10:57
پس از بازی در نقش شخصیتهای شرور، خاویر باردم با فیلم «فرمول وان» در مسیرمتفاوتی قرار گرفته ولی همچنان از فلسطین دفاع میکند و آن را یک وضعیت حقوقبشری فراتر از دین و سیاست میداند.
به گزارش مهر به نقل از جیکیو، کمی عقب میرویم: سیلورستون ۲۰۲۳. در یک آخرهفته جولای چیزی غیرمعمول در گرند پری بریتانیا جلب توجه میکند. دقایقی قبل ازشروع مسابقه، دو ماشین مشکی و طلایی از یک تیم خیالی به نام APXGP در انتهایجدول هستند. صدای بوم بوم و پخش ترانهای هیجانانگیز از بلندگوها بلند میشود تاجمعیت ۱۶۰ هزار نفری را به وجد آورد. برد پیت و دامسون ادریس – با لباس کاملرانندگی – مسیری طولانی تا جایگاه مسابقه را طی میکنند تا با خاویر باردم در نقشیک مدیر اجرایی ثروتمند، صحبت کنند. تنها یک فرصت برای درست گرفتن صحنهوجود دارد و این سکانس در یک برداشت بیوقفه فیلمبرداری میشود و سپسماشینها به سرعت به پیست بازگردانده میشوند تا مسابقه واقعی شروع شود. صحنه فیلمبرداری به همان سرعتی که ظاهر شده بود، جمع میشود.
و این اولین روز فیلمبرداری باردم در فیلم «فرمول یک» بود.
باردم میگوید: با خودم گفتم، وای، این واقعا مزخرفه … .
باردم در فیلم «فرمول وان» یا «F۱» به کارگردانی جوزف کوشینسکی که با کارگردانی«تاپ گان: ماوریک» حسابی درخشید، در نقش رانندهای ظاهر شده که حالا مالک یکتیم در حال ورشکستگی است. او در دو فصل اخیر حتی یک امتیاز کسب نکرده و اگرنتواند کاری بکند باید تا پایان سال تیمش را بفروشد. او در اوج ناامیدی، به فکرهمتیمی قدیمیاش سانی (با بازی برد پیت) که یک راننده باتجربه است، میافتد. ولیاو درواقع از اوج دوران حرفهایاش فاصله گرفته اما شاید بتواند برای سادگی جاشوا(ادریس) تازهکار، کاری بکند. سانی رانندهای بیهدف است که از یک رشته به رشتهدیگر، از دیتونا به باخا ۱۰۰۰، تغییر مسیر داده، اما این پیشنهاد آنقدر وسوسهانگیز استکه نمیتوان از آن گذشت. روبن به او میگوید فرمول وان تنها جایی است که اگر برندهشوی، میتوانی بگویی بهترینِ مطلق دنیا هستی.
فیلمبرداری در طول فصلهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ انجام شد و وقتی تیم خیالی APXGP درپیست حضور داشتند، به سختی میشد آنها را با اصل ماجرا اشتباه نگرفت. شایدتصویر باردم را در حالی که دستانش را دور پیت حلقه کرده، روی سکو در ابوظبی دیدهباشید. یا دودی که از ماشین خراب سانی پس از صحنه تصادف وحشتناک در لاسوگاس بیرون میآید. باردم میگوید وقتی در پیست بود فهمید که همه چیز کاملاً فراتراز انتظار است و وقتی یک روز دید که پیت و ادریس چقدر سریع رانندگی میکنند، بهکوشینسکی نزدیک شد و پرسید: «فکر میکنی بیمه در این مورد چه بگوید؟»
بسیاری از صحنههایی که باردم را در پیست میبینیم، صحنه در واقع در طول آخرهفتههای مسابقات واقعی اتفاق میافتاد و با توجه به عملیات نظامیوار «فرمولوان» اغلب برای فیلمبرداری باید با زمان مبارزه میشد. اما به قول کوشینسکی اینمحدودیتها فقط به بازیگران انگیزه میداد. این کارگردان گفته همیشه با چالشروبهرو بود و از انرژی جمعیت و فشار شدید برای ارائه یک صحنه، استفاده میکرد. ویافزوده: با این حال، هیچ چیز نمیتوانست هیچ یک از ما را برای یکی از آخرین نماها درابوظبی آماده کند، جایی که فقط امکان یک برداشت داشتیم. نمیخواهم آن را لوبدهم، اما فکر میکنم وقتی آن را ببینید، متوجه خواهید شد. این نمای مورد علاقه مناز خاویر در فیلم است و نشان میدهد که چرا او یکی از بهترین بازیگران امروز است.
