انتقاد از یک قانون کهنه سینمایی

کارگردان فیلم «دشت خاموش» که جایزه‌ای ارزشمند از جشنواره ونیز دریافت کرده است، از قوانین کهنه‌ای که اجازه نداد مجوز این فیلمش از ویدیویی به سینمایی تبدیل شود انتقاد کرد.
احمد بهرامی که سال گذشته برای فیلم «دشت خاموش» برنده جایزه افق‌های جشنواره ونیز شد و از دو روز قبل فیلم خود را در گروه هنر و تجربه اکران کرده است، در گفت‌وگویی با ایسنا در پاسخ به اینکه چرا فیلمی را که در ونیز و چند جشنواره خارجی دیگر مورد تحسین و تقدیر قرار گرفته در این مقطع رکود سینما و فقط در گروه سینمایی هنر و تجربه با تعداد سینماها و سانس‌های محدود اکران می‌کند؟ بیان کرد: اصل ماجرا این است که پروانه ساخت و نمایش فیلم من از ابتدا ویدیویی بود و وقتی پروانه ویدیویی باشد، به ناچار باید فیلم را در گروه هنر و تجربه اکران کرد. البته من شخصاً مشکلی با این قضیه ندارم، اما معتقدم قانونی که سال‌هاست در حوزه پروانه ساخت وجود دارد کهنه شده و نیازمند تغییر است. من به عنوان سازنده فیلمی که اثرش در جشنواره ونیز جایزه گرفته، علاوه براینکه نتوانستم سال گذشته در جشنواره فجر شرکت کنم، الان هم به دلیل داشتن پروانه ویدیویی امکان اکران گسترده در سینماها را ندارم چون قوانینی که در بخش پروانه ساخت مربوط به دوران ساخت فیلم ۳۵ میلیمتری بوده هنوز به‌روز نشده است.

او افزود:البته یک شورایی وجود دارد که می‌گویند اگر فیلمی شرایط لازم را داشته باشد پرونده آن را از ویدیویی به سینمایی تبدیل می‌کنند، ولی ما هر چه پیگیری کردیم این اتفاق نیفتاد، حتی خواستیم فقط پروانه نمایش را تغییر دهند ولی باز هم انجام نشد و در نهایت مجبور بودیم که در گروه هنر و تجربه اکران کنیم. این موضوع را به طور کلی مطرح می‌کنم وگرنه نباید از این نکته گذشت که فیلم «دشت خاموش» با سلیقه مخاطبی که به دیدن فیلم‌های گروه هنر و تجربه می‌آید همسوتر است؛ به همین دلیل من و تهیه کننده (سعید بشیری) با رضایت، فیلم را در گروه هنر و تجربه اکران کردیم بویژه آنکه من آنجا را خانه خود می‌دانم و مطمئناً فیلم من با نوع ساخت و داستانی که دارد در اکران گسترده آنچنان مورد استقبال قرار نمی‌گرفت.
بهرامی در پاسخ به کیفیت پرده نمایش سالن‌های سینمایی گروه هنر و تجربه آن هم با توجه به ویژگی‌های خاص تصویری «دشت خاموش» که سیاه و سفید فیلمبرداری شده است، گفت: بله متاسفانه همین طور است و اگرچه در اصفهان و شیراز و یکی از سینماهای مشهد پرده خوبی دیدم ، اما مثلا در تهران پرده نمایش خانه هنرمندان و سالن کوچک موزه سینما اصلاً کیفیت خوبی ندارند. از این موضوع بدتر جایی که ما فیلم‌ را 4k می‌سازیم ولی آنچه از ما تحویل می‌گیرند EDcp است و بیشتر سینماهای کشور همین وضعیت را دارند و کیفیت خوبی برای نمایش ندارند.
وی ادامه داد: درباره سانس‌های اکران هم محدودیت زیادی هست و قبلا هم گفته‌ام که ای کاش به جای این تعداد سینما، در هر شهر یک پاتوق فرهنگی وجود داشت که سالن‌های آن از صبح تا شب مختص فیلم‌های هنر و تجربه بود. اگر این اتفاق می‌افتاد مخاطبان این فیلم‌ها از پراکندگی دور می‌شدند چون بیشتر کسانی که این نوع سینما را دوست دارند، محفلی و گروهی هستند، مثل دانشجویان و اگر بدانند یک محلی هست که در ساعت های مختلف فیلم‌های مختلف هنر و تجربه را نمایش می‌دهد راحت‌تر می‌توانند برنامه‌ریزی کنند و فیلم ها را ببینند، با این حال از دوستان در گروه هنر و تجربه تشکر می‌کنم و اگر آقایان علم‌الهدی و صانعی مقدم نبودند و چراغ هنر و تجربه را روشن نگه نمی‌داشتند فیلم‌های ما اصلا رنگ پرده را نمی‌دید.

