موسیقی «آمرلی» چگونه شکل گرفت؟

آهنگساز سریال «آمرلی» با اشاره به ساخت موسیقی این مجموعه، درباره حسن کار با کشورهای عربی بیان کرد که می‌توان ریشه‌های موسیقی و فرهنگ کشور را در اشتراک با این همسایه‌های عرب زبان پیدا کرد.
به گزارش مهر، این روزها در شبکه نمایش خانگی، سریال «آمرلی» محصول مشترک ۲ کشور ایران و عراق در حال عرضه است که پخش آن با ماه مبارک رمضان و نوروز آغاز شد. مصطفی زمانی تنها بازیگرِ ایرانی سریال است اما اکثر عوامل فنی این سریال ایرانی هستند. به همین بهانه با مسعود سخاوت دوست آهنگساز سینمای ایران که موسیقی متن سریال «آمرلی» را ساخته‌است، گفت‌وگو کرده‌ایم.
مسعود سخاوت دوست درباره ساخت موسیقی متن سریالی که به زبان غیرمادری ساخته شده است، به خبرنگار مهر بیان کرد: مهم‌ترین چالش در آثار بینافرهنگی، بحثِ درک نشدنِ فرهنگ‌های مختلف است. به واسطه نزدیکی شرایطِ فرهنگی بین ایران و عراق و هم‌چنین نقاط عطفی که در تاریخ، بین ارتباطِ این ۲ کشور در زمان‌های متفاوتی رقم خورده است این اختلاف به حداقل ممکن می‌رسد و حتی به لحاظ فرهنگی، اشتراک‌هایمان به مراتب بیش از افتراق‌های ما است.
وی اضافه کرد: من تا حد خیلی اندکی به زبان عربی، خصوصا زبان محاوره آگاهی داشتم به همین دلیل، آن‌جایی که نیازمندِ انتقالِ حس توسطِ دیالوگی بود اگر متوجه نمی‌شدم، تیم مشاوری داشتم که در این زمینه کمکم می‌کردند و باز همین اختلاف زبانی نیز به عنوان یک چالش تا حدی مرتفع می‌شد. به لحاظ موسیقیایی هم باید گفت که استفاده از موسیقی‌های عراقی و ایرانی در کار و تشابه این ۲ نوع موسیقی به یکدیگر، بسیار حیرت‌انگیز است!
سخاوت دوست تصریح کرد: کسانی که روی موسیقی محلی عراق تسلط دارند، می‌دانند که حتی تجلی دستگاه‌های موسیقی ایران را می‌توانند در موسیقی عربی حس کنند. این بافتِ فرهنگی درهم‌تنیده در تمام ساحت‌های هنری و بخش‌های هنری موثر بوده است. به همین علت گاهاً یک گوشه، یک نغمه و یا یک ملودی؛ بین هر ۲ کشور به صورت مشترک، اجرا می‌شده است. بنابراین بُعد تفاوت و چالش‌ اختلافِ موسیقیایی هم در اینجا مرتفع می‌شود.
این آهنگساز درباره پیدا کردن تم و ملودی مورد نیاز فیلم با توجه به اینکه دسترسی به لوکیشن نداشته است، گفت: یکی از دست‌اندرکاران اصلی این سریال، ملودی و نغمه‌هایی را که مورد نیاز من بود در اختیارم گذاشت و ۲ تِم‌ اصلی، توسط مشاوره ها شکل گرفت. از این طریق ما بُعد مسافت و حضور در لوکیشن را حذف کردیم و اینکه دسترسی به جزییات موسیقی از طریق وب راحت‌تر شده است.
سخاوت دوست که از قبل از کلید خوردن پروژه به تیم پیوسته است در ادامه بیان کرد: هرچقدر آهنگساز از پیش‌تولید و قبل از مرحله فیلمبرداری، درگیر مساله آهنگسازی شود می‌تواند عمیق‌تر فکر کند، اتودهای بیشتری بزند و خودش را به ایده کارگردان یا تیم تهیه نزدیک‌تر بکند. من این اقبال را داشتم که از مرحله‌ فیلم‌نامه درگیر سریال «آمرلی» بودم.
وی درباره تبادل نظر با کارگردان عرب زبان هم عنوان کرد: کارگردان مترجم داشت و مشکلی بابت ایده‌ها و انتقال نظرات او نبود. از طرفی فیلم‌نامه به زبان فارسی نیز موجود بود. بنابراین مشکلی با فیلم‌نامه نداشتم اما برای خروجی پروژه و یک متریالِ تصویری کامل گاهی نیاز بود با تیم مشاوره در تماس باشیم، به ویژه در ارتباط با احساساتِ سکانس‌ها، مسایل فرهنگی و تاکیدات فرهنگی در سکانس و فیلم‌نامه و از این جهت حضور مشاور در این اثر، بسیار مهم بود.
این آهنگساز درباره جذابیت های این پروژه عنوان کرد: کار کردن در زمینه موسیقی اقوام برای من همیشه لذت بخش بوده است و جزو تخصص‌هایی بوده که آن را دنبال کردم و هنوز هم دنبال می‌کنم. از طرفی بحث تاریخی و ارتباطش با تاریخِ معاصر، برای من حایز اهمیت بود. این ۲ عامل به انضمامِ تیم خوبی که در تهیه‌ «آمرلی» حضور داشت دست‌به‌دست هم داد تا من انگیزه‌ مضاعفی برای این کار داشته باشم.
بارها تجربه کار با پروژه‌های خارج از کشور را داشته‌ام اما کار با یک کشورِ همسایه‌ عربی را تجربه نکرده بودم، با وجود این‌که ما تشابه فرهنگی بسیاری داریم. پروژه‌هایی که من کار کردم غالباً با کشورهای اروپایی یا با کشورهای خاور دور بوده است. به همین علت به لحاظ فرهنگی خیلی گسست وجود داشته است اما حُسنی کار کردن با کشورهای عربی دارد؛ این است که آهنگساز می‌تواند به جنبه‌های مختلف فرهنگ خودش که ریشه در کشورهای همسایه دارد نیز پی ببرد. بنابراین، تشابهات فرهنگی به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند؛ هم به لحاظ هنری و هم به لحاظ اجتماعی. این پروژه، فرصتی به من داد تا با کشورهای عربی نیز که دخیل در این کار بودند، کار بکنم.