در این فیلم باردم نقش روبن را با تعادل بین وقار و بازیگوشی ارائه کرده تا شما باورکنید او چه نقشه دیوانهواری طرح کرده که برای فتح فرمول وان سراغ یک رانندهقدیمی رفته است. او هم یک تاجر محاسب و هم فردی ریسکپذیر و بیپروا است. امادرآوردن این شخصیت برای باردم راحت نبود؛ در واقع وقتی او قرارداد را امضا میکرد،اصلا طرفدار فرمول وان نبود.
او با خنده میگوید: «نه این که خوشم نیاید؛ ولی من به سختی رانندگی بلدم. این دنیااز من دور است و من واقعاً یاد گرفتم که به آن احترام بگذارم.» برای آشنایی با اینورزش، باردم روال منطقی هر طرفدار تازهکاری را در پیش گرفت: اول سریال مستند«رانندگی برای بقا» نتفلیکس را که سال ۲۰۱۹ پخش شد و «فرمول وان» را به بسیاریشناساند؛ تماشا کرد و بعد با همه مدیران تیم، از جمله توتو ولف از مرسدس وکریستین هورنر از ردبول، دیدار کرد. میگوید: این فرصت را داشتم که با همه اینستارههای بزرگ صحبت کنم؛ آنها واقعا مثل ستارههای سینما هستند.
باردم در ادامه میگوید: «این افتخار را داشتم که بنشینم و داستانهایشان را بشنوم. این که بازی برای آنها چیست، معنای باختن چیست، معنای بردن چیست. و برای من،آنچه مهم بود این بود که سعی کنم انسانیت را در آنها ببینم، نه فقط مغز متفکر وتاجر.» او میخواست مخاطرات عاطفی یک رهبر را درک کند، وقتی یک باختمیلیونها دلار هزینه دارد و همه چیز میتواند در کسری از ثانیه متزلزل شود… «آیا اینافرادی که این همه قدرت، این همه پول، این همه کنترل بر همه چیز دارند، کنترل خودرا از دست میدهند؟ و پاسخ این است که، اوه بله، خیلی هم زیاد و این قسمتخندهدار ماجرا است. میبینی که همه این افرادی که خیلی خوشپوش هستند، ناگهانکنترل همه چیزشان را از دست میدهند، فریاد میزنند و گریه میکنند و میخندند.»
رانندگان فرمول وان به دوربینهایی که روی صورتشان گیر داده شده عادت دارند، اماهرگز چنین تجربهای نداشتند؛ چون این فیلم با فیلمبرداری در مسابقات واقعی،رانندگان حاضر در مسابقه را به ستارههای مشترک فیلم بدل کرد که در آن با پیت ۶۱ساله رقابت میکردند. این یک موقعیت عجیب بود و به قول باردم، مدتی طول کشید تارانندگان با فیلم همراه شوند، هرچند به یقین یک نام بزرگ و حضورش در تیم به آنهاکمک کرد: لوئیس همیلتون، که به عنوان تهیهکننده فعالیت میکرد.
باردم میگوید: این واقعیت که او هم بود باعث شد همه رانندگان دیگر با ماجرااحساس راحتی کنند. در دو، سه ماه اخیر– به ویژه در ابوظبی – همه آنها خیلی باعلاقهمندی با فیلم همراهی کردند. همه آنها آنجا هستند و در نقشهای کوتاه،صحنهها و دیالوگها حضور دارند و لحظات فوقالعادهای وجود دارد که طرفدارانرقابتها از آنها لذت خواهند برد.
فیلمبرداری این فیلم زمان زیادی برد و تیم نه در یک، بلکه در دو گرند پری بریتانیاحضور یافت و حالا باردم آن قدر تغییر کرده که یک روز قبل از گفتگوی ما، برای اولینبار با چند دوست و دو فرزندش به تماشای فرمول وان نشست. او احساس پیروزیمیکرد. وی میگوید: من ۴–۳ بار از جایم بلند شدم و با مشتهای بالا گفتم: «آره…!» وقتی همه چیز کنار هم قرار میگیرد، مثل یک معجزه است. این یک معجزه فیلمسازیخوب است.»
