داریوش کاردان: دیر فهمیدند مردم به طنز نیاز دارند

این طنزپرداز درباره وضعیت سریال های کمدی و طنز تلویزیون هم چنین می گوید: «دیر یادمان افتاد مردم به طنز احتیاج دارند…».

او که پس از سال ها با اجرای برنامه «تاک» به عرصه اجرا بازگشته است و این حرفه را در کنار بازیگری ادامه می دهد، مهمترین آرزو در سال جدید برای مردم کشورش را «عدالت» عنوان می کند.

کاردان در گفت وگویی با ایسنا می‌گوید: خودم آرزو زیاد دارم اما اگر بخواهم برای مردم کشورم آرزو کنم، تنها عدالت می خواهم. اینکه کودکی در زباله‌ها دنبال غذا نگردد، کسی کلیه اش را به خاطر مسائل مالی نفروشد. این اتفاقات برای هر کشوری آسیب است و من آرزویم این است ما در کشورمان از این آسیب ها نداشته باشیم.

ایفای نقش در سریال هایی که هنوز پخش نشده

این هنرمند درباره اینکه آیا اخیراً برای بازیگری از سوی تلویزیون پیشنهاد جدیدی به او شده است؟ پاسخ داد: چند پیشنهاد داشتم اما با شرایط زمانی من همخوانی نداشتند و نشد همکاری کنم. من چند سریال آماده پخش دارم اما نمی دانم چرا پخش نمی کنند. سریالی به نام «دنیای گمشده» برای شبکه دو سیما ساخته شد و خیلی وقت است که تصویربرداری اش به پایان رسیده اما نمی‌دانم چرا پخش نمی شود؟! گویا به آرشیو صداوسیما رفته است. این سریال یک طنز واقعی درباره زندگی روستایی بود و من در آن نقش یک روحانی را بازی می‌کردم و خیلی هم به نظرم خوب از آب درآمده بود.

کاردان سپس به ایفای نقش در سریال «۸۷ متر» به کارگردانی کیانوش عیاری اشاره کرد که آن هم پخش نشد و تصریح کرد که «نمی دانم چه اتفاقاتی برای این سریال افتاد.» او گفت: در این سریال هم نقش یکی از دو حقه بازی را داشتم که می خواهند خانه را از چنگ صاحبش دربیاورند.

بی صبرانه منتظر پخش «جشن سربرون» هستم

وی درباره همکاری با مجتبی راعی در سریال تاریخی «جشن سربرون» که مدتی است تصویربرداری آن به پایان رسیده، توضیح داد: به شدت منتظر پخش «جشن سربرون» هستم و به نظرم کار خیلی خوبی شده است. یکی از خوشبختی های من این است که با اعتمادی که آقای راعی به من داشتند توانستم در این مجموعه نقش قوام را بازی کنم و خیلی هم از این نقش خوشم آمد. «جشن سربرون» محیط خیلی خوبی داشت و همه با هم دوست بودند. آقای نجاریان به عنوان تهیه کننده از هیچ تلاشی فروگذار نکردند، هنوز سازمان صداوسیما پول به آقای نجاریان نداده است که با برخی عوامل تسویه حساب کنند اما دوستان به ایشان اعتماد دارند.

کاردان که در زمینه اجرا برنامه هایی چون صندلی داغ، مسابقه ثانیه ها و نوروز ۷۵ و ۷۶ و … را در کارنامه دارد،  در پاسخ به پرسشی مبنی بر اجرا و بازیگری همزمان، اظهار کرد: متاسفانه ما مجری بازیگرانی داریم که طی این سال‌ها تلویزیون را تسخیر کرده اند. چندین سال پیش در همین زمینه از من سوال پرسیدند که توضیحاتی ارائه دادم و برخی دوستان خوششان نیامد. متاسفانه گویا نمی شود برخلاف برخی ها صحبت کرد. اعتقاد شخصی من این است که هرکسی اگر ۲۰ کار هم بلد است حق دارد که انجام بدهد. مثلا اگر کسی واقعاً مجری خوبی باشد، بازیگر خوبی هم باشد چه اشکالی دارد که هر دو کار را با هم انجام بدهد، این کار توانایی می خواهد؛ اما متاسفانه مشکل از جایی شروع می‌شود که برخی بلد نیستند و به زور به مردم تحمیل می کنند؛ بنابراین نهایت کارشان تعریف کردن جوک های تلگرامی و فضای مجازی است.

