مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نظارت بر موسیقی پاپ و اشعار و محتوای آنها با توجه به سند موسیقی گفت: شرکت‌های متولی این حوزه که جریان هنری را برای خواننده‌ها فراهم می‌کنند، درجه‌بندی خواهند شد؛ اعتبارشان سنجیده و جنس فعالیت فرهنگی هنری آنها بررسی مجدد خواهد شد.
به گزارش ایرنا، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هفتم دی‌ماه سال ۱۴۰۲ در حکمی امیرحسین سمیعی را به عنوان مدیرکل دفتر موسیقی این وزارتخانه منصوب کرد. انتصاب یک هنرمند حوزه موسیقی در این سمت، اتفاق قابل‌توجهی است و با توجه به آگاهی نسبت به رویدادها و چالش‌های حوزه موسیقی و تعامل با هنرمندان می‌تواند شرایط را به گونه‌ای مناسب مدیریت کند.
بر این اساس با مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره موضوع‌هایی از جمله برنامه‌ها و رویکردهای این اداره کل، به خصوص در حوزه موسیقی پاپ، سفرهای استانی، تدوین و اجرای سند موسیقی، مدیریت قیمت بلیت کنسرت‌های موسیقی و چگونگی برگزاری جشنواره‌های موسیقی گفت‌وگو کرده‌ایم که بخش نخست آن هفته گذشته منتشر شد و امروز- چهارشنبه-۱۶ خردادماه- بخش دوم و پایانی این گفت‌وگو منتشر می‌شود.
تدوین و اجرای سند موسیقی
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تدوین و تصویب سند موسیقی پس از ۴۵ سال و ابهامات به وجود آمده برای این سند از سوی برخی از کارشناسان و هنرمندان اظهارداشت: سند موسیقی تمام ابهامات را در این حوزه برطرف می‌کند و تمام نهادها را به یک هماهنگی فوق‌العاده‌ای می‌رساند. تاکنون سندی برای موسیقی، به عنوان هنری که بسیار مهم است، نداشته‌ایم، موسیقی هنری است که شنونده ناگزیر دارد و در نشاط اجتماعی جریان‌ساز است.
وی گفت: برای تدوین این سند، از نظرات نمایندگان نهادهای مختلف متولی حوزه موسیقی از جمله خانه موسیقی ایران بهره گرفته شده است، در اجرای کلیات این سند، نیز با تعامل و گفت و گو، از نظرات کارشناسان، متخصصان و هنرمندان موسیقی بهره‌مند خواهیم شد، باب گفت و گو باز است، این سندی است که کلیت و جامعیتی دارد و از جنبه‌های مختلف سنجیده می‌شود و بسیار سنجیده و درست است.
سمیعی افزود: نقش نهادهای متولی موسیقی؛ حوزه هنری، مرکز موسیقی صدا و سیما، مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نقش آموزش و پرورش، در سند موسیقی مورد توجه قرار گرفته است، دو بعد مختلف و مهمی در این حوزه وجود دارد؛ در حوزه آموزش و دیگری اینکه کودک و نوجوان باید یک منبع شنیداری درستی داشته باشد تا بتواند خود را در برابر ضدفرهنگ‌های موسیقایی محافظت کند و همه دستندرکاران مکلف هستند به یک هماهنگی جامعی در این حوزه برسند.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: سند موسیقی، از نظر جامعیت و نگاه حمایتی، نگاه بسیار درستی دارد اما وقتی به مرحله اجرا می‌رسیم، قطعا باب گفت و گو باز است و از نظرات هنرمندان موسیقی بهره‌مند خواهیم شد و صورت این سند بالادستی در بخش اجرایی، سنجیده خواهد بود. بعد از ابلاغ و تصویب، جلسات آغاز شده و در حال برنامه‌ریزی هستیم، برای اینکه موارد مطرح شده در سند را بررسی و اجرا کرده و به نهادهای این حوزه اعلام کنیم.
مطالبه‌گرتر به حوزه موسیقی پاپ نگاه بکنیم
سمیعی درباره نظارت اداره کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر موسیقی پاپ و اشعار و محتوای آنها با توجه به سند موسیقی اظهارداشت: این سند نوع تفکر به حوزه موسیقی پاپ را مورد توجه قرار می‌دهد، موسیقی پاپ بسیار مهم است، چون برآیند همه موسیقی‌های شنیداری است که جمع می‌شوند و در دسترس‌تر قرار می‌گیرند پس ما باید بر آن نظارت بیشتری داشته باشیم و دغدغه‌مندتر به آن نگاه بکنیم، اتفاقا ما باید مطالبه‌گرتر به حوزه موسیقی پاپ نگاه بکنیم.