یک شرور ۶ دانگ
باردم جایگاه منحصر به فردی در تاریخ سینما دارد و از دو دهه پیش که از سینمایهنری اسپانیا وارد هالیوود شد، بیشتر نقش شخصیتهای منفی را بازی کرده؛ آنقدرکه فقط حضورش در یک فیلم باعث میشود از خود بپرسید چه اتفاق فاجعهباری قراراست در فیلم رخ دهد؟
اما او این اواخر تعادل بیشتری در نقشهایش ایجاد کرده و از ایفای نقش یک پدروحشتناک و بدرفتار در فیلم «هیولاها: داستان لایل و اریک منندز» در سال گذشته وپدر بیش از حد مراقب یک پری دریایی در فیلم «پری دریایی کوچولو» در سال ۲۰۲۳نقل مکان کرده است.
نقش او در مجموعه فیلمهای «تلماسه» دنی ویلنوو، این دوگانگی را به بهترین شکلممکن نشان میدهد. او در نقش رهبری به نام استیلگار، از فرقه فریمن، در این فیلمحضوری ترسناک دارد؛ با ابروهای در هم کشیده و سکوتی غمانگیز. او در تفسیر ایننقش میگوید پیام ریشهدارتری درباره تعصب نگرانکنندهای که استیلگار و دیگراعضای گروه فریمن وجود دارد؛ ایمان کورکورانه این گروه به یک مسیح دروغین، آنها رابه مبارزه برای آرمانی سوق میدهد که به سیاره آراکیس آسیب جبرانناپذیری واردمیکند. باردم میگوید، شور و اشتیاق کورکورانهای که استیلگار و اعضای گروه فریمنرا آلوده میکند، در سال ۲۰۲۵ به طرز نگرانکنندهای آشنا به نظر میرسد. او در توضیحمیافزاید: «مثلا، به چه کسی اعتماد دارید؟ به چه کسی رأی میدهید؟ مردم به اینباور رسیدهاند که نامزدشان لابد بدون قید و شرط به آنها کمک میکند، در حالی کهچنین چیزی وجود ندارد.» او از دونالد ترامپ نام نمیبرد، اما این کنایه در هوا معلقاست. از وی میپرسم آیا نگران این است که آخرین سیاستهای ترامپ در اخراجهایتهاجمی، بازداشتها، تهدیدهای تعرفه بر صنعت فیلم و … ممکن است بر او هم تأثیربگذارد؟ او میگوید: هم بله و هم خیر. بعضی از من انتقاد میکنند چون من با صدایبلند آنچه را که فکر میکنم میگویم – مثلا درباره وضعیت فلسطین … .
ثابت قدمی باردم در حمایت از فلسطین
وقتی باردم سپتامبر گذشته جایزه دستاورد حرفهای را در جشنواره فیلم سن سباستیندریافت کرد، اعتراف کرد حال و هوای جشن گرفتن ندارد و دلیلیش را چنین بیان کرد: زیرا آنچه در غزه اتفاق افتاده غیرقابل قبول است.
امروز که حدود ۸ ماه از آن زمان میگذرد، چیزی که تغییر کرده این است که تاکید اوتشدید شده است.
باردم با صداقت عمیقی درباره دو سازمان اسرائیلی–فلسطینی که از آنها حمایتمیکند، یعنی مبارزان صلح و حلقه والدین، صحبت میکند؛ این که چقدر حمایت ازفلسطینیها برای آنها حیاتی است و اینکه خشونت فزاینده در منطقه «نمیتواند راهیبرای ایجاد مکانی برای همزیستی باشد.»
وی میگوید بسیاری از افراد سازمانهای حقوق بشری دارند اعلام میکنند که آنجادارد نسلکشی رخ میدهد. (این اتهام به صورت رسمی به رژیم صهیونیستی وارد شدهو رژیم صهیونیستی دارد از خود در برابر دیوان بینالمللی دادگستری دفاع میکند واین فرآیند ممکن است سالها طول بکشد تا به نتیجه برسد.) با این وجود، باردم دراعتقادات خود درباره نیات رژیم صهیونیستی صریح است و میگوید: این یکنسلکشی است. این یک پاکسازی قومی است. هیچ هدفی جز این در دولت نتانیاهووجود ندارد؛ جز از بین بردن فرهنگ فلسطینی، مردم فلسطین، ریشههای فلسطینی،تاریخ فلسطین که متعلق به آن سرزمین است و میافزاید تلاش نظامی اسرائیل هیچشباهتی به هدف اعلام شده یعنی دفاع از خود، یا حتی تلاش برای بازگرداندنگروگانها از فلسطین، ندارد.
