سریال “رحیل” از جمله سریال‌های اخیر تلویزیون است که توانست دامنه متنوعی از مخاطبان را به خود جلب کند. هم زمینه تاریخی و ماجراجویانه رحیل و هم تعلیق های پی در پی و هم خوش آب و رنگ بودن فضای بصری سریال باعث شد مخاطبان پیگیر سریال باشند.
به گزارش رسیده، رامین عباسی‌زاده طراح اصلی و تهیه‌کننده سریال رحیل پیش از این سریال‌هایی متعدد تولید کرده بود؛ از او یک فرشته بود، همراز، شمس العماره تا انقلاب زیبا، کت جادویی، پریدخت، احضار و…. و با این توشه در سریال رحیل به دنبال نقد خرافه گرایی در برهه ای حساس از تاریخ قجر بود. با تهیه‌کننده رحیل درباره روند تولید سریال گپ زده ایم.
*تولید سریال‌های تاریخی در ادوار مختلف تلویزیون رایج بوده. چه سالها پیش و تجربه تولید سریال‌هایی مثل هزاردستان با زمینه تاریخی-جنایی و چه سال‌های بعد و تولید سریال‌هایی مثل امام علی(ع) و مختارنامه و ولایت عشق با زمینه تاریخی-مذهبی و چه تولید سریال‌هایی مثل در چشم باد و کیف انگلیسی و کلاه پهلوی با زمینه تاریخی-سیاسی، همواره سریال‌های تاریخی در تلویزیون تولید شده‌اند. تولید سریال تاریخی رحیل در دوران غلبه رسانه های مختلف مجازی را چطور دیدید؟
-همواره رسانه ها را به عنوان رکنی مکمل هر محصول هنری دیده ام و هرگاه رسانه‌ها شفاف‌تر بوده‌اند، به نظرم بهتر توانسته‌ام از آرای آنها برای پیشبرد کارها استفاده کنم. تولید سریال مخاطب‌پسند در هر ژانری کاری است که به انرژی بالا و افراد باذوق نیاز دارد و سریال تاریخی ساختن در ایران چون مخاطب مدام دنبال تفاوت های تاریخی است، دشوارتر هم میشود ولی این داستان بود که مرا جلب کرد به سمت تولید سریال رحیل. گو اینکه در سریال سازی همواره داستان می‌آید و بعد ژانر است که وارد میشود. مثلا ذات سریال او یک فرشته بود، الزامات ماورایی را وارد حیطه تصویر کرد و در سریال احضار نیز جنس ترس و دلهره بود که ما را مقید ساخت به لحاظ کردن استانداردهای بصری ژانری هارور(دلهره). در سریال رحیل نیز ذات داستان تغییر و تحول زندگی تعدادی از زنان درباری حین تغییر سلسله بود که باعث شد به لحاظ بصری به سمت ایجاد فضاهایی تازه تر و دیده نشده از درون راهروهای تاریک تاریخ برویم.
*رحیل یک مجموعه نمایشی تاریخی است، اما قصه و روایت متفاوتی دارد؛ این ایده از کجا آمده؟ برای پردازش شخصیت‌ها بخصوص بیتاج که ارتباطات ماوراء الطبیعه دارد با محدودیت مواجه نشدید؟
-هر ایده ای هرقدر که بکر باشد باید در ساختار داستانی جذابی، روایت گردد و اصلا اگر تفاوتی بین ایده های فعلی و قبلی نباشد چه نیازی است به تولید محصول جدید. ایده اولیه سریال رحیل درباره اتفاقی پنهان در تاریخ و در خلال تغییر سلسله از قاجار به پهلوی بود و بعد از مواجهه با آن به سمت افزایش بار مطالعاتی حول اتفاقات به موازات سوژه رفتیم و با همراهی فرهاد نقدعلی نویسنده توانای سریال و استفاده از منابع مطالعاتی مختلف مربوط به آن بازه زمانی، داستان را بارور کرده و به فیلمنامه نهایی رسیدیم. درباره مایه های جادوگری و کاراکتر بیتاج با مطالعات کامل جلو رفتیم و کاملا می دانستیم در زمان وقوع اتفاقات سریال، جامعه ایرانی گرفتار این ماجراها بوده و چون نگاه مان ضدخرافه بود، مشکل چندانی از بابت معرفی کاراکتر نداشتیم.
