر با وجود سالم ماندن بنا کاوش آن می‌تواند کمک زیادی به حضور گردشگران در منطقه کند .
گفتنی‌است، محوطه داوودآباد در چهار و نیم کیلومتری شمال‌غرب شهر داودآباد از توابع شهرستان اراک و در میان زمین‌های کشاورزی و چهار رشته قنات قرار گرفته است.در 400 متری شرق این تپه محوطه‌ای بزرگ به مساحت تقریبی 60 هکتار وجود دارد که دارای آثاری از دوره ساسانی تا اواسط دوره اسلامی است. این تپه در تاریخ 18/2/1387 با شماره 1387 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.