همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی به همت پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی-فرهنگی نشست علمی با حضور پژوهشگران، محققان و صاحبنظران این حوزه برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی وگردشگری، «تبیین مفاهیم بنیادین در بیانیه ایکوموس جهانی در ارتباط با روز بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی»،«میراث‌فرهنگی و تاب‌آوری جوامع انسانی در مقابله با تغییرات اقلیمی»،«پارسه-پاسارگاد: درس‌هایی از مهندسی و انطباق‌پذیری با اقلیم»،«بررسی اثرات محیطی فرونشست در اثر افت آب‌های زیرزمینی بر پایداری سازه‌های میراثی» و «مرور چالش‌ها و تغیرات میراثی در ارتباط با بناها و محوطه‌های تاریخی» در نشست بزرگداشت روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی با موضوع تحولات میراثی مورد بررسی قرار گرفت.
علیرضا انیسی معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در این نشست با ابراز امیدورای بر اینکه برگزاری این قبیل نشست‌ها به بهتر شدن وضعیت بناها بیانجامد تصریح‌کرد: تغییرات اقلیمی موضوعی جهانی است که یک بخشی از آن در حوزه وظایف پژوهشگاه و نیازمند عزم جهانی دولت‌ها در جهان و ایران است و تنها با انجام یک پژوهش مرتفع نمی‌شود.
او عملکرد پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری را با توجه به آسیب‌هایی که دیده و امکانات موجود رو به جلو خواند و افزود: با توجه به اینکه انجام پژوهش در حوزه‌های میراث‌فرهنگی به عهده پژوهشگاه است باید بکوشیم در حد توان خودمان با انجام پژوهش، بررسی و مستند‌نگاری به بهتر شدن شرایط آثار تاریخی که تغییرات اقلیمی بر آنها تأثیر گذاشته کمک کنیم.
مهناز اشرفی رییس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی-فرهنگی در این نشست با تبیین مفاهیم بنیادین در بیانیه ایکوموس جهانی در ارتباط با روز بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی به بررسی موضوعات روز جهانی بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی در نیم دهه اخیر پرداخت.
او با طرح این پرسش که دانش سنتی چگونه می‌تواند به اقدام‌های سرزمینی خلاق و تحول بخش کمک کند گفت: استفاده از دانش سنتی به انسجام و یکپارچگی حفاظت تاریخی بناهای تاریخی، احیا آنها، کارآمدی انرژی بناها و مناظر فرهنگی منجر خواهد شد و بهره بردن از دانش و رفتارهای سنتی در میراث فرهنگی می‌تواند به عنوان بخشی از راه حل مسائل و مشکلات پیش‌رو در توسعه زیرساخت‌ها مطرح شود.
اشرفی در ادامه به برخی از راهکارهای این مبحث اشاره و تصریح‌کرد: آگاهی از دانش سنتی و تجارب میراثی در تحولات و تغییرات محیطی بسیار اهمیت داشته و تنها با شناخت عمیق و گسترده تعاملات انسان با طبیعت می‌توان از تحولات آموخت و تغییرات را حتی‌الامکان مدیریت کرد.
در ادامه حمید فدایی عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به طرح موضوع پارسه-پاسارگاد: درس‌هایی از مهندسی و انطباق‌پذیری با اقلیم پرداخت و گفت:طراحی و توسعه سیستم‌های آبیاری و کشاورزی در سرزمین نیمه خشک ایران از دوره باستان مراحل متفاوتی را پشت سر گذاشته و در واقع سنت‌ها و روش‌های گذشته در تکمیل و بهره‌بردای دوره‌های بعدی و از جمله دوره هخامنشی موثر بوده است.
او افزود: خلاقیت‌های بکار رفته برای کنترل یا چیرگی بر محیط طبیعی و از جمله خشکسالی امروزه می‌تواند الگویی جهت برون رفت از بحران خشکسالی در منطقه پارسه پاسارگاد باشد و قدر مسلم شناخت دانش فنی دیروز و بکارگیری مجدد آن نه تنها می‌تواند این همزیستی را ترمیم کند و به آن تداوم بخشد بلکه راهکارهای مناسبی برای حفاظت از محتوای منابع میراث در اختیار قرار خواهد داد که تضمین کننده اصالت آن خواهد بود.
