نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» هنرمند نابینا؛ نقاشی با چشمان کاملا بسته

نمایشگاه نقاشی «چشمان کاملا بسته» با آثاری از هاتف شرار هنرمند نابینا که تلفیق و روایتی از موسیقی و نقاشی است، در گالری بام برپا شده است.
به گزارش ایرنا، این روزها، نمایشگاهی متفاوت از نمایشگاه‌های مرسوم در یکی از گالری‌های تهران برپا شده است. در نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» می‌توانیم تصاویری از طبیعت، درختان، غروب و دماوند از هاتف شرار هنرمند نابینا را ببینیم.
در بخشی از نمایشگاه اشعاری مرتبط با نقاشی‌ها با خط بریل و خوشنویسی همچون «ما شعله‌های سرکش اندوه بودیم/آدم به آدم می‌رسد ما کوه بودیم»، «هفت دریای جهان با همه توفان‌هایش/ می‌زند غوطه در آن کاسه تنبور هنوز/ در نشابورم و جویای نشابور هنوز؛ محمدرضا شفیعی کدکنی»، «درخت خشک خیالم بهار می‌خواهد/ و طرح تازه‌ای از روزگار می‌خواهد» و «من باهارم تو زمین/ من زمینم تو درخت/من درختم تو باهار/ نازِ انگشتای بارونِ تو باغم می‌کنه/ میونِ جنگلا تاقم می‌کنه؛ احمد شاملو» نیز به نمایش گذاشته شده است.
هاتف شرار متولد ۱۳ بهمن ۱۳۶۵ در خانواده فرهنگی در تهران متولد شد، شرار و دو نفر دیگر از اعضای خانواده او نابینا هستند.
شرار از سنین نوجوانی یادگیری سنتور که ساز اصیل ایرانی را نزد میلاد کیایی آغاز کرد و به مدت هفت سال آواز را نزد خواننده برجسته موسیقی ایرانی اکبر گلپایگانی آموخت و به صورت جدی به آواز کلاسیک ایرانی روی آورد. در اوایل سال‌های جوانی ۶ بزرگداشت در سالن‌های شهر تهران برای هنرمندان پیشکسوت موسیقی اصیل ایران برگزار کردند و خود نیز به اجرای موسیقی می‌پرداخت. شرار از ۲۲ سالگی هم کنسرت‌های متعددی در تهران و چند شهر دیگر اجرا کرده است و در این اجراها بیشتر به خواندن و نواختن آثار خود پرداخته است.
وی همچنین در روزنامه ایران سپید ویژه نابینایان ستون مخصوص موسیقی را راه‌اندازی کرد و به مدت ۱۸ ماه با هنرمندان برجسته ایرانی مصاحبه انجام داد. شرار همچنین چند ماهی به عنوان کارشناس مجری و پژوهشگر تاریخ موسیقی ملی ایران در رادیو فرهنگ مشغول بود.
این هنرمند در سال‌های اخیر نیز آلبوم‌های «چه می‌شد» در حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی و «انگار نه انگار» که پاپ ایرانی یا موسیقی ترکیبی سازهای ایرانی و جهانی هست را به صورت رسمی منتشر کرده که آهنگسازی آلبوم دوم توسط او انجام شده است.

چگونگی برگزاری نمایشگاه «چشمان کاملا بسته»
شرار درباره نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» به خبرنگار ایرنا گفت: این نمایشگاه، ششمین نمایشگاه من است که ۱۷ اثر از آثارم را به نمایش گذاشته‌ام، در اوایل دهه ۸۰، دو نمایشگاه گروهی با دوستان نابینا داشتم اما «چشمان کاملا بسته» ششمین نمایشگاه انفرادی و مهمترین نمایشگاهم است.