کنترلی در تلویزیون نیست

این کارگردان و دوبلور در ادامه صحبت های بالا تصریح کرد: کسانی هستند که در بخش اجرا تبحر دارند. برخی بازیگری را خوب انجام می دهند و بعضی دوستان در دوبله موفق هستند که هر یک می توانند در حوزه کاری خود فعال باشند. پس اجازه بدهید بقیه هم فعالیت کنند نه اینکه همه را از صحنه به در کنید! نه اینکه چهار الی پنج آدم داشته باشید و بگویید همین ها مجریان ما هستند. به نظر می‌رسد مدیریت و کنترلی روی تلویزیون نیست و انگار سفره ای پهن شده که برخی دوستان استفاده می‌کنند و کسی را هم راه نمی‌دهند. من عددی نیستم که بخواهم از خودم تعریف کنم اما اگر به سابقه من نگاه کنید می بینید که اجراهای خوبی داشتم اما چه می شود که آدمی مثل من دیگر نمی رود؟ وگرنه ما عاشق کارمان هستیم اما فضا را به گونه‌ای طراحی کرده اند که منِ هنرمند نروم.

او خاطرنشان کرد: در حوزه بازیگری هم نام نمی‌برم اما افرادی هستند که طی این سال ها کارگردان شده‌اند و بارها از من خواستند که در کارهایشان بازی کنم اما وقتی سناریو را خواندم واقعا از تعجب وا ماندم. اتفاقاً پول خوبی هم می دادند اما من قبول نکردم و گفتم نمی‌آیم. من ۴۴ سال از عمرم را صرف کار هنری کرده ام و اندک آبرویی برای خودم جمع کرده ام. از نظر من یک کار باید بیارزد که آدم قبول کند.

شأن آدم ها مهم تر از بحث مالی است

وی در عین حال برنامه «تاک» را از جمله کارهای مفید تلویزیون معرفی کرد و گفت: برنامه «تاک» قرار است در ایام نوروز به شکل ویژه با ساختاری متفاوت تر از قبل و فضایی شاد هر شب پخش شود. به نظرم این برنامه ارزش داشت که من اجرای آن را قبول کردم و همکاری ام را ادامه خواهم داد. احساس کردم «تاک» مفید است و حرفی برای گفتن دارد این خیلی مهم است که اگر برنامه‌ای حداقل مفید نیست مضر هم نباشد. به نظرم حتی اگر دستمزدش هم کم باشد هیچ اشکالی ندارد و اصلا مهم نیست. مگر آدم چقدر نیاز دارد؟ بس است دیگر؛ شأن آدم ها مهم تر از بحث مالی است. پول و دستمزد همه چیز نیست و گرسنه با نصف نان سنگک سیر می شود.

حوزه طنز خطرناک است

بازیگر سریال های «سال های مشروطه»، «معمای شاه»، «کلاه پهلوی» و «وارش» در ادامه این گفت وگو درباره ارزیابی‌اش از سریال های تلویزیونی و اُفت مخاطبان به ویژه در حوزه طنز و اینکه چه پیشنهادی برای بهبود اوضاع دارد؟ اینگونه گفت: حوزه طنز، حوزه خطرناکی است و متاسفانه مسئولان این حوزه یا به این خطر واقف نیستند و یا اهمیت نمی‌دهند، چون بیشتر از یک متر جلوی پایشان را نمی بینند؛ به عنوان مثال سال ها پیش با من درباره سری اول سریال «زیر آسمان شهر» صحبت کردند که گفتم به نظرم سریال موفقی بود و من خوشم آمد و در کنار خانواده به این مجموعه خندیدیم اما وقتی گفتند می‌خواهند سری دوم را بسازند، من گفتم خواهش می‌کنم این کار را نکنید، بگذارید این مزه زیر دهن مردم بماند. من معتقدم اگر یک آدم توان دارد که سریال دیگری بسازد که همانقدر نمکین، جذاب و موفق باشد، خُب یکی دیگر بسازد و اگر ندارد پس می‌خواهد از آن اسمی که در گذشته در کرده، با یک کار آبکی راهش را ادامه بدهد. خیلی کم پیش می آید که سریال ها بعد از سری اول موفق شوند.

