پژوهش «بررسی کتیبه‌های فارسی در جهان» از شرق چین تا قلب آفریقا که به صورت میدانی در دست انجام است دست‌آوردهای نویافتۀ بسیاری داشته که می‌تواند ارزش زبان فارسی بعنوان یک زبان میانجی در بخش بزرگی از جهان را نمایان کند.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مرتضی رضوانفر عضو هیأت علمی پژوهشگاه 24 اردیبهشت 1402، با بیان این مطلب تصریح‌کرد: کتیبۀ « گشاده باد به دولت همیشه این درگاه/ به حق اشهد ان لا اله الا الله» در دوره ای طولانی بصورت «کتیبۀ سردر» برای بسیاری از ابنیۀ تاریخی در شهر‌های استانبول ترکیه، دربند روسیه، باکو آذربایجان، کابل افغانستان، خیوۀ ازبکستان، پیشاور پاکستان و حتی جزیره کرت در یونان استفاده شده است.
به گفته رضوانفر، گسترۀ فراوان این کتیبه در کشورهایی با زبانهای فارسی، ترکی، اردو… نشان‌دهندۀ نقش زبان فارسی، فارغ از تقسیم‌بندی‌های سیاسی، جغرافیایی، مذهبی و زبانی بوده است.
او خاطرنشان‌کرد: بعنوان مثال ایران و عثمانی که نزدیک به 4 قرن با یکدیگر نزاع داشته و دارای زبان و مذهب متفاوتی بوده‌اند از این کتیبه برای کاخ‌های امپراتوری خود در عالی قاپوی قزوین و توپقاپی استانبول استفاده کرده‌اند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: کتیبۀ سردر، نمادی برای معرفی هویت و باورهای ساکنان بنا است، در این کتیبۀ دو زبانه، مهمان را به دو چیز دعوت کرده‌اند، یکی مصرع اول که مهمان را به ورود در دولتسرای صاحبخانه دعوت می‌کند و مصرع دوم یا همان عبارت اشهد ان لا اله الالله که شرط ورود به اسلام است، مهمان را به واسطه ورودش به اسلام ارج می‌نهد.
او تصریح‌کرد: تقارنی که بین «درِ» خانه برای ورود به آن و شهادت به یگانگی خداوند برای ورود به دین اسلام، بین دو مصرع شعر ایجاد شده است، زیبایی آن را که مانند «در» دو لنگه دارد دو چندان کرده است.
رضوانفر افزود: جدای از کتیبۀ یاد شده، کتیبه‌های بسیاری از شرقی‌ترین نقطۀ چین تا آفریقا و اروپا نشان می‌دهد زبان فارسی بعنوان زبان میانجی در تجارت زمینی و دریایی، دین و هنر استفاده می‌شده است و بی‌تردید تا زمانی که شعر فردوسی، خیام، نظامی، رودکی، مولانا، سعدی و دیگر نامداران عرصۀ شعر و ادب فارسی زنده است، زبان فارسی جریان دارد.
بدون دیدگاه