وی افزود: برخی در زمان برگزاری سی و نهمین جشنواره موسیقی فجر می‌گفتند که چرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انقدر به موسیقی پاپ توجه می‌کند و اجراهای بیشتری را به این گونه موسیقی اختصاص می‌دهد و با این کار رو در رو با موسیقی ایرانی قرار می‌گیرد، در صورتی که اینگونه نیست، ما هدفمان این بود که بگوییم موسیقی پاپ برای ما مهم است و باید نظارت بیشتری هم از لحاظ محتوا و نوع موسیقی بر آن داشته باشیم حتی اگر این بخش را رقابتی کنیم، با هدف این است که سطح کیفی آثار موسیقی پاپ را از لحاظ شعر و موسیقی ارتقا دهیم.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهارداشت: در این حوزه موسیقی پاپ هم، با آثار، محتوا و ادبیاتی مواجه بوده‌ایم که شایسته هنر نیست، حتی اگر می‌خواهد یک اثر هنری، صنعتی باشد، شایسته آن هم نیست، این را درنظر بگیرید که کشور ما، کشور شعر، اندیشه، خرد و تفکر با پیشینه‌ای همچون حافظ، مولوی، سعدی، خاقانی، سنایی و نظامی است، گفته می‌شود که موسیقی‌های امروز، نیازمند شرایطی به تناسب خودش است و ما به جای شعر با یک متن، مواجه هستیم اما در آن متن هم باید یکسری نکات رعایت شود.
هدفمندتر و قانونمندتر در حوزه موسیقی پاپ عمل می‌کنیم
سمیعی افزود: بعضی از موسیقی‌ها نمی‌توانند وزن عروضی بپذیرد، این را می‌پذیریم اما در همان قالب هم می‌تواند محتوا داشته باشد یا حداقل محتوای تو خالی و ضدفرهنگی نداشته باشد، ما باید از فرهنگمان صیانت کنیم، فقط مساله‌ای نیست که ما بگوییم چرا بعضی از موسیقی‌ها، زیرزمینی می‌شوند، اگر این شرایط به وجود بیاید، اخلاقیات جامعه هم سطحش پایین‌تر خواهد آمد، پس ناچار هستیم که هدفمندتر و قانونمندتر عمل کنیم.
وی اظهارداشت: در این راستا، شرکت‌های متولی تولید آثار موسیقی که جریان هنری را برای خواننده‌ها فراهم می‌کنند، درجه‌بندی خواهند شد؛ اعتبارشان سنجیده و جنس فعالیت فرهنگی هنری آنها به طراز گذاشته خواهد شد تا بررسی شود که این شرکت‌های موسیقی در این چند سال چه کردند؟ آیا نقاط قوت داشتند، ادبیات و موسیقی خوب را در آثارشان جاری کردند؟ و با توجه به این معیارها، امتیازی به شرکت‌های متولی تولید آثار موسیقی داده خواهد شود و به تناسب آن امتیاز، فعالیتشان درجه‌بندی می‌شود. ما منعی برای خواننده‌ای که می‌خواهد فعالیت کند، نداریم، اینکه او از طرف جامعه پذیرفته می‌شود یا نمی‌شود؟ بحث دیگری است.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ممکن است یک شرکتی خواننده‌ای را به روی صحنه ببرد که مردم معترض بشوند و بگویند که او کنسرت را به صورت پلی بک اجرا کرده است، در این بخش شرکت باید پاسخگو باشد و با نمره و امتیازی که دریافت می‌کند، طرازش مشخص می‌شود، در حال برنامه‌ریزی و بررسی روندی هستیم تا این شرکت‌ها، نسبت به فعالیتی که در حوزه هنر انجام می‌دهند، اعتبارسنجی شوند، طبیعی است که یک شرکتی نگاه فرهنگی هنری‌تری داشته باشد که درجه بالاتری می‌گیرد و فعالیتش به تناسب آن درجه و امتیازی که دریافت می‌کند، شاید گسترده‌تر شود.
سمیعی درباره اهمیت قانون در نسبت با سلایق گوناگون موسیقی خاطرنشان کرد: در تلاش هستیم که همه طیف‌ها و گونه‌های موسیقی را بپذیریم اما در بخشی باید به یک استاندارد و چارچوبی در محتوای شعری و موسیقی برسیم؛ ما یک مرجع هستیم و در برابر ذهن و روان جامعه، نمی‌توانیم اجازه بدهیم که آثاری تفکر جامعه را به یک سمتی ببرد که بعضا پرخاشگری و بی‌اخلاقی در جامعه ایجاد شود، متاسفانه در بعضی از آنها این نمود را می‌بینیم که چارچوب اخلاقی، محتوایی و علم موسیقایی رعایت نمی‌شود و مساله ما همین چارچوب علم است.
