محمود معتقدی از وضعیت فرهنگ و ادبیات در سال‌های اخیر می‌گوید.
این شاعر و منتقد ادبی در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص وضعیت فرهنگ و ادبیات در دولت دوازدهم اظهار کرد: وضعیت که چندان مطلوب نبود، شاید در بعضی گذرگاه‌ها اتفاقاتی افتاده باشد ولی به طور کلی در وضعیت فرهنگی، با آمدن کرونا و با وجود مسائل دیگر اتفاقات زیادی در همه ابعاد از سینما و تئاتر گرفته تا شعر و ادبیات داستانی نیفتاده است. البته در حوزه کتاب، کتاب‌هایی که از گذشته بوده، تجدید چاپ شده و این حرکت خوبی است.
او سپس با اشاره به تاثیر منفی فضای مجازی و مسائل اقتصادی در وضعیت چاپ و نشر، گفت: من کتاب نقدی دارم که سه‌چهار سال است در دست ناشر مانده و می‌گوید که پول ندارد کاغذ بخرد. این نشان می‌دهد آن چیزی که جامعه فرهنگی نیازمند آن است، اتفاق نیفتاده تا این‌که خیلی از دوستان اهل قلم یا فوت کردند یا از ایران رفتند. در نتیجه ما اگر بخواهیم فضایی را از مسائل فرهنگی تجسم کنیم، متاسفانه مطلوب نیست و این به عوامل اقتصادی وابسته بوده و وقتی پول نباشد و گرانی باشد، طبیعی است که در تمام ابعاد زندگی فرهنگی و اجتماعی تاثیر می‌گذارد چون این ابعاد زنجیروار و به‌هم‌چسبیده هستند.
محمود معتقدی افزود: مثلا بنده نوعی مدت‌هاست که روزنامه نمی‌خرم چون روزنامه گران شده. در حوزه کتاب هم همین است، قیمت‌ها خیلی بالا رفته چون ابزار اولیه تهیه کتاب، چاپ و پخش آن گران شده است. در نتیجه این گرانی و تورمی که ابعاد آن روزبه‌روز وسیع‌تر می‌شود و پاسخی هم برای آن نیست، در همان دوره چهارساله دولت آقای روحانی هم خودش را نشان داد؛ به‌خصوص در این دو سال آخر که اصلا هیچ امیدی هم نبود و خیلی از شرایط مسائل فرهنگی مثل تئاتر، سینما و کتاب هم تحت تاثیر کرونا و تا حدی مباحث فضای مجازی بود و همه این‌ها آن نتیجه نامطلوب را داده است.
او در عین حال با بیان این‌که در حال حاضر تیراژ کتاب‌ها به ۱۰۰ و ۲۰۰ نسخه رسیده است، گفت: خیلی از کتاب‌ها، به‌خصوص در حوزه شعر از جیب مبارک خود شاعران جوان چاپ می‌شود که نمی‌توانند آن‌ها را هم پخش کنند. با نگاه به همه این‌ها که هر کدام یک تکه از پازل مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه است، می‌توان گفت آن‌چنان که باید وضعیت مطلوب نیست و این فضا به هر حال در کل خواسته‌های فرهنگی جامعه تاثیر می‌گذارد و در نتیجه می‌بینیم که تیراژ کتاب‌ها بسیار پایین است و جوایز ادبی کمتر دیگر دیده می‌شوند و ریسک چاپ کتاب برای ناشران مسئله خیلی مهمی شده است که هر کتابی را چاپ نمی‌کنند؛ به‌خصوص شعر.
معتقدی سپس بیان کرد: حتی اسم «احمد شاملو»، «فروغ فرخزاد» و «سهراب سپهری» هم در جامعه فرهنگی اشباع شده است؛ کمتر کتابی از آن‌ها درمی‌آید که هم تکراری نباشد و هم گذشته‌شان را با خود داشته باشد. در نتیجه اگر میانگین بگیریم، تا آن‌جا که من کتاب، ادبیات و نقد را تعقیب می‌کنیم، وضعیت فرهنگ گاهی حتی از متوسط هم پایین‌تر بوده است.
این شاعر در ادامه به دو عامل مهم در وضعیت فرهنگی اشاره و اظهار کرد: دو کیس مهم در این راه وجود دارد؛ یکی برنامه‌ریزی و دیگری اقتصاد. وقتی کار این دو لنگ باشد، هیچ‌کس نمی‌تواند کاری کند. به نظر من، دو خاستگاه اصلی در هر برنامه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، برنامه‌ریزی و امکان اقتصادی است. باید دید آقایانی که آمده‌اند چه برنامه‌هایی در حوزه فرهنگی و اجتماعی دارند. باید پیش‌داوری نکرد اما در عین حال مثل این‌که قرار است همان فضای سه‌چهار سال پیش را طی کند.
محمود معتقدی در پایان و در پاسخ به پرسشی در خصوص انتظاراتش از دولت جدید گفت: من هیچ شناختی از این آقایان ندارم. سینما و تئاتر که هنوز تعطیل است، کتاب‌ها هم که نصفه و نیمه درمی‌آید. باید صبر کرد تا شرایط این آقایان که در حوزه فرهنگی هستند، روشن شود تا دید چه خاستگاه‌ها و برنامه‌هایی دارند اما به همین شکل که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است.
بدون دیدگاه