بازار فروش نسخه رایگانی که ناشران پیش از چاپ رمان‌ها به کتابفروشان، روزنامهنگاران و چهره‌های شاخص ادبی اهدا می‌کند، این روزها در آمریکا و انگلیس حسابی رونق گرفته است.
به گزارش ایرنا از روزنامه گاردین، توزیع نسخه پیش از چاپ رمان جدید سالی رونی نویسنده معروف ایرلندی به نام دنیای زیبا، کجایی (Beautiful World, Where Are You) در ماه مه همانا و پر شدن شبکه‌های اجتماعی از پست‌های مربوط به این کتاب همان.
گروهی از ویراستاران، نویسندگان و اینفلوئنسرها در این پست‌ها نسخه پیش از چاپ خود از این رمان را به رخ دیگر کاربران کشیدند و دیگران از این که به آنها نسخه‌ای اهدا نشده بود گله و شکایت کردند. طولی نکشید که ردیفی از این نسخه‌ها که اتفاقا «غیرقابل فروش» هم هستند در سایت‌هایی مثل ای بی/ eBay و دیپاپ/ Depop به فروش گذاشته شدند. یکی از این نسخه‌های اولیه که توسط کاربری در کارولینای شمالی به فروش گذاشته شده بود، در ماه ژوئن (خرداد- تیر ۱۴۰۰) به قیمت ۲۰۹ هزار و ۱۶ دلار به فروش رفت. حتی ساک‌هایی که این نسخه‌ها داخل آنها اهدا شده بودند تا ۸۰ دلار فروخته می‌شد.
رونق بازار فروش نسخه‌های پیش از چاپ تنها به آثار رونی محدود نیست؛ رمان تقاطع‌ها از جاناتان فرانزن رمان‌نویس مطرح آمریکایی که در ماه اکتبر (مهر) منتشر خواهد شد نیز اوایل ماه جاری در وبسایت ای بی به قیمت ۱۲۴ دلار فروخته شد.
نسخه اولیه رمان‌های محبوب و کلاسیک از قدیم الایام یکی از اقلام محبوب برای مجموعه داران بوده است؛ به عنوان مثال قیمت پیشنهادی برای یک نسخه اولیه کمیاب از رمان هری پاتر و سنگ جادو از جی. کی. رولینگ یا رمان‌های کلاسیک از نویسندگانی چون ارنست همینگوی یا جان اشتاین بک می‌تواند تا ۳۰ هزار دلار نیز برسد. اما تب خرید نسخه اولیه کتاب‌هایی که هنوز چاپ نشده‌اند، به تازگی به راه افتاده است که البته بخشی از آن به بالا رفتن آمار بلاگرها و اینفلوئنسرهای حوزه کتاب مربوط می‌شود. این دست از تولیدکنندگان محتوا معمولا از این نسخه‌ها برای فخرفروشی و خودنمایی استفاده می‌کنند.
از بین نسخه‌های پیش از چاپی که تاکنون در این رونق بازار به فروش رسیده، رمان جهان زیبا، کجایی سالی رونی تاکنون بالاترین قیمت را داشته است. با توجه به اعتباری که به اشتراک گذاشتن یک عکس سلفی با این کتاب در شبکه‌های اجتماعی به همراه دارد، عجیب نیست برخی کاربران حاضران مبالغ هنگفتی برای خرید آنها پرداخت کنند.
البته فروش نسخه‌های اهدایی از یک کتاب پیش از چاپ اثر اصلی از لحاظ حقوقی مشکل دارد؛ چون این نسخه‌ها غیرقابل فروش هستند و ناشران همچنان صاحبان حقوقی آنها به شمار می‌روند. این بدان معناست که از لحاظ فنی یک انتشارات هر زمان که اراده کند می‌تواند این نسخه را پس بگیرد. هرچند که چنین چیزی سابقه ندارد.
از آنجا که بازار فروش نسخه‌های پیش از چاپ به تازگی رونق گرفته، ناشران پیش‌تر هیچگاه به این فکر نیفتاده بودند که در این باره سختگیری کنند و معمولا چشم خود را روی فروش برخی از این نسخه‌ها در فروشگاه‌های خیریه می‌بستند. اما آمازون در این باره مقررات سفت و سختی دارد و کاربران تنها مجاز به فروش نسخه اولیه کتاب‌هایی هستند که دیگر چاپ نمی‌شوند. تاکنون حساب کاربری چند فروشنده که از این قانون سرپیچی کرده‌اند در سایت آمازون مسدود شده است.
بدون دیدگاه