کنترل قیمت بلیت کنسرت
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره افزایش قیمت بلیت کنسرت‌های موسیقی در سال جدید و نبود امکان برای بهره‌مندی همه اقشار جامعه از آنها اظهارداشت: با توجه به شرایط و قیمت سالن‌ها و هزینه‌های جانبی که افزایش پیدا می‌کند، شرکت‌ها قصد داشتند برای افزایش قیمت بلیت برنامه‌ریزی داشته باشند، این نرخ بعد از نوروز ۱۴۰۳ نیز به بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌رسید، با جلسات و هماهنگی‌هایی که با متولیان شرکت‌های موسیقی داشته‌ایم، این قیمت در یک سقفی بسته شد، در غیراینصورت برنامه‌ریزی مالی این گونه بود که رقمی بالاتر برای آن درنظر گرفته شود.
سمیعی گفت: قیمت بلیت کنسرت‌ها کنترل شده و به زیر یک میلیون تومان رسیده و سقف آن در تهران، ۹۰۰ هزار تومان و خورده‌ای در تهران است. در حالی که برخی می‌گفتند این رقم تناسبی با اجاره سالن و هزینه‌های جانبی ندارد، تلاشمان را کردیم که این رقم را در یک حدی نگه داریم.
امکان اجرای گروه‌های موسیقی نواحی و سنتی در «چهار فصل»
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره طرح‌های این نهاد برای حمایت از موسیقی نواحی، ملی و موسیقی جدی بیان کرد: در این راستا، طرح «چهار فصل» تدوین و اجرا خواهد شد، در این طرح با حمایت دفتر موسیقی، به همه گروه‌های موسیقی نواحی، سنتی، ملی و تک‌نوازی، دونوازی، کوارتِت (چهارنوازی)، کوئینتت (پنج نوازی)، نوجوان، جوان و گروه‌های حرفه‌ای که در استان‌ها هستند، امکان داده می‌شود تا در فصل‌های مختلف سال یک بار در تهران میزبانشان باشیم و روی صحنه بروند.
وی افزود: در این طرح در راستای عدالت فرهنگی، با همکاری نهادهای مختلف از جمله حوزه هنری، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و بنیاد رودکی، سالن‌هایی به تناسب اجرای این گروه‌های موسیقی درنظر خواهیم گرفت.
حل مشکلات ارکستر سمفونیک تهران
سمیعی درباره برنامه‌های ارکسترهای ملی و سمفونیک تهران با توجه به مشکلاتی که برای نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران پیش آمده بود، اظهارداشت: این ارکسترها شرایط خوبی دارند و مشکلات مربوط به ارکستر سمفونیک تهران حل شده است، تعامل میان دفتر موسیقی و بنیاد رودکی خوب است و ارتباط ما با محمد اله یاری مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی هم خوب و برادرانه است، بنا بر منفعت نیست، منفعت خدمت به مردم است، رویکرد ارکسترهای ملی و سمفونیک حمایت از هنرمندان مستعد و جوان است که پا به عرصه موسیقی گذاشتند.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره مشکلات مربوط به سایت‌های فروش بلیت کنسرت‌ها و انحصارطلبی‌هایی که در این حوزه رخ داده بود، بیان کرد: در حال حاضر مشکلی در این حوزه وجود ندارد و مشکل نارضایتی درون این صنف نداریم، چند شرکت بلیت فروشی در این حوزه فعالیت می‌کنند و این تعدد باعث شده است که اتفاق نظر در هر تیمی بیشتر شود و مشکلی در این حوزه وجود نداشته باشد.
رویکرد علمی به سرود
سمیعی درباره برنامه‌های اداره کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه سرود اظهارداشت: هدف ما تقویت سرود است، این موضوع همیشه در ذهنمان است که از نقاط عطف سرود، سرودهای دوره انقلاب اسلامی است که جریان‌ساز و در کنش اجتماعی و دنیا، بی‌نظیر بوده است.
