شکار «شیر طلایی ونیز» نصیب کدام فیلمساز می‌شود؟!

محمد حقیقت – ونیز
فردا شنبه دهم سپتامبر جشنواره ونیز ۲۰۲۲ به پایان می‌رسد ‌و تکلیف ۲۳ فیلمی که برای به دست آوردن شیرطلا با هم به رقابت پرداخته بودند، مشخص می‌شود.
بر اساس گمانه زنی‌های منتقدین حاضر در ونیز امسال، جایزه شیرطلا باید به یکی از این فیلمها برسد: «تار»، «نهنگ»، «ارواح اینیشرین»، «سنت عمر»، «پسر»، «بلوند»، «استخون‌ها و همه‌اش» برسد؛ خارج از این، فیلم‌های «باردو»، «زیبایی‌ها و خون‌ریزی» هم توجه منتقدین ایتالیایی را جلب کرده است.
از ایران فیلم «شب، داخلی، دیوار» ساخته خوب وحید جلیلوند احتمالا می‌تواند شانسی برای نوید محمدزاده و جایزه برای بازیگری داشته باشد.
دیگر فیلم ایرانی مسابقه «خرس نیست» ساخته جعفر پناهی است که در آخرین روز فستیوال به نمایش درآمد. پناهی قبلا در سال ۲۰۰۰ با فیلم «دایره» توانسته بود برنده شیر طلای ونیز شود.
اما آیا «خرس نیست» فیلم آخر پناهی شانسی برای کسب جایزه‌ای مهم خواهد داشت‌؟
اگر داوران بقیه فیلم‌های مهم و باارزش سینمایی مسابقه را در نظر نگیرند، احتمال دارد «خرس نیست» به خاطر موقعیت کارگردانش که فعلا در زندان، مورد توجه هیات داوری قرار گیرد!
«خرس نیست» مثل فیلم‌هایی که جعفر پناهی در سال‌های اخیر ساخته، خودش هم بازیگر است، هم کارگردان و هم تهیه کننده و… که با استیل «سینمای مینیمال و هزینه مینیمال‌تر» ساخته است!
در این فیلم هم پناهی بازهم پشت فرمان ماشین می‌نشیند و با یکی- دو دوربین نیمه آماتوری، ماجراهای خود را در روستایی دور دست در غرب کشور با یاری افراد محلی در دهکده می‌چرخد و صحنه‌هایی را که برایش تعریف کرده‌اند خیلی ساده و حدودا اولیه می‌سازد. او در ضمن دغدغه افرادی که از مرز به ترکیه ‌رفته‌اند تا پاسپورت تهیه کنند و به اروپا بروند را هم مورد نظر قرار می‌دهد.
استیل مورد علاقه پناهی (فیلم درفیلم) با تلفن، اسکایپ و… از راه دور و نزدیک هم پناهی را آن فیلمساز گذشته نمی‌کند؛ او در این فیلم هم درگیر مسله (راست/ دروغ و سینما) می‌شود که بارها در فیلم‌های کیارستمی و دیگران دیده بودیم و موضوع تازه و جالبی در این فیلم به حساب نمی‌آید.
صحنه‌های «خرس نیست» گاه کمی مصنوعی ‌و ساختگی به نظر می‌آیند.
جعفر پناهی قبلا فیلم‌های بسیار خوب ساخته بود اما به نظر می‌آید که در سال‌های اخیر استعدادش تحلیل رفته است… و چه حیف.