سینما و سیاست، بدون پدر و مادر نیستند!

جبار آذین
اوس محمود به تازگی موفق شده بود که یک فیلم سیاسی از یک کارگردان سیاسی ایرانی خارج نشین را ببیند و تماشای آن، چنان او را متاُثر کرده بود که مرا مجبور کرد، دیروز بیش از دو ساعت با او درباره آن فیلم، سینما و سیاست و جامعه و… صحبت کنم‌.
می گفت: آقا واقعا سیاست پدر و مادر ندارد و سینما هم این طور شده است.
گفتم: این ضرب المثل، قدیمی و منسوخ شده است، چرا که هم سینما و هم سیاست، پدر و مادر دارند، اما مسئله این است که پدر و مادر مشخص ندارند و مرتب و نامرتب پدرها و مادرهایشان عوض می‌شود و هر پدر و مادر جدید هم با نفی پدرها و مادرهای قبلی، سعی می‌کنند، آن طور که دوست دارند و می پسندند و به نفعشان است، فرزندان خود و دیگران را تربیت و اداره کنند. از همین رو هر دو، هم سیاست و هم سینما و همچنین فرهنگ و هنر، پدرها، مادرها و خواهران و برادران مشروع و نامشروع زیاد دارند.
گفت: به همین دلایل که گفتید، سیاست چیز خوبی نیست.
گفتم: کاملا برعکس، سیاست چیز خوبی است، آنچه بد است، سیاستِ غلط است.
گفت: من که نفهمیدم، مگر سیاست، بد و خوب هم دارد؟
گفتم: بله، خوشبختی و رفاه و امنیت و آسایش و آزادی و آزادگی و توسعه و پیشرفت، حاصل سیاست خوب، و وجود فاصله و شکاف طبقاتی و نادار و دارا و بی‌عدالتی و فساد و ناامنی، نتیجه سیاست غلط است. بر همین اساس، وجود آثار فرهنگی و هنری و سینمایی خوب و تاُثیر گذار و سلامت ملی و مردمی، محصول سیاست ها و سیاستگذاران خوب و درست و در غیر این صورت، ماحصل سیاست ها و سیاسیون بد است. واضح تر بگویم، همه چیز و همه کس در دنیا و ایران سیاسی هستند، هر کس درباره هر چیز که صحبت می‌کند، حرف‌هایش به سیاست ختم می‌شود.
به عنوان نمونه، حرف و سخن در مورد گرانی نان، به گندم و آرد و کشت و کشاورزی و سرانجام به یک وزیر و وزارتخانه می‌رسد و یک مسئله حیاتیِ زندگی، که سر از سیاست در می‌آورد. این روند درباره فرهنگ و هنر و اقتصاد و غیره نیز همین گونه است و همه به سیاست و سیاستگذاران می رسند.
اکنون یک موضوع مهم در این حوزه مطرح می شود و آن همان داشتن پدر و مادرهای درست و حسابی و یا نادرست و ناحسابی در عرصه سیاست و موافقان و مخالفان سیاست‌های خوب و بد است.
آن ها که موافق سیاست های خوب باشند، قابل احترام ملت اند، اما آن‌ها که با سیاست‌های بد طرف اند، دو گروه را تشکیل می‌دهند، موافقان که نانشان توی روغن است و مخالفان که مغضوب و مطرود هستند.
این دو گروه در میان تمام قشرهای جامعه قرار دارند و از جمله در هنر و سینما، به همین علل است که فیلم‌ها و آثار هنری خوب و بد ما محصولاتی سیاسی‌اند.
اکنون گمان کنم با صحبت‌هایی که شد، جا و جایگاه همه کس و همه چیز و فیلم و هنر و سریال و تئاتر و موسیقی و فیلمی که دیده‌ای و… روشن شود.
گفت: عجب، تا حالا به سیاست، جامعه و هنر این طوری فکر و نگاه نکرده بودم، جالب بود! با این توضیحات فکر کنم امروز باید آن فیلم و دیگر فیلم ها و تولیدات هنری و فرهنگی و حتی تغییر و تحولات کشور را جورِ دیگر نگاه و پیگیری کنم.
اوس محمود رفت تا آن فیلم سیاسی را دوباره و این بار از زاویه دیگر تماشا کند. من هم چون همیشه به نگارش یادداشت مشغول شدم.