باردم با تاکید میگوید: این یک وضعیت حقوق بشری فراتر از دین، فراتر از سیاستاست. باید از طریق عدالت – از طریق پیگرد قانونی کسانی که مسئول هستند – انجامشود. در این مورد، نتانیاهو و کابینهاش باید محاکمه شوند.
این که بازیگر مطرحی در حد باردم مصاحبه درباره یکی از بزرگترین فیلمهای پرفروشتابستان را به سمت رنج فلسطینیها هدایت میکند، نشانه دهنده زمانه ماست. اززمانی که جاناتان گلیزر، کارگردان یهودی فیلم «منطقه مورد علاقه»، با دستان لرزانروی صحنه اسکار ایستاد و در سخنرانی پذیرش جایزه خود به ربوده شدن هولوکاستتوسط اشغالگران اعتراض کرد، ۱۴ ماه میگذرد. از زمانی که ملیسا باررا، بازیگر فیلم«جیغ»، به دلیل به اشتراک گذاشتن استوریهای اینستاگرامی طرفدار فلسطین توسطشرکت تهیهکننده فیلم اخراج شد هم ۱۸ ماه میگذرد. همین چند هفته پیش، پیش ازروز افتتاحیه جشنواره فیلم کن امسال، نامهای سرگشاده که توسط بیش از ۳۵۰ بازیگر،کارگردان و تهیهکننده – از جمله رالف فاینس، مارک رافالو و خود باردم – امضا شدهبود، انفعال صنعت سینما در قبال این درگیری را محکوم کرد و حمله هواییصهیونیستها به محل زندگی فاطمه حسونا، عکاس خبری ۲۵ ساله که شخصیتاصلی یک مستند بود که قرار بود در کن نمایش داده شود، و کشته شدن وی اعتراضزیادی به بار آورد.
بازیگران دیگری که از فلسطینیها حمایت یا از اقدامات رژیم صهیونیستی انتقادکردهاند هنوز با عواقبی روبهرو میشوند. اخیراً، ورایتی گزارش داد که مارک پلات،تهیهکننده بازسازی لایو اکشن سفید برفی، به نیویورک پرواز کرد تا به صورت مستقیماز ریچل زگلر بخواهد پستش با عنوان «و همیشه به یاد داشته باشید، فلسطین آزاد» راحذف کند (البته این پست هنوز آنلاین است). باردم نگران است که پیامدهای چنینمواردی میتواند به یک حواسپرتی تبدیل شود و میگوید: همیشه موضوع این استکه حواستان به فردی جلب شود که صدای خود را بلند کرده است، در حالی که آنچهبرای آن صدای خود را بلند کردهاند، پوشانده میشود.
باردم، ۵۶ ساله، مدتهاست رک صحبت میکند و میداند چگونه از شهرتش برایتمرکز بر مسائل سیاسی که برایش مهم هستند، استفاده کند. چند سال پیش، او وبرادرش کارلوس به قطب جنوب سفر کردند، با پنگوئنها وقت گذراندند، با یکزیردریایی به کف دریا رفتند و این سفر اکتشافی را به مستندی درباره اهمیت محیطزیست تبدیل کردند. تغییرات اقلیمی و سایر آرمانهای اجتماعی همواره برای اوموضوعی مطرح بوده است.
مکالمه زیگزاگ ادامه دارد: از غزه تا بازداشتهای مرزی مهاجران در آمریکا، ازخودکامگان تا ظهور فاشیسم. او اصرار دارد که ما باید از آزادی و سیاستهای مترقیحمایت کنیم زیرا این سیاستها به ایجاد وضعیتی از عدالت و انصاف برای همه درجهان کمک میکند. او میگوید: در غیر این صورت: بوئنوس دیاس! چراغها را خاموشکنید و خوش بخوابید!
بدون دیدگاه