بررسی همه «ماموریت غیرممکن»های تام کروز؛ از یک تا هفت!

پرسه‌ای در اقلیم نقد سینمایی؛ تحلیل و بررسی مجموعه «ماموریت: غیرممکن/ Mission: Impossible) / بخش نخست

المیرا ندائی

نمایش آخرین قسمت از مجموعه اکشن پرهیجان آمریکایی «ماموریت: غیرممکن» تحت عنوان «روزشمار نهایی/ The Final Reckoning» در بخش غیررقابتی هفتاد و هشتمین جشنواره بین المللی سالانه فیلم کن در تاریخ ۱۴ ام ماه مه سال جاری، بدون شک جذابیت خیره کننده ای را برای فرش قرمز این جشنواره با خود به همراه خواهد داشت. این سومین حضور تام کروز (Tom Cruise) روی فرش قرمز کاخ جشنواره کن است؛ یکی از معتبرترین جشنواره‌های سینمایی جهان که از ۱۳ تا ۲۴ ماه مه سال ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد.
مجموعه فیلم‌های «ماموریت: غیرممکن» یکی از شناخته‌شده‌ترین و موفق‌ترین مجموعه‌های سینمایی در تاریخ سینماست که تام کروز به‌عنوان بازیگر اصلی در نقش اتان هانت (Ethan Hunt)در تمامی قسمت‌ها حضور داشته. این مجموعه که از سال ۱۹۹۶ پخش خود را شروع کرده است، همواره با تکیه بر بدلکاری‌های جذاب، سکانس‌های اکشن هیجان‌انگیز و شخصیت‌پردازی‌های قدرتمند شناخته شده است. تام کروز با حضور پررنگ خود در این مجموعه به یکی از نمادهای سینمای اکشن سرگرم‌کننده تبدیل شده است.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی سیر تکامل مجموعه فیلم‌های «ماموریت: غیرممکن» از ابتدا تاکنون بپردازیم و ویژگی‌های منحصر به فرد تام کروز را بررسی کنیم تا مشخص شود که آیا روند این مجموعه صعودی بوده است یا نزولی.

تام کروز و شخصیت اتان هانت
تام کروز از همان ابتدا در نقش اتان هانت توانست یک شخصیت جذاب و پیچیده خلق کند. اتان هانت، یک مامور ویژه از آژانس اطلاعاتی IMF (صندوق بین المللی پول/ International Monetary Fund) است که در هر قسمت با مأموریت‌های خطرناک و پیچیده‌ای مواجه می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم این شخصیت، تعهد به انجام مأموریت‌ها حتی به قیمت جان خود است، که در کنار دلسوزی و همدلی نسبت به اعضای تیمش به یکی از شخصیت‌های برجسته سینمای اکشن تبدیل شده است.
یکی از عوامل اصلی محبوبیت اتان هانت این است که کروز در هر قسمت از فیلم، خود را به‌طور فیزیکی درگیر سکانس‌های بدلکاری و مبارزات می‌کند. او در بسیاری از موارد، بدلکاری‌های خطرناک را شخصاً انجام می‌دهد، که این به‌طور خاص در سینمای هالیوود نادر است. این جسارت و علاقه به ایفای نقش‌های فیزیکی باعث شده است تا تام کروز به یک نماد واقعی از قهرمانان سینمای اکشن تبدیل شود.

سیر تکاملی مجموعه فیلم‌های «ماموریت: غیرممکن»

۱. «ماموریت: غیرممکن» (۱۹۹۶)
نخستین فیلم از این مجموعه به کارگردانی برایان دی پالما (Brian De Palms)، معرفی‌کننده شخصیت اتان هانت بود. این فیلم در ابتدا بیشتر یک درام جاسوسی با عناصر اکشن بود، که تلاش داشت تا با استفاده از پیچیدگی‌های داستانی و شخصیت‌های متنوع، تماشاگران را جذب کند. در این قسمت، فیلم بیشتر بر روی ایجاد تنش‌های داستانی و شخصیت‌های متغیر تأکید داشت. در این قسمت، اتان هانت بیشتر به‌عنوان یک شخصیت نابغه جاسوس با توانایی‌های استراتژیک به تصویر کشیده شد، اما هنوز از ابعاد انسانی و چالش‌های درونی او به اندازه‌ای که در قسمت‌های بعدی دیده شدند، پرداخته نشده بود.

۲. «ماموریت: غیرممکن۲» (۲۰۰۰)
دومین قسمت از این مجموعه که به کارگردانی جان وو (John Woo) ساخته شد، از لحاظ سبک و ویژگی‌های سینمایی با قسمت اول تفاوت‌های زیادی داشت. این فیلم به‌طور واضح‌تری به سمت اکشن و بدلکاری‌های هیجان‌انگیز رفت و بیشتر بر روی نمایش سکانس‌های مبارزه و انفجار تمرکز داشت. این تغییر رویکرد به‌ویژه در بدنه فیلم و با طراحی صحنه‌های اکشن بسیار برجسته بود. در این قسمت، شخصیت اتان هانت به‌طور بیشتری وارد ماجراجویی‌های اکشن و درگیر جنگ‌های فیزیکی می‌شود، در حالی که همچنان ویژگی‌های قهرمانانه‌اش هم حفظ می‌شوند.

