ویژه برنامه “قلمکارنگار شاعر، یادمان استاد عباس گیاهی” به همت حوزه هنری استان اصفهان و با حضور دکترهادی سیف، پژوهشگر هنرهای سنتی ایران در عمارت سعدی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان اصفهان، هادی سیف در این ویژه برنامه با بیان اینکه هنرمندان واقعی اغلب گمنام هستند و نام و داستان زندگی آنها در تاریخ گم شده است، گفت: این هنرمندان در خط و خطوط هنری به دنبال وصال به حق بودند و همین معنویات و نیت‌های پاک و به دور از مادیات هنر آنها را ماندگار کرد، اگرچه اغلب گمنام هستند.
وی افزود: بازارقیصریه از زمان برپایی، یکی از مراکز عمده هنری در مشرق زمین و بعضا در گستره‌ای وسیع‌تر بوده است و سراهای این بازار مثل سرای چیت‌سازان، زرگران، کاشی‌کاران و …به منزله دانشکده‌های هنری علاقمندان و هنرمندان زیادی را بدون ثبت‌نام و کنکور پرورانده است.
سیف در ادامه گفت: از زمانی که در حوزه تاریخ هنر ایران پژوهش و تألیف می‌کنم نام نزدیک به 7 هزار هنرمند را به همت راویان و بازماندگان در دوسیه هنر ایران به ثبت رسانده‌ایم.
پژوهشگرهنرهای سنتی گفت: در نیمه دوم قرن چهاردهم نزدیک به 12 رنسانس در هنرهای مردمی ایران اتفاق می‌افتد که اصفهان و شیراز پرچم‌دار این رنسانس‌ها هستند.
وی افزود: از جمله زمانی که درعصر صفوی قلمکار از هند و چین وارد ایران شد هنرمندان این عصر که از آن با عنوان “عصر تجدید حیات هنرهای ملی” یاد می‌کنیم، چنان در این هنر درخشیدند که گویی قلمکار از اصل و اساس متعلق به ایران و اصفهان است.
وی با اشاره به اینکه بازار قیصریه در قرن چهاردهم از جنگ اول و دوم جهانی آسیب زیادی دید، گفت: همزمان با آسیب‌های اقتصادی ناشی از جنگ پای سودجوها به سرای چیت‌سازان باز میشود، پارچه‌ها، قالب‌ها و رنگ‌های بی‌کیفیت و سطحی باعث میشود که این هنراصیل از رونق و کیفیت سابق به دور بیفتد، در این زمان هنرمندانی مثل شیخ حریری و مشهدی عبدالخالق تلاش می‌کنند که هنر قلمکار را تحول بخشند و نقش‌های عصر صفوی را دوباره زنده کنند و با همین تلاش‌ها و تحول، آرام آرام قلمکار رو به زوال جان دوباره‌ای می‌گیرد.
سیف افزود: قلمکار هنری است با محدودیت رنگ، که باید با 4 یا نهایت 5 رنگ بر کرباس نقش بزند و هنرمندان با همین محدودیت باید هنر آسیب‌خورده را احیاء می‌کردند اما امتیازی که قلمکار داشت و به هنرمندان کمک می‌کرد این بود که هنری کاربردی بود و مردم با آن نه صرفا برای آویزان کردن از دیوار بلکه در استفاده‌های روزمره ارتباط داشتند چرا که قلمکار دستمال می‌شد، سفره می‌شد، لباس و پرده می‌شد و در عین حال ارزان و هماهنگ با بودجه مردم بود و همین به رونق دوباره این هنر کمک می‌کرد.
پژوهشگر هنرهای سنتی ایران در ادامه گفت: استاد عباس گیاهی که دراین زمان نوجوان شاعری بودند در همین دوران و در سن 16 سالگی وارد این عرصه می‌شوند و در محضر اساتید این رشته نبوغ و خلاقیت خود را به نمایش گذاشته و 75 سال با نگاشتن شعر و نقاشی بر روی قلمکار در این رشته فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه استاد گیاهی به لحاظ مالی فقیر بودند و اندوخته مادی نداشتند تأکید کرد: با این وجود ایشان از ثروتمندترین هنرمندانی بودند که می‌شناسم چرا که یکی از محققین ایتالیایی پس از دیدن کارهای استاد به ایشان پیشنهاد مهاجرت به ایتالیا و کار در آتلیه‌های مجهز را دادند اما استاد با مناعت طبعی که داشتند حکایت هنرخود را حکایت دلدادگی و دلسوختگی عنوان می‌کنند که از امور مادی به دور است و این بزرگترین سرمایه یک هنرمند است.
سیف با اشاره به اینکه ایشان “نقاش عاشورا در نهضت قلمکار نگاری” هستند، گفت: آثار و پرده‌های ایشان بیشتر و سریع‌تر از آثار دیگر هنرمندان با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند و علت این امر هم این است که مهارت هنری و ابزار کار میدان را به دست “دل هنرمند” می‌دهند.
این کارشناس هنرهای سنتی در ادامه افزود: نگارگری ایرانی در هنرهای مردمی ایران بر دو عنصر مهم تکیه دارد، یکی مبانی مذهبی و دیگر مبانی ملی و استاد گیاهی در نگارگری مذهبی هنرمندی بی‌بدیل با جایگاهی رفیع هستند.
در ادامه این برنامه حضار از نمایشگاه قلمکارنگاری‌های عاشورایی استاد عباس گیاهی دیدن کردند.
بدون دیدگاه