متلکی که مدیران اشتباه متوجه شدند

کاردان سپس در بحث انبوه سازی مجموعه های طنز تلویزیون به خاطره ای که مربوط به ۲۰ سال پیش بود اشاره و اظهار کرد: من بیش از ۲۰ سال پیش در نشستی شرکت کردم که چند تن از دوستان وزارت ارشاد و سازمان صداوسیما هم حضور داشتند و از من خواستند پای تریبون بروم و صحبت کنم که من رفتم و با شوخی گفتم آقایان محترم! مدیران! بس کنید این خنداندن مردم را، ملت آنقدر خندیدند روده هایشان به دور گردنشان پیچید! هر شب یک عده از خنده به بیمارستان می روند، نکنید این کارها را، کاری کنید مردم بتوانند قرص آرامبخش بخورند، با خنده هایی که شما ایجاد کردید افسردگی ها از بین رفت. من آن زمان مَتَلک انداختم و حرفم را وارونه گفتم که چرا مردم را نمی خندانید؟ ولی آنها بر عکس متوجه شدند.

او تاکید کرد: به نظرم در بخش تولید طنز، لزومی به انبوه سازی نیست. شما اگر توانستید به عنوان مثال بعد از ۲۰ سال یک فیلم سینمایی مثل «اجاره نشین ها» را بسازید، اصلاً هر ۱۰ سال یک بار یک نمونه از آن را بسازید؛ چه کسی گفته مردم را هر شب به زور با کلمات زشت بخندانید؟!

کاردان با بیان اینکه «متاسفانه دوستان دیر فهمیدند که مردم به طنز احتیاج دارند و الان هم انبوه سازی می کنند»، تصریح کرد: کسی که نتواند مردم را بخنداند، قطعاً از حرکات و تکیه کلام های زشت استفاده می کند. در حوزه سینما که دیگر هیچ، هرچه از دهانشان درمی‌آید می‌گویند تا فقط مردم بخندند! چرا درست حرکت نمی کنید، نه افراط کنید و نه تفریط. در هالیوود و کشورهای دیگر شش ماه تمام سناریو می نویسند، سه ماه پیش تولیدشان زمان می برد و بعد وارد مرحله انتخاب بازیگر و ساخت می شوند و ادعایی هم ندارند. چه کسی گفته ما هر شب باید مردم را بخندانیم؟ ما نمی‌توانیم، آن هم خنداندن مردم ایران که خودشان بسیار طناز هستند و وقتی اتفاقی در جامعه می‌افتد تا به فضای مجازی و جوک برسد، فقط سه ثانیه طول می کشد.

خوشحالم که به «جوکر» دعوت نشدم

داریوش کاردان سپس در پاسخ به اینکه آیا برای برنامه «جوکر» از شما شده است؟ تصریح کرد: خوشحالم که مرا دعوت نکردند. شخصا برنامه هایی که می گویند، جان من بخندید را اصلا دوست ندارم. فقط «جوکر» نیست، برنامه‌های دیگری هم در تلویزیون داریم که شاید برای هر کدام از آنها بالغ بر ۲۰ بار از من دعوت شد و گفتم نمی آیم. بیایم اسم و فامیلم را بگویم، بگویم کی به دنیا آمدم، چند بچه دارم، همه این ها در اینترنت موجود است. از من چه می خواهید؟

طنز خیلی جدی است

او در بخشی دیگر درباره اینکه خودتان بیشتر به مقوله طنز علاقه دارید یا کارهای جدی؟ خاطرنشان کرد: از نظر من طنز خیلی جدی است و تفاوتی میان طنز و جدی قائل نیستم و حتی طنز را سخت تر می دانم. گریاندن مردم خیلی آسان است، شما اگر در یک سریال، جوانی را نشان بدهید که خدایی ناکرده ماشینی از روی آن رد شود و بعد مراسم ختم نشان دهید به راحتی مردم گریه می کنند اما اگر توانستید مردم را بخندانید آن وقت است که موفق شده اید، آن هم نه با آفتابه و پیژامه بلکه طنز موقعیت و درست؛ بنابراین وقتی من خودم طنز را کاملاً جدی می‌بینم اصلا برایم کار جدی و طنز نفاوتی ندارد. مهم این است که بتوانم در کارهایم نقشم را در بیاورم. قصه که خوب باشد و بتوانم نقشم را در بیاورم، حتما قبول می کنم و فرقی ندارد.