وی افزود: نابینایی من مادرزادی و به دلیل ازدواج فامیلی است، فقط نور و تاریکی را تشخیص می‌دهم، در دوران تحصیل تا اخذ مدرک دیپلم، در مدارس عادی و بین افراد عادی تحصیل کردم و تا ۱۸ سالگی دوست نابینایی نداشتم و هیچ مشکلی هم برای تحصیل و برقراری ارتباط با سایر افراد نداشتم.
شرار بیان کرد: به صورت طبیعی، تحصیل در کنار افراد عادی، ذهن انسان را کنکاش‌گر می‌کند، انسان اجتماعی بودم، می‌خواستم همپای دوستانم باشم، به طبیعت می‌رفتم، در مواجهه با طبیعت و رویدادها کنجکاو بودم و از اطرافیان سوال‌های متعددی درباره رنگ‌ها و… می‌پرسیدم.
این هنرمند اظهارداشت: اولویت، علاقه و هنر اصلی من موسیقی است، آواز می‌خوانم، دو آلبوم موسیقی را به صورت رسمی سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۷ منتشر کردم، ساز اصلی من سنتور است اما بیشتر در زمینه آواز فعالیت می‌کنم، موسیقی با من عجین است و به آن عشق می‌ورزم.
وی درباره فعالیت خود در حوزه نقاشی گفت: در ۱۷ سالگی، در فرهنگسرای امید منطقه ۱۳ تهران، اعلام شد که استاد سعدالله احمدی قرار است به افرادی که در جنگ بیناییشان را از دست دادند، هنر نقاشی آموزش دهد، من هم به همراه خواهرم، نرگس شرار کنجکاو شدیم و در این دوره حضور پیدا کردیم.
شرار افزود: استاد احمدی مقدمات ابتدایی نقاشی را به ما آموزش داد، با رنگ روغن با ما کار کردند، چیدمان رنگ‌ها را آموختیم، رنگ‌های اصلی و فرعی را به ترتیب در پالت قرار می‌دادیم، در این دوران یکی دو نمایشگاه گروهی برپا شد که در آنها شرکت کردیم، سال ۱۳۸۴ خواهرم برای نخستین بار یک نمایشگاه انفرادی برپا کرد.
این هنرمند بیان کرد: بعد از درگذشت استاد احمدی، برادرم هانی شرار که هنرمند و استاد خوشنویسی، کالیگرافی و نقاشی است، بیشتر آموزش مرا برعهده گرفت، با بهره‌مندی از آموزه‌ها و تصورات ذهنی‌ام که به طبیعت و کوه رفته بودم، آثاری را به تصویر می‌کشم.
وی اظهارداشت: با توجه به اینکه نور و تاریکی را تشخیص می‌دهم، به عنوان مثال خورشید را مانند یک لامپ می‌بینم و یک نوری که فقط گرد است، تصوری از رنگ ندارم، فقط روشنی و تیرگی را متوجه می‌شوم اما برادرم تئوری رنگ، به عنوان مثال آسمان چه زمانی پررنگ یا کمرنگ است و رنگ آب، دریا، درختان را در زمان‌های مختلف برایم تفسیر و بیان می‌کند.
شرار افزود: برای خلق آثار نمایشگاه «چشمان کاملا بسته»، تصوراتم از طبیعت که برایم ملموس بود را ابتدا با خمیرهای مخصوص، پاپیه ماشه یا خمیر سرامیک ایجاد کردم سپس رنگ‌ها را در آثار پیاده کردم، به عنوان مثال هنگامی که آثار مربوط به درختان را لمس کنید، شیارهای روی آنها را احساس خواهید کرد، براین اساس، در این نمایشگاه برخلاف سایر نمایشگاه‌‎‌ها به مخاطبان اعلام می‌کنیم که به آثار دست بزنند و آنها را لمس کنند، نام نمایشگاه هم برگرفته از فیلم «چشمان کاملا بسته» به کارگردانی استنلی کوبریک است.
