ادای دین به کتک‌خورهای سینما!

نگاهی به فیلم «شاه نقش» به کارگردانی شاهد احمدلو

رحمت امینی
عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینما

شاهد احمدلو بزرگ شده سینماست ؛ کسی که از چهارده سالگی بازی در فیلم را با کارگردان صاحب نامی چون مسعود کیمیایی شروع و در سه فیلم پیاپی او؛ سرب، دندان مار و گروهبان ایفای نقش می کند. احمدلو مسیر سینما را چنان می‌پیماید که پس از چند سال در شمار فیلمسازان به حساب می‌آید و در جشنواره امسال فیلم فجر با ساخت شاه نقش، فیلمی درباره سینما را در برابر چشم مخاطبان خود قرار می‌دهد.
شاه نقش بر خلاف عنوانش که بازیگران محوری و اصطلاحا نقش اول را منظور نظر دارد، به طیفی از بازیگران که سیاهی لشگر (هنرور) که در این فیلم کتک خور نامیده می شوند ، می‌پردازد.
انتظار می رفت، احمدلو با توجه به سالها تجربه در جلو و پشت دوربین، در خصوص سیاهی لشگرهای سینما، حقایقی از این جمع ستم دیده! سینما را مطرح کند که مخاطب را با گوشه های مغفول مانده آنها آشنا سازد . در حالی که احمدلو راحت‌ترین نگاه را انتخاب کرده و با نمایش دادن کلیشه های رایج و حرف و حدیث‌های کلی و تکراری و بویژه پرداختن به روایتی نخ نما از شیوه های برگزاری انتخابات، حرف تازه و عمیقی از شغلی (منظور فیلمسازی) که با جزییات و دقایق و ظرایفش آشناست، نمی زند.
احمدلو البته با شناخت و احتمالا ارادتی که به کیمیایی دارد، اثر خود را پر از ارجاعات بجا و بی جا به کیمیایی کرده است؛ از قیصر تا رضا موتوری و… اما در نهایت به ماجرایی بارها تکرار شده رقابت برای به دست آوردن مقام و منصب و به میان کشیدن زنی برای داغ کردن این تنور بسنده کرده است و دست آخر حرفی تازه از دنیای پر از حرف و گفت وگوی سیاهی لشگرها مطرح نمی شود.
دیگر عناصر فیلم نیز از جمله بازیگران، طراحی فضا و صحنه ، دکوپاژ و… بر مدار تکرار هستند و هیچ کدام افزوده ویژه ای برای شاهد احمدلو پ تجربه ندارند .
شاید تنها امتیاز بازیگری در فیلم هم مربوط به بازی نسیم ادبی باشد که کمی از کلیشه های چنین نقشی فاصله می گیرد و همچنین مهدی میامی در نقش کمیسر که از تیپ فاصله گرفته و به کاراکتر نزدیک شده است.