مشکل سینمای دفاع مقدس نداشتن اقتباس از خاطرات رزمنده‌هاست

نویسنده آثار ادبی در حوزه دفاع مقدس، اساسی‌ترین مشکلات سینمای دفاع مقدس کشورمان را تشریح کرد.
حمید داوودآبادی نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس، در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کدام بخش از وقایع دفاع مقدس در حوزه فیلمسازی مغفول مانده و نیازمند معرفی به جامعه است گفت: پس از جنگ تحمیلی هشت ساله ایران و عراق، تعدادی فیلم تولید شد که فیلم ضد جنگ نامیده می‌شود. بعضی از سازندگان فیلم‌های دفاع مقدس حتی به جبهه نرفته اند و تولیداتی را تحت عنوان ادبیات جنگ به سینمای ایران قالب کردند که متاسفانه به مفاهیمی جا افتاده هم مبدل شده است.

وی افزود: امروزه سینمای آمریکا و هالیوود فیلم‌های زیادی مرتبط با جنگ تولید می‌کنند که هم با سرمایه گذاری قوی و هم با فروش موفق رو به رو می‌شود؛ اما ما هنوز به درک عظمت جنگ ایران و عراق، تلاش ستودنی مردم برای مقاومت و ندادن حتی یک وجب از خاک ایران به دشمن نرسیده ایم.
این نویسنده بیان کرد: تا امروز من قسم میخورم به هیچ یک از فیلم‌های دفاع مقدس به عنوان فیلم دفاع مقدس درست جایزه داده نشده است. ما هنوز نتوانسته ایم اثری خلق کنیم که در عرصه جهانی و بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشد. البته منظور احتیاج به دیده شدن توسط غربی‌ها نیست؛ هدف نشان دادن واقعیت جنگ هشت ساله ایران و عراق به دنیاست؛ اینکه ما چگونه و برای چه جنگیدیم.
داوودآبادی در پاسخ به اینکه مشکل اساسی ریشه در کجا دارد، گفت: اول یکی از بزرگترین مشکلات سینمای دفاع مقدس ما این است که اقتباس از خاطرات و کتاب‌های دفاع مقدس وجود ندارد. تولیدکنندگان آثار سینمایی صرفاً نگاه به بیرون دارند، چون راحت تر است. با وجود کتاب‌های جالب و خاطرات دفاع مقدس اصلاً به آن‌ها توجه نمی‌شود. زمانی که اصل محتوا و قصه وابسته باشد، سینما مستقل نمی‌شود.
وی افزود: از سوی دیگر، در حوزه دفاع مقدس دو دسته فیلمساز داریم: دسته اول فیلمسازانی هستند که خودشان در جنگ حضور داشتند. انتقاد من به این دسته از فیلمسازان دفاع مقدسی است؛ زیرا با اینکه این افراد خودشان مزه جنگ را چشیده و بسیاری از وقایع را لمس کرده اند، اما متاسفانه به آن به شکل واقعی و غیرتمندانه نمی‌پردازند. دسته دوم فیلمسازان، آنهایی هستند که در جنگ حضور نداشتند؛ اما علاقه‌مند به فیلمسازی در این حوزه هستند. این دسته با مشاهده فیلم‌های جنگی غربی و تغییر نام شخصیت‌های فیلم‌ها اثری مشابهه آن را ساختند؛ البته نقدی به آن‌ها وارد نیست. از جمله خطا‌هایی که برخی مرتکب شده اند که من آن را خیانت تعبیر می‌کنم، جداسازی جشنواره فیلم دفاع مقدس از جشنواره فیلم فجر و جداسازی جشنواره کتاب دفاع مقدس از جشنواره کتاب سال است. این کار به نحوی انزوا دادن به فیلم و ادبیات دفاع مقدس است.
این نویسنده درباره نسل امروز و لزوم ارائه محتوای مفید انقلابی به او گفت: نسل امروز از ما مطالبه دارد. ما، هم در حوزه ادبیات و هم در حوزه سینما در مقابل نسل امروز شرمنده ایم. هیچ فیلمی نداریم که انقلاب و دفاع مقدس را به شکل درست ارائه دهد و همین امر تاثیر بسزایی در به فراموشی سپرده شدن این وقایع می‌گذارد. با تبلیغات، بنر و مسائل این‌چنینی نمی‌توان در این باره حرف زد؛ این‌ها شور فرهنگی است. ما باید به دنبال شعور فرهنگی باشیم.
داوودآبادی در پاسخ به این سوال که کدام یک از آثار سینمای دفاع مقدس توانسته به ارزش‌های حماسی واقعی نزدیک شود، اظهار کرد: در حوزه دفاع مقدس ژانر‌های مختلفی وجود دارد که برخی به خود جنگ و برخی به تبعات جنگ می‌پردازند. من اتفاقاً فیلم‌هایی که خیلی جنگی هستند و به شکلی اغراق آمیز از هواپیما، تانک و فضا‌های این چنینی استفاده شده را اصلاً قبول ندارم؛ چون فرهنگ واقعی دفاع مقدس را ندارند. من حتی می توانم با ذکر فیلم‌هایی که خیلی هم برایشان هزینه شده بگویم کدام یک از فیلم‌های تولیدی کپی کدام فیلم از تولیدات غربی است. با مشاهده این فیلم‌ها آدم خنده اش می گیرد؛ چون فقط اسم‌ها و قیافه‌ها تغییر کرده، ولی از نظر محتوایی تفاوتی با نسخه اصلی ندارند.
در پایان داوودآبادی گفت: به نسل امروز امید دارم؛ نسل امروز دوره ما را از سینما و ادبیات پس می زند؛ چون ما خیلی اهمال کاری بودیم. ما پیر شدیم، خسته شدیم، زودرنج شدیم و این برای نسل ماست. نسل جدید پرشور و مطالبه‌گر است. من قول می‌دهم نسل جدید هم در ادبیات و هم در سینما موفق عمل می کند، چون به گذشته برمی‌گردد و به دنبال پاسخ به پرسش از تبعات جنگ برای کشور ما و دشمن می‌گردد.