وقتی دستور قتل امیرکبیر را دادم گریه می کردم

این هنرمند با اعتقاد بر اینکه اساسا درآوردن نقش های منفی بسیار سخت است، یادآور شد: به عنوان مثال ما که آزارمان به یک مورچه هم نمی رسد، فکر کنید در سکانسی دستور قتل عام دادیم، وقتی نقش میرزا آقاخان نوری در سریال «سال های مشروطه» که طراح قتل امیرکبیر بود را بازی می کردم زمانی که کار پخش می‌شد، در خانه گریه می کردم و به خودم فحش می دادم. همین که احساس کنم در نقش منفی ام مردم از من متنفر شدند لذت می برم و می گویم پس خوب درآمده وگرنه نقش مثبت که هر کسی را زلف هایش را تمیز کنید و چهار جمله خوب به او بدهید می تواند در بیاورد. نقش منفی و مثبت کمدی و جدی فرقی ندارد، هرچه که بتوانیم وظیفه مان را انجام بدهیم خوب است و کسی که کُننده باشد همه کار می تواند انجام بدهد. من خودم مدت‌هاست طنز را کنار گذاشتم به دلیل اینکه اولاً به من میدان نمی دهند، ثانیاً احساس می کنم خنداندن مردم بسیار دشوار است و من حاضر نیستم به هر قیمتی مردم را بخندانم و پا روی ادب، شخصیت و فرهنگ جامعه بگذارم. شما مردم را اذیت نکنید، نان مردم دربیاید، لباس برای پوشیدن داشته باشند خودشان می خندند، احتیاجی به خنداندن شما نیست.

آرزو می کنم در سال جدید شاهد پایان کرونا باشیم

این کارگردان و مجری تلویزیون همچنین درباره دشواری های کاری در دوران کرونا و اینکه این بیماری چقدر تاثیر منفی برای فضای هنر داشته است؟ توضیح داد: اوایل کرونا تمام هواپیماهای جهان زمین‌گیر شدند و هیچکس پرواز نمی کرد و همه وحشت داشتند اما کم کم استرس ها کمتر شد. برای پروژه های تلویزیونی هم یکسری پروتکل ها را در نظر گرفتند و پزشکانی سر صحنه آوردند که با این کار کمی توانستند شرایط را کنترل کنند اما به‌ هرحال شرایط دشوار بود. ضمن اینکه یکسری دوستان مجبور بودند کار کنند چون همه گرفتارند. در حوزه هنرمندان هم همین طور، واقعا نمی‌شود کار نکرد چون زمان پایان کرونا هم معلوم نیست. متاسفانه ما آقای کریم اکبری مبارکه را از دست دادیم، چند تن از بازیگران هم گرفتار این بیماری شدند، حتی خود آقای راعی هم مبتلا شد اما خدا را شکر بهبود یافتند و شرایط گذرا بود. در کل سخت بود اما همین سختی ها، روزی خاطره می شوند. آرزو می کنم واقعا در سال جدید شاهد پایان کرونا باشیم. طی این دو سال برای همه سخت گذشت، به خصوص آنها که نان آور خانه بودند.

و صحبت پایانی: لطفاً حافظه ما کوچک نباشد

داریوش کاردان در پایان صحبت هایش با ایسنا از کادر درمانی و پزشکان کشور تشکر کرد و گفت: همه ما مردم از الان تا آخر عمرمان مدیون دو سال تلاش پزشکان، پرستاران و کادر درمان هستیم و هیچ وقت نباید یادمان برود پرستاری که خودش مادر بوده یک هفته فرزندانش را ندیده است. لطفاً حافظه ما کوچک نباشد و یادمان نرود. من خیلی جاها شاهد بودم پزشکی خودش درگیر کرونا و روی تخت بیمارستان بود اما بیمارانش را ویزیت و برایشان دارو تجویز می کرد. یادمان نرود پزشکان چه کردند. اوایل کرونا همه به پزشکان تعظیم می کردیم اما الان دیگر عادی شده و می‌گوییم شغلشان است. نکند روزی فداکاری های پزشکان مثل فداکاری های ایثارگران دفاع مقدس شود که بعدها بعضا تبدیل به جوک کنیم و برخی دوستان فیلمساز به آن بخندند.