دومین نشست از مجموعه گفتمان‌های حفاظت و مرمت آثار توسط پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی با همکاری موسسه فرهنگی موزه‌های بنیاد برگزار و در آن موضوعات «اهمین طراحی لیبل (برچسب) در موفقیت تجربه موزه‌ای» و «مفاهیم سبز و پایداري در موزه» به بحث نهاده شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، سعید خودداری نائینی عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران و دانشیار گروه مطالعات موزه در این نشست موضوع اهميت طراحي ليبل) برچسب (در موفقيت تجربه موزه‌اي را به بحث نهاد و گفت: همانطور كه موزه‌ها به آرامي از نظر كمي گسترش مي‌یابند وموضوعات متنوع و تازه در موزه‌ها به نمايش در مي‌آيند بازنگري و استفاده از تجربيات علمي جهان براي موفقيت در طراحي موزه ضروري به نظر مي‌رسد.
او با بیان اینکه تاسيس وتوسعه موزه‌ها در حالي كه نسل‌هاي جديد موزه حتي ديگر نام‌هاي متعارف موزه شناختي نسل‌هاي گذشته موزه را نيز دگرگون كرده، طراحي موزه را نيزبه تجربه بازديد از موزه گره زده است افزود: تجربه بازديد فعاليتي است كه جنبه‌هاي مختلف آن مانند فرهنگي،…بررسي شده اما اين تجربه در دو سوي طراحي موزه قرار مي‌گيرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران اظهارکرد: به عبارتي در آغاز سده بيستم بود كه ارزيابي‌هاي تجربه بازديد از موزه به تحليل ساختار بازديد، مولفه‌هاي همراه بازديد كننده، ساختار بنا و سرانجام بازنگري در طراحي اطلاعات موزه معطوف شد.
دانشیار گروه مطالعات موزه با بیان‌اینکه طراحي موزه را نمي‌توان طراحي ساختمان وفضاي معمارانه آن يا طراحي گرافيك آن دانست گفت: با استناد به مطالعاتي كه در موزههاي بزرگ جهان از حدود يكصد سال پيش با آغاز مطالعات بازديد كننده شروع شد طراحي موزه و ازجاي آن بايد بازديد كننده را در مركز هدف طراحي قرار دهد.
خودداری خاطرنشان کرد: اين كار از طراحي و بيان ايده اصلي نمايشگاه موزه تا مرحله ارزيابي پاياني به برقراری ارتباط اجزاي موزه با بازديد كننده نظر مي‌كند، چرخه‌اي كه بازديد كننده، موزه و تجربه موزه اي در آن در تعاملند.
او افزود: با وجود كنش‌ها و احساساتي متعدد انسان كه تعداد آنها گاهي از بيست هم فراتر مي‌رود مهمترين حس‌هاي انساني در فرآيند بازديد ديداري وشنيداري هستند.
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر تهران تصریح‌کرد: در طراحي موزه نيز مهمترين بخش ارائه اطلاعات و اننتقال موضوعات هدف به بازديد كننده است تا بتواند با تفسير آن در فضاي فيزيكي يا مجازي موزه تجربه بازديد خود را شكل بدهد.اين اطلاعات در ساده‌ترين شكل خود در برچسب هابي موزه‌اي پديدار مي‌شود.
دانشیار گروه مطالعات موزه گفت: پژوهش‌هاي دانشگاهي و ميداني نشان مي‌دهد بخش زيادي از موفقيت تجربه موزه‌اي وحضور بازديد كننده در موزه به طراحي برچسب مربوط است.
خودداری اظهارکرد: در اين مقاله به تلاش مي‌شود به زمينه‌هاي شناخت و طبقه‌بندي برچسب‌هاي موزه‌اي، عوامل موثر براي مفيد بودن و كارآ بودن برچسب‌هاي موزه پرداخته شود و نيز با توجه به تجربيات مراكز فعال جهاني در اين موضوع به مسائل زير ساختي آينده طراحي برچسب و ارائه اطلاعات در موزه و ضرورت‌ها و روشهاي بازنگري در برچسب‌هاي موزه‌اي در ايران اشاره شود.