*حال و هوای آیینی و حضور قهرمانانه و جسورانه یک دختر جوان را در رحیل شاهدیم، آیا این سریال توانسته ادای دین کاملی باشد به آیین های عاشورایی؟
-ادای دین وقتی کامل میشود که بتوانیم از نظر حسی، مخاطب را تحت تاثیر قرار دهیم وگرنه از نظر ظاهری که مخاطب دوران ما با انبوه محصولات آیینی در رادیو و تلویزیون روبروست و خودش هست که باید انتخاب کند. داستان سریال رحیل داستانی بود که با شیبی ملایم به سمت و سوی آیین ها و سنت های دینی و مذهبی می‌رود و ماجرای یک تعزیه را روایت می‌نماید. آنچه در واکنش های مرتبط با سریال رحیل دیدیم تاکید بر داستان‌گویی و جذابیت بصری در عین توجه به مفاهیم آیینی بود و البته که سعی کردیم با گروه معتقدی کار کنیم تا همه چیز به روال باشد و مخاطب درک واقعی پیدا کند از اتفاقات.
*اساسا ساخت سریال های تاریخی و سریال های مذهبی چقدر امروز نیاز جامعه هست؟ آیا میتوان این نیاز را در راستای هویت محوری و تقویت آن در نسل جوان تفسیر کرد؟
-رسانه ملی در همه گونه ها به محصول درجه یک نیاز دارد و این طور نیست که فقط بگوییم کمدی خوب است یا ملودرام یا جنایی یا تاریخی. تاریخ اگر خوب روایت شود هم میتواند یک کلاس درس خوب برای مخاطبان باشد و هم اگر درست و استاندارد تولید گردد، اسباب حرکت رو به جلوی صنعت سریال سازی است.
در تولید سریال تاریخی هزاردستان بود که زنده یاد علی حاتمی توانست شهرک سینمایی غزالی را برساند و این، خود بزرگترین دستاورد برای تاریخی سازی بود و در عین حال در سریال رحیل، نوعی استفاده از هوش مصنوعی را در طراحی تیتراژ و انتخاب بازیگر شاهدیم که میتواند برای همکارانی که در سال‌های بعد می‌خواهند تاریخی‌سازی کنند بسیار مفید باشد. نسل جوان همواره به دنبال تجربیات تازه و جدید است و هیچ گاه نباید او را محدود کرد به تماشای یک محصول بلکه باید آزاد باشد در انتخاب محصول.
*چقدر قبل از تولید سریال و در داستان پردازی به استفاده از عناصر مخاطب‌پسند تأکید کردید به خصوص که سریال رحیل ازجمله محصولات متاخر سیمافیلم بوده که توانست هم رضایت بالای مخاطبان تلویزیون را جلب کند و هم در سامانه تلوبیون، با اقبال روبرو شد؟
-حتی مفهومی ترین آثار هنری هم اگر نتوانند سرگرم کننده باشند نخواهند توانست تاثیرگذاری چندانی داشته باشند و در تولید محصول برای تلویزیون که رسانه ای فراگیر است بیش از هر چیز باید به الزامات سرگرم‌کننده فکر کرد ولی در عین حال باید با بهترین کیفیت داستان پردازی، طراحی صحنه، بازیگری، تصویربرداری و بعد از آن تدوین را پیش برد تا مخاطب محصول روز استاندارد ببیند. در سریال رحیل بسیار زیاد بر روی داستان کار کردیم و تلاش مان در این جهت بود که در هر اپیزود سریال به اندازه یک فیلم کامل، تعلیق و گره افکنی داشته باشیم. هدفمان این بود که مخاطب از سریال لذت ببرد و کم کاری نکردیم و تا حد امکان با بهترین کیفیت، پیش رفتیم. در این میان سیمافیلم نیز حامی کار بود و مهدی نقویان به عنوان مدیر این مجموعه سعی کرد مشکلات و کاستی ها را تا حد زیادی کم کند. سریال سازی در همه ادوار برای مخاطب تلویزیون کاری بوده که باید با جدیت بدان پرداخته شود اما گاهی جدی گرفته نشده که امیدوارم باز هم همان نگاه جدی به سمت سریال‌سازی برویم. سریال سازی به نظرم حتی از فیلمسازی هم جدی‌تر است چون سریالی که از تلویزیون پخش میشود در نقاط دورافتاده مملکت هم پخش میشود و در نتیجه باید هر مخاطبی را با هر نگرشی جذب کرد.