۳. «ماموریت: غیرممکن ۳» (۲۰۰۶)
در این قسمت که به کارگردانی ج. ج. آبرامز (J. J. Abrams) ساخته شد، کروز و تیم تولید فیلم یک تغییر مهم در لحن و ساختار فیلم ایجاد کردند. این قسمت ترکیبی از اکشن و درام احساسی بود که بیشتر به عمق شخصیت اتان هانت پرداخت و بیشتر از همیشه از جنبه‌های انسانی و درونی او صحبت کرد. در این قسمت، اتان هانت نه تنها با تهدیدات خارجی مبارزه می‌کند، بلکه با تهدیدات درونی خود، از جمله احساساتش در مورد از دست دادن عزیزان و درگیری‌های خانوادگی‌ مواجه می‌شود.

۴. «ماموریت: غیرممکن – پروتکل شبح/ Mission: Impossible-Ghost Protocol»
(۲۰۱۱)
چهارمین قسمت این مجموعه که توسط برد برد (Brad Bird) کارگردانی شد، بازگشتی به ریشه‌های اکشن و هیجان‌انگیز مجموعه بود. این فیلم، نه تنها از لحاظ فنی و جلوه‌های ویژه پیشرفت قابل‌توجهی داشت، بلکه به‌طور خاص در نمایش بدلکاری‌های خطرناک و سکانس‌های تعقیب و گریز، بسیار موفق عمل کرد. این قسمت باعث شد که مجموعه فیلم‌های «ماموریت: غیرممکن» به یکی از برجسته‌ترین مجموعه‌های اکشن سینما تبدیل شود.

۵. «ماموریت: غیرممکن – ملت یاغی/ Mission: Impossible-Rogue Nation»
(۲۰۱۵)
در این فیلم که به کارگردانی کریستوفر مک‌کوری (Christopher McQuarrie) ساخته شد، اتان هانت درگیر یک توطئه جهانی می‌شود که نه تنها تهدیداتی برای خودش و تیمش ایجاد می‌کند، بلکه امنیت جهانی را نیز به خطر می‌اندازد. این فیلم موفق شد به‌شکل بهتری پیچیدگی‌های اخلاقی و مسئولیت‌های شخصی هانت را نشان دهد. تغییرات در ساختار فیلم و تمرکز بیشتر بر روابط انسانی و درون‌گرایی شخصیت‌ها، در کنار سکانس‌های اکشن بی‌نظیر، باعث شد تا این قسمت جزو بهترین‌های مجموعه قرار بگیرد.

۶. «ماموریت: غیرممکن – سقوط/ Mission Impossible-Fallout»
(۲۰۱۸)
ششمین قسمت از این مجموعه که بار دیگر توسط کریستوفر مک‌کوری کارگردانی شد، یکی از موفق‌ترین فیلم‌ها از نظر فنی و هنری بود. این قسمت نه تنها در سکانس‌های اکشن و بدلکاری‌ها پیشرفت چشمگیری داشت، بلکه از لحاظ ساختار داستانی نیز بسیار جذاب بود. در این فیلم، اتان هانت به شکلی عمیق‌تر با اخلاقیات و احساسات درونی‌اش درگیر می‌شود و به نوعی در مواجهه با تصمیمات سختی قرار می‌گیرد که نشان‌دهنده تکامل شخصیت او از ابتدای مجموعه است.

۷. «ماموریت: غیرممکن – روزشمار مرگ قسمت نخست/ Mission: Impossible-Dead Reckoning Part One» (۲۰۲۳)
این قسمت که مجددا به کارگردانی کریستوفر مک کوری ساخده شد. نقطه اوجی برای شخصیت اتان هانت بود. بر اساس پیش‌بینی‌ها، مخاطبان‌شاهد یک تغییر مهم شخصیت اتان هانت بودند. با توجه به اینکه در این فیلم تهدیدات جدیدی همچون هوش مصنوعی به داستان اضافه می‌شود، به نظر می‌رسد که تمرکز فیلم بر چالش‌های جهانی و اخلاقی بیشتر از همیشه خواهد بود؛ تمرکزی که در آخرین قسمت از این مجموعه «ماموریت: غیرممکن- روزشمار نهایی» به حد نهایی خود خواهد رسید.

به‌طور کلی، مجموعه فیلم‌های «ماموریت: غیرممکن» در طی سال‌ها با یک سیر صعودی مواجه بوده است. اولین فیلم، با اینکه موفق بود، اما در مقایسه با قسمت‌های بعدی از لحاظ فنی و محتوایی به مراتب ساده‌تر بود. از قسمت دوم به بعد، فیلم‌ها از لحاظ سینمایی رشد کردند و به‌ویژه قسمت‌های «پروتکل شبح»، «ملت یاغی» و «سقوط» نشان‌دهنده بلوغ این مجموعه بوده اند. این سیر تکاملی در عین حال نشان‌دهنده توسعه شخصیت اتان هانت است؛ شخصیتی که از یک جاسوس بی‌پروا به تدریج به یک قهرمان پیچیده و انسانی تبدیل می شود.