بهرامی درباره اکران «دشت خاموش» در این روزهای کرونایی نیز توضیح داد:‌ ما بعد از جشنواره ونیز می‌خواستیم فیلم را اکران کنیم ولی به موج اول کرونا برخورد کردیم. دوستان در آن زمان گفتند صبر کنیم شاید شرایط بهتر شود ولی مدام همه چیز تغییر کرد و از آنجا که دو سال از زمان ساخت فیلم می‌گذرد وتازگی موضوع ممکن است کمتر شود و با شرایط فعلی هم مشخص است که وضعیت سینما به این زودی‌ها تغییر نمی‌کند و نیز بخاطر پیگیری بعضی کسانی که دوست داشتند فیلم را ببینند، تصمیم گرفتیم در همین ایام فیلم را اکران کنیم. البته صحبت‌هایی هم با پلتفرم‌های داخلی و خارجی شده و برنامه داریم که تا احتمالا آخر سال فیلم روی پرده باشد و بعد برای پخش و نمایش آن در فضای اینترنت اقدام کنیم.
او که برای یک فیلم جدید با محوریت یک بازیگر زن درخواست پروانه ساخت داده درباره انتخاب بازیگران فیلم «دشت خاموش» که حرفه‌ای ولی غیرچهره بودند هم گفت: خارج از کشور که فیلم را با تماشا می‌کردیم بیشتر مخاطبان تصور می‌کردند که علی باقری – بازیگر نقش اصلی – واقعاً یک کارگر کوره پزخانه است و به من گفتند که او در آینده بازیگر می‌شود، در حالی که بازیگران این فیلم پیش‌تر در تئاتر و تلویزیون بازی کرده بودند و هر کدام به تنهایی بسیار توانمند هستند فقط ستاره نیستند. قصد من این نبود که از نابازیگر استفاده کنم اما بازیگر چهره ممکن بود برای نقش‌ اصلی این فیلم باورپذیر نباشد و بر همین اساس برای دشت خاموش به دنبال بازیگر غیرچهره بودم.

به گزارش ایسنا، «دشت خاموش» در سینماهای گروه هنر و تجربه در تهران و شهرهای دیگری همچون مشهد، اصفهان و شیراز در حال اکران است و احتمالا به زودی تعداد سینماهایش بیشتر می‌شود.

«دشت خاموش» فیلمی است که به شرایط دشوار کاری و روابط پیچیده انسانی در یک محیط کارگری می‌پردازد و علی باقری، فرخ نعمتی، مهدیه نساج، تورج الوند، مجید فرهنگ، ناصر علاقمندان، راضیه ایرانی، نرگس امینی، محسن یگانه، مهتاب خوش‌منش، شقایق آقازاده، اهورا بهرامی، پارسا و ارشا سبحانی، برسام بهرامی، مینا سرقره در آن بازی کرده‌اند.

این فیلم تاکنون موفق به دریافت تندیس شیر بهترین فیلم بخش افق‌ها از فستیوال ونیز سال ۲۰۲۰، تندیس بهترین فیلم از فستیوال هنگ کنگ سال ۲۰۲۱، تندیس بهترین بازیگر مرد برای علی باقری از فستیوال هنگ کنگ سال ۲۰۲۱، بهترین تدوین برای سارا یاوری از انجمن بین‌المللی منتقدان و روزنامه نگاران سراسر جهان سال ۲۰۲۱، نشان فیپرشی از فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم سال ۲۰۲۰، تندیس بنیاد فای (اعتماد ملی ایتالیا) سال ۲۰۲۱ و جایزه بهترین فیلم از فستیوال سابورسیو کرواسی سال ۲۰۲۱ شده است.