این هنرمند نقاش بیان کرد: تصوراتم در آثار نقاشی، خیلی عجیب و خارق‌العاده نیست، با تصورات افراد عادی خیلی نزدیک است، شاید در مواردی از لحاظ زیبایی‌شناسی متفاوت باشد، براساس ترکیب رنگی که آموزش دیدم، در ذهن خودم می‌پرسیدم که به عنوان مثال اگر این رنگ با آن رنگ ترکیب شود، چگونه خواهد شد و می‌دانم ترکیب رنگ‌ها در زمان‌های مختلف چگونه است، آثارم بیشتر واقع‌گرایانه است و سعی کردم سبک خودم را که متفاوت و منحصر به فرد است، ارایه کنم.
وی خاطرنشان کرد: در جریان خلق آثار و بیان احساساتم به افراد عادی و همنوعان خودم از خمیرهای مخصوص استفاده کردم که برای آنها ملموس و قابل فهم باشد.

چگونگی ارتباط موسیقی با نقاشی
شرار درباره ارتباط موسیقی با نقاشی در نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» اظهارداشت: ارتباط موسیقی با نقاشی در این نمایشگاه را می‌توانم اینگونه بیان کنم که برای کمرنگ و پررنگ بودن رنگ‌ها در آثارم، برادرم که شنونده حرفه‌ای موسیقی است، رنگ‌های نقاشی را با زمینه‌های مختلف موسیقی به عنوان مثال پس زمینه‌های سازهای زهی، حضور و صداهای سازها در جریان اجرای یک اثر برایم تفسیر و بیان می‌کرد و در نقاشی اینها را احساس و درک می‌کردم و به تصویر می‌کشیدم.
وی گفت: همچنین در این نمایشگاه، اشعاری مرتبط با آثار نقاشی، با خط بریل و آثار خوشنویسی برادرم به نمایش گذاشته شده است، در نقاشی من موسیقی دیده می‌شود و موسیقی من بسیاری اوقات حاکی از نقاشی کشیدن است، کمتر اما در نقاشی من موسیقی ملموس‌تر است.
این هنرمند نقاش درباره استقبال مخاطبان از نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» بیان کرد: استقبال از این نمایشگاه فراتر از تصورم بود و استادان بزرگ نقاشی، کالیگرافی و موسیقی از آثارم دیدن کردند، برخی از آنان پیشنهادها و مشاوره‌هایی را برای ادامه کار و طرح‌هایی را برای همکاری ارایه ‌کردند. برخی از نابینایان نیز از نمایشگاه استقبال کردند.
شرار درباره ارزیابی خود از وضعیت هنر نقاشی در میان روشندلان بیان کرد: یک دوره‌ای، برخی از روشندلان به دلیل کنجکاوی در حوزه نقاشی حضور پیدا کرده و آثاری را به تصویر کشیدند، در خارج از کشور هم ممکن است نابینایانی یا حتی نقاشان حرفه‌ای که سابقه بینایی داشتند، به صورت آبستره و شیوه انتزاعی آثاری را خلق کنند اما براساس تحقیق و بررسی‎‌هایی که انجام دادم هنرمندی نابینا که به صورت واقع‌گرایانه طبیعت را به تصویر بکشد، وجود ندارد.
این هنرمند افزود: سال ۱۳۹۸ سازمان بهزیستی به من پیشنهاد داد که پوستر روز جهانی نابینایان را طراحی کنم، با اینکه با این کار مخالف بودم، پوستر را طراحی کردم، مورد استقبال مسئولان قرار گرفت و ثبت جهانی هم شد، امیدوارم علاقه‌مندان از آثار نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» دیدن کنند، نظر خود را درباره آثار بیان کنند و نقد بنویسند.
نمایشگاه «چشمان کاملا بسته» از هشتم تا ۲۲ اردیبهشت همه روزه از ساعت ۱۶ تا ۲۰ در گالری بام به نشانی خیابان کریمخان، خیابان سنایی، کوچه نوزدهم، پلاک ۱۶، زنگ دوم برپاست.