نتایج کاوش در محوطة ۱۱۳ سد چم‌شیر، به شناخت مناسبی درباره دوره‌های استقراری در این محوطه، کاربری فضاها، گاهنگاری نسبی و بقایای جانوری مورد استفاده شده در این محوطه منجر شد و کاوش در این محوطه همچنان ادامه دارد.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مرتضی حصاری سرپرست هیئت باستان‌شناسی4 بهمن 1401 با اعلام این خبر گفت: کاوش اضطراری محوطة شمارة ۱۱۳ سد چم‌شیر، در بیست کیلومتری روستای سراب ننیز و در یک‌صد متری شمال رودخانه زهره در دشت گل و چم محمد زمان، در فصل سوم کاوش‌های حوضة آبگیر سد چم‌شیر، در شهرستان گچساران، استان کهگیلویه و بویراحمد آغاز و در حال انجام است.
او هدف از کاوش اضطراری محوطة موردنظر را مشخص کردن دوره یا دوره‌های فرهنگی بر اساس بقایای فرهنگی در این محوطه به‌مانند معماری، سفال و دیگر مواد فرهنگی اعلام‌کرد و افزود: در همین راستا تا کنون ۳ گمانه در نقاط مختلف محوطه، مورد کاوش باستان‌شناسی قرار گرفت.
این باستان‌شناس افزود: نتایج کاوش در این گمانه‌ها، به شناخت مناسبی درباره دوره‌های استقراری در این محوطه، کاربری فضاها، گاهنگاری نسبی و بقایای جانوری مورد استفاده شده در این محوطه منجر شد و این نکته لازم به توضیح است که کاوش در این محوطه همچنان ادامه دارد.
به گفته حصاری، نمونه‌های مطالعاتی میان‌رشته‌ای به‌مانند کربن ۱۴، به منظور سال‌یابی مطلق جمع‌آوری شد که این نمونه‌ها در گاهنگاری مطالعات دوره ایلام ارزشمند است.
او افزود: در این محوطه ابتدا با اقدام به باز کردن دو کارگاه، کاوش آغاز شد؛ یکی از کارگاه‌ها در جنوب محوطه، جایی که آثار معماری در آن مشهود بود و دومین کارگاه در شرق محوطه قرار دارد جایی که پیش از این برشی توسط ماشین‌های راه‌سازی ایجاد شده بود و مکان مناسبی به‌منظور شناخت لایه‌های فرهنگی این محوطه است.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اشاره به‌اینکه این کارگاه نیز به عرض دو متر ایجاد شد که هرچه پایین‌تر می‌رفت طول آن بیشتر می‌شد تصریح‌کرد: مرحلة اول معماری هر دو کارگاه بعد از مدت‌زمان کوتاهی پدیدار شد که یافته‌های فرهنگی در این مرحله، نشان‌دهندة دورة ایلام میانه و یکی از شاخص‌های فرهنگی این دوره اثر مهری با وضوح کم است.
او افزود: هرچند با توجه به معماری مشهود سطحی در این محوطه، ابتدا یافته‌های معماری قلوه‌سنگی و قطعات شکسته سفال بوده است؛ در لایه‌های زیرین معماری خشتی نیز به دست آمد.
این باستان‌شناس اظهارکرد: بعد از مرحلة اول معماری، مرحلة دوم معماری که ظاهراً در این زمان محوطه توسط زلزلة پرقدرتی از بین رفته و خط زلزله در هر دو کارگاه کاملاً مشهود بود و فاصلة دو مرحلة معماری در هر دو کارگاه از لحاظ لایه‌نگاری بسیار اندک است.
حصاری گفت: با ضخامت نهشت‌های فرهنگی نسبتاً زیادی، مرحلة سوم معماری نمایان شد، معماری با دیواری ضخیم به عرض یک متر که از قلوه‌سنگ‌های بزرگ رودخانه‌ای که تقریباً هم اندازه هستند با ملات گچ و خاک ساخته شده است، این معماری نیز در هر دو کارگاه نمود دارد.
او با اشاره به اینکه در کارگاه جبهة شرقی محوطه، در همین مرحلة معماری پاره دیواری نمایان شد که از خشت ساخته شده بود افزود: خشت آجری رنگ محکمی که در نوع خود جالب‌توجه است؛ این خشت معروف به یک سو کوژ یا پلانوکانوکس است که با توجه به مواد فرهنگی به دست آمده، مشخصة خشت‌های معماری در ایلام قدیم در خوزستان و اور ۳ در بین‌النهرین است.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی خاطرنشان‌کرد: خوشبختانه همراه با سفال، قطعه کوچک از اثر مهر که نقوش مبهمی در آن‌ها مشهود است، نیز به دست آمد.
او با بیان‌اینکه مرحلة چهارم معماری نیز در زیر معماری عظیم سنگی مرحلة سوم کشف شد که شامل معماری با آجر است که اندودی ضخیم و محکم روی دیوار کشیده شده افزود: هر دو کارگاه تا این مرحله معماری یکسان هستند و از این مرحله به پایین که در حدود سه‌متری عمق تپه است، آثاری از معماری مرحلة پنجم معماری پدیدار شد که شامل دیوارهای نسبتاً باریک که با خشت ساخته شده‌اند و طبق شواهد یافته‌های سفالی این معماری نیز مربوط به دورة ایلام قدیم است.
حصاری در پایان با اشاره به اینکه کاوش باستان‌شناسی محوطه ۱۱۳، با حمایت پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، با توجه به اهمیت غنای فرهنگی ادامه خواهد یافت تصریح‌کرد: با اطمینان می‌توان گفت با کاوش گسترده‌تر این محوطه، دانش محققان درباره جنبه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دوره ایلام را افزایش خواهد داد.
بدون دیدگاه