وی گفت: همیشه به فعالان سرود می‌گویم که بیینید هنرمندان و فعالان در حوزه سرودهای انقلاب اسلامی چه کار کردند که ماندگار شدند، آنان خیلی نگاه حرفه‌ای و آکادمیک داشتند؛ این آثار در یک تنگنا و خفقان سیاسی، در استودیوهای زیرزمینی، بدون خبر و در جریان انقلاب اسلامی تولید و پخش و جریان‌ساز می‌شوند که پشتوانه آنها مباحث آکادمیک بوده است، بعضا گروه‌های کُر حرفه‌ای این آثار را خواندند، نکته‌ام درباره سرود این است و به حامد جلیلی مدیر دفتر سرود هم گفته‌ام که ما در حوزه سرود نوجوان، جوان، سرود و گروه کُر بزرگسال باید به سمت علمی‌تر شدن پیش برویم.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در این راستا، باید این محور را که سرود زیاد خرج شده، عمومی و اسراف شده، اصلاح کنیم، ما طی این سال‌ها، یک مسیری را در حوزه سرود پیش رفتیم و تلاش زیادی داشته‌ایم تا آن را با رویکرد عمومی ارایه دهیم و این رویکرد به سرود ضربه زده است، هر چه بتوانیم نگاه آکادمیک‌تر به سرود داشته باشیم، قطعا پشتوانه بهتری برای این جریان خواهد بود.
سمیعی خاطرنشان کرد: سرود جریان مردمی است و نباید اجازه بدهیم که این جریان مردمی از بار آکادمیک تهی بشود، باید بار علمی داشته باشد، با این وجود نباید در عمومی شدن آن اسراف بکنیم، در بخش‌هایی باید تخصصی شود، حضور موسیقی اقوام و نواحی در سرود باید جدی‌تر شود و آنها را دنبال کنیم. در این راستا فراخوان نخستین جشنواره سرود فجر سال گذشته منتشر شده و تیرماه امسال نیز اختتامیه آن برگزار می‌شود.
وی درباره تولیدات دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه اظهارداشت: طی سفرهایی به استان‌های مرکزی، فارس و بوشهر، با همراهی مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ نشست‌هایی نیز با فعالان حوزه سرود در این استان‌ها داشته‌ایم که آنها مسائل بیمه‌ای خود را مطرح کردند، ما ضمن نگاه حمایتی، مشکلات آنان را هم حل خواهیم کرد و دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مباحث آکادمیک و آموزشی مربیان سرود را پیگیری می‌کنند.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: برای آموزش مربیان سرود در استان‌ها از اساتید برجسته آواز کلاسیک و رهبران کُر بهره‌مند خواهیم شد تا مربیان سرود از نیازهای روز و مباحث آکادمیک این حوزه فاصله نگیرند چون ما هر چقدر به سمت عمومی شدن پیش برویم شاید ذائقه آنی جامعه را برآورده کنیم اما به گونه‌ای است که تنه این درخت را لاغرتر می‌کنیم، در نهایت ما را گرفتار می‌کند، شاید همین ما را در حوزه موسیقی جدی، گرفتار ضدفرهنگ بکند، پس نگاه ما در حوزه سرود به سمت علمی‌تر، آکادمیک‌تر و کلان‌تر شدن است.
بودجه دفتر موسیقی
سمیعی درباره بودجه دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: بودجه این نهاد به نسبت سال‌های گذشته ارتقا پیدا کرده و بهتر شده است اما به هر حال تقاضاها و نیازها هم زیاد است و اینها هیچ وقت باهم تناسب ندارند، در سفرهای استانی هم مسائل و تقاضاهایی مطرح شد، دفتر موسیقی باید بپذیرد که همه آنها با مباحث مالی حل نمی‌شود، درخواست‌های هنرمندان اعتبارات مالی نبود و مهم این بود که ما با همکاری انجمن‌های موسیقی هر استان، با هنرمندان بی‌واسطه ارتباط داشته باشیم، زمان اختصاص دهیم، آنان را ببینیم و سخنانشان را گوش بدهیم و برای مشکلات و تقاضاها راهکار پیدا کنیم. هدفی است که با تمام توان دنبال خواهیم کرد.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تبدیل این نهاد به سازمان در مقایسه با سازمان سینمایی و مجزا از معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: صنف سینما، به صنعت مرتبط است و صنف بزرگی است اما مساله این است که هر مرجع قانونی در نقطه‌ای که قرار گرفته اگر به وظایف خودش عمل کند و در برابر هنرمندان خود را مسئول بداند، دیگر فرقی نمی‌کند که یک سازمان داریم یا اداره کل، اگر من خودم را در برابر آن پسر ۱۲ ساله که در هنرستان موسیقی بوشهر تحصیل می‌کند، مسئول بدانم، فرقی نمی‌کند که در سازمان یا اداره کل فعالیت می‌کنم. تبدیل دفتر موسیقی به سازمان مبناهای ساختاری و فرایندی دارد و زمانبر است اما تمام تلاش ما این است در همین نقطه‌ای که هستیم، انجام وظیفه کنیم.
بدون دیدگاه