زنان نمونه شاهنامه؛ «فرنگیس»

محمدعلی اسلامی ندوشن، فرنگیس، همسر دوم سیاوش و مادر کیخسرو، را یکی از زنان مصیبت‌کش ادبیات فارسی می‌خواند.
به گزارش ایسنا، محمدعلی اسلامی ندوشن، نویسنده، پژوهشگر در کتاب «آواها و ایماها» درباره شخصیت فرنگیس در شاهنامه فردوسی می‌نویسد: “فرنگیس دختر افراسیاب است که بعد از جریره به همسری سیاوش درمی‌آید. دورانِ عیش فرنگیس با سیاوش نیز مانند جریره کوتاه است. پس از چندی زندگی مشترک در گنگ‌دژ، افراسیاب به سعایتِ گرسیوَز، سیاوش را از میان برمی‌دارد. فرنگیس زیبایی و لطف و فرهنگ را با هم جمع دارد و در جانبداری از نیکی و عدالت و وفاداری به شوهر و خانواده‌اش از زنان نمونه شاهنامه است.
چون سیاوش کشته می‌شود افراسیاب دستور می‌دهد که به دخترش فرنگیس نیز چوب بزنند تا «تخم کین» از او فرو ریزد.
تنها با وساطت پیران از کشتن او صرف‌نظر می‌کند، لیکن سرگردانی و زندگی اضطراب‌آمیز فرنگیس از این زمان آغاز می‌شود. پنهانی در خانه پیران می‌زاید، بعد پسرش کیخسرو را به چوپانی می‌سپارند تا نَسَبِ خود را فراموش کند. در تمام این زمان فرنگیس با اوست و هر لحظه بیم آن است که افراسیاب درصدد گرفتن جان شاهزاده برآید. چون گیو پنهانی کیخسرو را به ایران بازمی‌گرداند مادرش نیز او را همراهی می‌کند. بین راه جان پیران را که به چنگ گیو اسیر شده است نجات می‌دهد.
فرنگیس تا آخرین لحظه به خاطره سیاوش و خانواده او وفادار می‌ماند و در کین‌خواهی شوهر قدم به قدم همراه کیخسرو است. وی نیز یکی از زنان مصیبت‌کش ادبیات فارسی است. شوهرش که برازنده‌ترین مردِ روزگار خود است به فرمان پدرش کشته می‌شود و خود او دورانی از زندگیش را در هراس و دربه‌دری می‌گذراند. پس از بازگشت به ایران هم باید شاهدِ جنگِ خونین کشورِ پسرش با کشورِ پدر باشد. صدها تن از خانواده شوهر و صدها تن از خانواده پدر در این جنگ کشته می‌گردند. برادرانش، نیز به همراه پدرش نابود می‌شوند و او باید در این میانه دستخوش عذاب روحی توان‌فرسایی باشد. فرنگیس تنها به علت عشق شوهر یا پسرش نیست که در صف دشمنان پدر و کشورش جای می‌گیرد، از این جهت نیز هست که تورانیان را گناه‌کار و مستوجب مجازات می‌داند.”