در ادامه منیژه هادیان دهکردي سرپرست پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی موضوع مفاهیم سبز و پایداري در موزه را به بحث نهاد و با اشاره به تغییرات اقلیمی صورت گرفته در جهان به دو مفهوم سبز به معنای آسیب نزن و پایداری به معنای آسیب نزن و زنده نگه دار به تشریح تفاوت این دو مفهوم پرداخت.
او با اشاره به ارتباط موزه‌ها با پایداري، موقعیت مکانی و نقل و انتقال، طراحی محوطه پایدار، صرفه‌جویی در آب، بهره‌وري انرژي، مواد و منابع وکیفیت محیط داخل را از معیارهاي اتحادیه موزههاي آمریکا براي موزه سبز برشمرد.
هادیان دهکردی افزود: پایداري در عرصه حفاظت و مرمت آثار با معیارهاي کیفیت محیط داخل و مواد و مصالح مورد استفاده متجلی می‌شود و حفاظتگران می‌توانند از طریق مراقبت از مجموعه‌ها و در دسترس قرار دادن آنها براي ایجاد فرصت‌هاي آموزشی و مشارکت فرهنگی سهم متمایزي در پایداري داشته باشند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: حفاظتگران می‌توانند از تحقیقات بر روي آثار موزه‌اي براي اهداف توسعه پایدار حمایت کنند و از طریق اطمینان از غیر مضر بودن مواد و مصالح و سایر منابعی که به عنوان بخشی از اقدامات حفاظتی استفاده می‌شوند، مشارکت متمایز داشته باشند.
او موثرترین روش پیاده‌سازي پایداري در یک بناي تاریخی یا موزه، را تشکیل تیم سبز اعلام کرد و گفت: یک تیم سبز موفق متشکل از کارکنان با انگیزهاي است که براي یادگیري، تحقیق، ارتقاء و مشارکت فعال بقیه سازمان خود در فعالیت‌هاي سبز داوطلب می‌شوند.
سرپرست پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی در بیان برخی چالشهای پیشروی این حوزه به تنوع فرهنگی و اقلیمی و امکانات مختلف براي کنترل شرایط محیطی، قرارگیری بیشتر موزه‌ها در معرض گرد و غباردر سطح محلی، منطقه‌اي و جهانی، سطوح بالاي گازهاي آلاینده ناشی از ترافیک و صنایع، کمبود یا عدم دسترسی به مواد سبز یا فقدان اطلاعات درست و معتبر در مورد محصولات تجاري و نگرانی‌هاي مربوطه به استفاده از نور طبیعی در محیط داخلی موزه‌ها اشاره کرد.
او توجه به تاریخ، روشهاي سنتی و تجارب گذشته براي کنترل محیط داخل در هر منطقه و شرایط اقلیمی، ترغیب، آموزش و افزایش آگاهی عمومی، همکاري با موسسات و مراکز فعال در زمینه محیط زیست و مصرف انرژي، همکاري با شرکت هاي دانش بنیان براي تولید مواد و محصولات سبز، تقویت رویکرد حفاظت پیشگیرانه در سطوح مختلف مدیریتی تا کارکنان خدمات و پشتیبانی و یکپارچه سازي شیوه‌هاي سبز با اسناد ماموریت و راهبردهاي موزه را راهبردهای پیش رو خواند.
هادیان دهکردی با بیان‌اینکه موزه سبز بهترین موقعیت براي مشارکت در پایداري با گسترده ترین مخاطبان و قدرتمندترین روش را دارد تصریح‌کرد: موزه‌ها به عنوان حافظان میراث‌فرهنگی و طبیعی از قدرت و مسئولیت منحصر به فردي براي الگوبرداري و آموزش روشهاي حفظ کره زمین، برخوردارند، بنابراین موزههاي سبز اکنون یک الزام هستند، نه یک انتخاب و با نزدیک شدن به تهدیدات تغییرات آب و هوایی، دیر یا زود، سیاستهاي لازم براي حمایت از پایداري محیط زیست، شهرهاي سبز و موزههاي سبز ضروري می‌شود.
بدون دیدگاه