نقد و بررسی «هیوا»؛ رسول ملاقلی پور فیلمسازی معترض و عدالتخواه بود

برنامه نمایش و نشست نقد و بررسی فیلم «هیوا» به کارگردانی زنده یاد رسولملاقلی‌پور در موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، برنامه نمایش و نشست نقد و بررسی فیلم«هیوا» به کارگردانی زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور با حضور فرهاد قائمیان، جواد طوسی،علی ملاقلی پور و امیر عابدی در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد.

جواد طوسی منتقد پیشکسوت سینما در ابتدای صحبت‌های خود گفت: ملاقلی پور درسینمای خود مراحل مختلفی را طی کرد و خام دستی‌های اولیه او به آثاری همچون«پرواز در شب»، «سفر به چزابه»، «نجات بافتگان» و «مزرعه پدری» تبدیل شد کههر از این آثار دارای شناسنامه‌ای از یک فیلمساز است. او نگاه کنجکاو خود را از طریقیک دوربین سوپر هشت به وقایع ملتهب و در عین حال هولناک معطوف کرد و اینموضوع هیچ‌گاه از یاد و خاطره او دور نشد و فیلم‌هایی را خلق کرد که دارایاستانداردهایی فراتر از زمانه خود بود.

وی تصریح کرد: این فیلمساز در لوکیشنی مانند جشنواره فیلم فجر اعتراض خود راعنوان کرد و با هیچکس تعارف نداشت. او هر کجا متوجه می‌شد عدالت در حالتیمخدوش شونده قرار می‌گیرد، اعتراض خود را عنوان می‌کرد. ملاقلی‌پور جدا ازخصوصیات فرهنگی و شخصی خود، دارای ویژگی‌هایی خاص بود. در جامعه ما درحیطه مسائل جامعه شناختی به غلط از آنارشیسم تعریف بدی ارائه می‌شود. ایناصطلاح برای جامعه‌ای که به دلایل مختلف به اهداف خود جامعه عمل نپوشاندهاست، ویژگی منفی به حساب نمی‌آید. ملاقلی پور فردی بود که از دل جامعه بیرون آمدو به موقع در سینمای جنگ نگاه دلسوزانه و حماسی و تاریخی خود را نسبت به شرایطمعاصر جامعه به نمایش گذاشت. در دوران پس از جنگ نیز در چرخه سینمایاجتماعی خط عدالت خواهی را از زاویه دید خود بنا کرد و با فیلم‌هایی مانند «قارچسمی»، «نسل سوخته» و فیلم‌های اولیه خود، نوعی نگاه آنارشیستی را بروز می‌دهد.

این منتقد افزود: در فیلم «هیوا» زنانگی دارای تجلی عاشقانه و سمپاتیک است. در اینفیلم شخصت زنی را شاهد هستیم که در یک ساحت قهرمانانه قرار می‌گیرد و فیلمسازبرای هر بخش از خلوت او فضایی را در نظر می‌گیرد و همه این اتفاق‌ها با بیانسینمایی انجام می‌گیرد.

ملاقلی پور از دل جامعه آمده بود

فرهاد قائمیان بازیگر فیلم «هیوا» نیز گفت: ملاقلی پور با وجود همه آثار خوبی کهمقابل دوربین برد متاسفانه آنچنان که باید قدر ندید و این موضوع همیشه برای من کهشاگرد او بودم و با ایشان رفاقت داشتم تلخ به نظر می‌رسد. در یک دوره به دلیلساخت فیلم «سفر به چزابه» هجمه های شدیدی بر او وارد شد اما در کم‌تر از دوسال به یکی از ۱۰ فیلم برتر سینمای ایران تبدیل شد و هنوز هم دارای جایگاه ویژه‌ایاست.

وی افزود: همیشه گفته می‌شود که او فردی عصبانی بود و وجوه آنارشی موجود درآثار او را از این دریچه تحلیل می‌کردند. اما ملاقلی پور دارای قلبی بسیار رئوف و مهربانبود. مرام ویژه‌ او در آثارش جاری است و من همواره غبطه می‌خورم که چرا مانتوانستیم مانند او باشیم.

قائمیان با بیان اینکه ملاقلی پور از بطن جامعه بیرون آمده بود، بیان داشت: تمامیشخصیت‌های فیلم های او ما به ازای بیرونی دارند و زیست اجتماعی که او داشتهمه آنها را در فیلم‌هایش آورد و توانست عشق به میهن، عشق به همنوع، عشق بهمرام و معرفت را جاری کند و به همین دلیل فیلم‌های او هیچ وقت کهنه نمی‌شود. ملاقلی پور در فیلم‌هایش از انسانیت از از ازل تا ابد صحبت کرده است. من معتقدمرسول ملاقلی پور یک شاعر فیلمساز بود.

ملاقلی پور معترض و عدالت‌خواه بود

امیر عابدی، عکاس سینما که در چند فیلم با ملاقلی پور همکاری داشت نیز گفت: معترض و عدالت‌خواه بودن از جمله خصلت‌های رسول ملاقلی پور به شمار می‌رفت واین موارد به صورتی غیر شعاری در فیلم‌های او موج می‌زد. او به غیر از فعالیت‌ درگونه جنگ، آثار دیگری را نیز کارگردانی کرده است که بسیار کم‌تر مطرح شده است.

وی بیان کرد: او هیچ گاه کم نیاورد و همواره صحبتی که قصد بیان آن را داشت، بهبهترین شکل ادا می‌کرد. او برای بار معنایی تصویر اهمیت بسیار زیادی قائل بود. فضاسازی طراح صحنه برای او بسیار مهم بود و تاجایی که اطلاع دارم او فعالیت خودرا از عکاسی آغاز کرده بود و دارای نگاهی تربیت شده بود.

سینما عشق پدرم بود

علی ملاقلی پور، فرزند او نیز گفت: من این افتخار را داشتم تا به عنوان کارآموز در فیلم«قارچ سمی» به عنوان دستیار سوم کارگردان حضور داشته باشم. اما بعدها ترجیحدادم تا به عنوان دستیار کارگردان و برنامه ریز با فیلم‌سازان دیگری همکاری کنم. همینفاصله باعث شد تا نسبت به سینمای پدر با دیدی تحلیلی روبه‌رو شوم. به عقیده منملاقلی پور در کارنامه خود فیلم جنگی ندارد و آثار او همگی به عنوان بخشی از سینمایاجتماعی به شمار می‌روند. جنگ در آن زمان مسئله‌ای اجتماعی بود و به دل جامعهوارد شد. پدر من کار خود را با عکاسی آغاز کرد و بسیاری از عکس‌های ثبت شده ازسقوط خرمشهر محصول کار رسول ملاقلی پور است. او برای شخصیت‌های فیلم خوددارای ما به ازای حقیقی بود.

کارگردان «قندون جهیزیه» گفت: متاسفانه در فیلم‌های دفاع مقدسی که امروزساخته می‌شوند، همه شخصیت‌ها بدون لهجه حضور پیدا می‌کنند و همین مسئله بهکم‌رنگ‌تر شدن بعد اجتماعی آثار تبدیل می‌شود. برای ملاقلی پور سینما دارایموضوعیت بود و بسیاری از مواقع برای چندین بار به تماشای برخی از آثار می‌پرداخت. می‌توان گفت که او به جنون سینما مبتلا بود و به نوعی سینما عشق او بود و اینموضوع در کم‌تر سینماگری به چشم می‌خورد.

فیلم سینمایی «هیوا» توسط فیلمخانه ملی ایران برای نمایش در اختیار موزه سینماقرار داده شده بود.