فدایی تصریح‌کرد:آگاهی رسانی به جامعه محلی در زمینه بحران های پیش رو (اعم از طبیعی یا انسان ساخته) و مشارکت و همفکری در زمینه مقابله با خطرات می تواند بخشی از اهداف توسعه پایدار را در اقلیمهای مختلف ترویج داده و به سازگاری با تغییرات آب و هوایی جهانی نیز کمک کند.
بررسی اثرات محیطی فرونشست در اثر افت آب‌های زیرزمینی بر پایداری سازه‌های میراثی نیز در ادامه این نشست علمی توسط پویا صادقی فرشباف عضو هیأت علمی گروه میراث‌طبیعی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری بررسی شد.
او پديده فرونشست زمين را شامل فروريزش يا نشست رو به پايين سطح زمين كه مي‌تواند داراي بردار جابجايي افقي اندكي باشد تعریف کرد و عوامل فرونشست را شامل فرونشست در اثر افت سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست در اثر تنش‌های ژئودینامیکی و فرونشست در مناطق کارستی و شبه کارستی و معدن‌کاوی خواند و تشریح هر یک پرداخت.
این عضو هیأت‌علمی در ادامه به بررسی چند مورد مطالعاتی از نگاه اثرات محیطی فرونشست در اثر افت آب‌های زیر زمینی بر سازه‌های میراثی در استان‌های گلستان و قزوین پرداخت و اقدامات نظارتی و کنترل را در این حوزه تشریح کرد.
ناصر نوروز زاده چگینی باستان‌شناس و معاون موسسه فرهنگی ایکوموس ایران، نیز در ادامه این نشست در تشریح موضوع میراث‌فرهنگی و تاب‌آوری جوامع انسانی در مقابله با تغییرات اقلیمی گفت: به موضوع تغییرات اقلیمی در حوزه میراث‌فرهنگی نباید یکسویه نگاه کرد.
او افزود: در این موضوع از یک سو با تهدیدات روبرو هستیم و از سوی دیگر اینکه چگونه باید در مواجهه با تغییرات اقلیمی تاب‌آوری ایجاد کنیم زیرا تغییرات اقلیمی رویدادهایی ماندنی و نیازمند سالها توجه و استمرار و اقدامات جهانی هستند.
معاون موسسه فرهنگی ایکوموس ایران تصریح‌کرد: ما ضمن اینکه با تغییرات اقلیمی مقابله می‌کنیم باید به جامعه محل کمک کرده تا میزان تاب‌آوری را در برابر تهدیدات بالا ببریم وتنها دغدغه تخریب نشدن آثار را نداشته باشیم.
او در ادامه با اشاره به برخی تغییرات اقلیمی در دوران‌های مختلف تاریخ به بررسی برخی از این رویدادها پرداخت و گفت: باید به مردم بیاموزیم که چگونه با مسائل اقلیمی روبرو شوند و تقاضاهایشان را بر منابع منطبق کنند و سازگاری با محیط را مانند گذشتگان بیاموزند.
در ادامه ذات‌الله نیکزاد عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با مرور چالش‌ها و تغیرات میراثی در ارتباط با بناها و محوطه‌های تاریخی، این چالش‌ها را در سه حوزه مدیریتی، تخصصی و فنی و فرهنگ عمومی قابل بررسی خوانده و به تشریح مواردی در خصوص هر یک پرداخت.
در ادامه این نشست شرکت کنندگان از نمایشگاه بناها و محوطه‌های تاریخی و تغییرات اقلیمی متشکل از عکس‌هایی از محوطه‌های باستانی، منظرهای فرهنگی با موضوع تحولات میراثی، مستند‌نگاری در حوزه میراث‌فرهنگی،گزارش‌ها وکتاب‌های این حوزه و … بازدید کردند.
بدون دیدگاه