«عقب ماندگی» در جانمایی مجسمه‌های شهری و معضل افرادی که «این کاره» نیستند

دلایل متعددی موجب شدند که سرنوشت برخی مجسمه‌های شهری فراموشی باشد اما از دلایل مهم آن را می‌توان جانمایی نادرست و گاهی سرسری مجسمه‌های شهری و استفاده نکردن از ایده جوانانی دانست که دست کم گرفته می شوند.
وجود مجسمه‌هایی که تبدیل به نماد شوند، برای یک شهر ضروری است. این حجم‌ها قاعدتا باید زیبایی شهر را دستخوش تغییر کند. باید تحولی را در حافظه شهروندان ایجاد کرده و حتی پس از مدتی حس تعلق خاطر را آشکار کنند. با این حال به جز تعدادی از مجسمه‌های شهر، اغلب آن‌هایی که به خصوص در سال‌های اخیر در سطح شهر نصب شدند نتوانستند به جایگاه حقیقی خود دست پیدا کنند؛ اتفاقی که شاید یکی از عوامل آن را جانمایی غلط آن‌ها دانست.
حسین فخیمی هنرمند پیشکسوت مجسمه‌سازی است. او در گفت‌وگویی با ایسنا بر اینکه جانمایی مجسمه‌ها نکته‌ای بسیار مهم است تاکید می‌کند. فخیمی می‌گوید: جانمایی مجسمه‌ها بسیار مهم است. به نوعی می‌توان آن را جزئی از خود مجسمه دانست. این در حالی است که به جانمایی مجسمه‌های شهری آنطور که باید توجه نمی‌شود.
این استاد بازنشسته معتقد است که مجسمه‌های فردوسی و میدان حر به درستی جانمایی شدند اما اغلب مجسمه‌های شهری جانمایی مناسبی ندارد.
فخیمی با بیان اینکه برای جانمایی هر مجسمه باید فاکتورهای بسیاری را مد نظر قرار داد، تاکید می‌کند که در مکان‌یابی برای نصب مجسمه‌ها اغلب کوتاهی می‌شود.
او مثال می‌زند که اگر چیدمان مجسمه‌ها در شهر بدون برنامه ریزی باشد، مثل کاشت گل بدون داشتن گلدان است. او این موضوع را حیاتی ذکر می‌کند و می‌گوید که برای نصب یک مجسمه حتما باید آن را با پایه و محیط اطرافش دید و علاوه بر تناسب اندازه آن به ابعاد اجتماعی آن نیز توجه کرد. «باید ویژگی‌های محیط را برای نصب یک مجسمه بررسی کرد. یک مجسمه فارغ از مکانی که نصب می‌شود، باید مفهوم اجتماعی آن محدوده را هم با خود همراه داشته باشد. اگر مفهوم محیطی با مجسمه انطباق نداشته باشد، احتمالا جانمایی آن به درستی انجام نشده است.»
این استاد مجسمه‌سازی معتقد است که جای خالی مجسمه‌هایی با رویکرد و تکنیک تازه در شهر احساس می‌شود. متاسفانه برخی متصدیان این دست از اقدامات «این کاره» نیستند و از آن‌جایی که اطلاعات کافی ندارند صرفا در پی نصب یک مجسمه هستند. آن‌ها برخی از مجسمه‌ها را به زور جا می‌دهند، در حالی که مجسمه باید احساس را در مخاطبش ایجاد کند.
وی می‌گوید:‌ ما شدید در حوزه مجسمه‌های شهری دچار عقب ماندگی هستیم.
فخیمی ادامه می‌دهد: ما جوانان بااستعدادی داریم که استعداد آن‌ها هدایت نمی‌شود. باید از طریق هدایت استعداد آن‌ها و استفاده از آن در این زمینه کمبودهایی را که به نظر می‌رسد جبران کنیم.
عکس از آرشیو بانی‌فیلم