*با سیمای متفاوت زنان قاجاری با بازی چهره های تازه‌ای در رحیل مواجهیم، انتخاب این بازیگران جوان چگونه انجام شد و آیا نگران درست درآمدن نقش نبودید؟ اعتماد به جوان‌ها برای شما در این سریال برآیند خوبی داشت و از نتیجه رضایت داشتید؟ نقطه قوت این مجموعه را در چه می‌دانید؟
-فکر میکنم یکی از وظایف همه فیلمسازان و سریال سازان آن است که در کنار بازیگران قدیمی که نور چشم ما هستند حتما از تعدادی بازیگر جوان، باانرژی و باانگیزه هم استفاده کنند تا هم میراثی برای آیندگان گذاشته شود و هم اینکه در نتیجه همکاری جوان‌ها و قدیمی ها، نوعی کارگاه انتقال تجربه داشته باشیم و جوانان از بزرگترها یاد بگیرند. سعی کردیم برای سریال رحیل، جوانانی را انتخاب کنیم که واقعا بازیگر باشند نه اینکه به دنبال اشتهار باشند و در نتیجه نقشهایی خلق شد که هیچ کس بهتر از همین جوانان نمی توانست آنها را بازی کند و اتفاقا یکی از نقاط قوت سریال رحیل همین استفاده از جوانان بازیگر بود که خیلی خوب در چارت سریال قرار گرفتند ضمن اینکه خوشبختانه سیمافیلم به مدیریت مهدی نقویان با مشاوره های بجا و در عین حال تعامل با گروه تولید، سعی کرد که در جهت بهبود اوضاع حرکت کند و این هم خودش نقطه قوتی برای هر مجموعه ای است.
*سریال رحیل حین عرضه، آرای مختلفی را هم در رسانه ها رقم زد؛ از بحث بر سر کیفیت تولید تا تنوع بازیگران، استفاده از هوش مصنوعی و تضاد داستان پردازی خیر و شر و…. این واکنش‌ها را چطور دیدید؟
-صنعت سریال سازی ما در دوران جدیدی قرار دارد که در کنار تلویزیون، شبکه خانگی و پلتفرم ها هم در حال فعالیت هستند و برای همین رقابت بسیار فشرده‌تر از قبل شده و در همین حال محصولات روز خارجی را هم داریم که در پلتفرم ها عرضه میشود. بر این مبنا باید تلاش کرد که بهترین کیفیت تولید را در سریال سازی به کار گرفت تا مخاطب لذت وافر را از کار ببرد. سریال رحیل سریالی بود که از رسانه های مختلف واکنش هایی متنوع دریافت کرد؛ از واکنش ها به طراحی صحنه و کیفیت تصویربرداری تا آرای ناظر به معادل حقیقی شخصیت ها و کیفیت بازی بازیگران قدیمی و از همه مهمتر نظرات گوناگون درباره روال پرفراز و نشیب داستان و اینها همه یعنی آن که سریال، به قدر کفایت دیده شده…
بدون دیدگاه