یک تخلف آشکار در جشنواره تئاتر دانشگاهی

در آخرین روزهای سال که همگان خود را برای تعطیلات نوروز آماده می‌کردند، ناگهان وزارت علوم تصمیم گرفت دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی را معرفی کند و این جشنواره را از بلاتکلیفی نجات دهد ولی نکته اینجاست که این وزارتخانه در اتفاقی بی‌سابقه، به جای یک دانشجو، یک استاد دانشگاه را به عنوان دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی منصوب کرده و عجیب‌تر اینکه آن استاد هم این مسئولیت را پذیرفته است!
به گزارش ایسنا، دانشجویان تئاتر ماه‌ها منتظر بودند تا دبیر بیست و چهارمین دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی مشخص و فراخوان آن اعلام شود اما وزارت علوم هیچ تصمیمی در این باره نمی‌گرفت و در این میان ، بعضی فعالان تئاتر دانشگاهی، حتی زمزمه تعطیلی این جشنواره را شنیده و از بابت آن نگران بودند تا اینکه ساعت 20 و 22 دقیقه شامگاه چهارشنبه 25 اسفند ماه در خبری که تنها بر خروجی سایت معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم قرار گرفت، اعلام شد که دکتر رحمت امینی به عنوان دبیر علمی بیست و چهارمین جشنواره تئاتر دانشگاهی منصوب شده است!

اینکه این خبر در آخرین ساعات روزی منتشر شده که در بسیاری ادارات دولتی و وزارتخانه‌ها به عنوان آخرین روز کاری شناخته می‌شود و اینکه این خبر تنها بر سایت وزارت علوم قرار گرفته و به هیچ رسانه‌ای ارسال نشده است، اینکه این خبر در زمانی منتشر شده که تعطیلات نوروزی تشکل‌های دانشجویی آغاز شده و خوابگاه‌های دانشجویی هم از حضور دانشجویان خالی شده‌اند،کاملا موید این نکته است که وزارت علوم به خوبی پیامدهای انتشار این خبر را پیش‌بینی می‌کرده و آگاهانه تصمیم گرفته این اطلاع‌رسانی را به گونه‌ای انجام دهد که کمترین بازتاب و واکنش را به دنبال داشته باشد و حداقل هزینه را بابت آن بپردازد.

اما جامعه تئاتر دانشگاهی به روشنی دلایل این پنهان‌کاری را می‌داند چراکه این وزارتخانه دست به بدعتی غریب زده و یک استاد را به عنوان دبیر علمی جشنواره تئاتر دانشگاهی منصوب کرده است.

کسانی که آشنایی مختصری با جشنواره تئاتر دانشگاهی دارند، خوب می‌دانند که در این جشنواره هرگز عنوانی به نام دبیر علمی نداشته‌ایم. جشنواره تئاتر دانشگاهی همواره یک دبیر دانشجو داشته است و در برخی دوره‌ها در کنار این دبیر یک مشاور هم حضور داشته که تنها مشورت می‌داده ولی همه می‌دانیم وقتی به کسی عنوان «دبیر» داده می‌شود، به معنای آن است که آن شخص از اختیارات اجرایی برخوردار خواهد بود.
تصمیم تازه وزارت علوم مصداق بارز تخلف از اساسنامه جشنواره تئاتر دانشگاهی است که در آن مسئولیت دبیری جشنواره به دانشجویان سپرده شده است. اطلاق عنوان من درآوردی «دبیر علمی» هم سرپوشی بر این تخلف قانونی است.
حتی اگر این وزارتخانه، در گام‌های بعدی دانشجویی را به عنوان دبیر جشنواره معرفی کند، باز هم تخلف آن از اساسنامه جشنواره به قوت خود باقی است چراکه در این شیوه، به یک استاد قدرت اجرایی و مداخله در کار دبیر جشنواره داده شده است.
دیگر نکته عجیبی که در این اتفاق به چشم می‌آید، این است که وزارت علوم چند ماه پیش طی انتشار فراخوانی از همه دانشجویانی که خود را واجد شرایط دبیری جشنواره تئاتر دانشگاهی می‌دانستند، دعوت کرد تا برای پذیرش دبیری این جشنواره اعلام آمادگی کنند و برنامه‌های خود را ارایه دهند. اینکه بعد از چند ماه، از میان داوطلبان، هیچ دانشجویی انتخاب نشده و در عوض یک استاد، این سمت را بر عهده گرفته است، بدعتی است غریب که حتی در دولت محمود احمدی‌نژاد هم با تمام گرفتاری‌هایی که برای جشنواره تئاتر دانشگاهی ایجاد شد و با وجود محدود کردن تشکل‌های دانشجویی، رخ نداد.
تصمیم‌گیری اخیر وزارت علوم گواه ناآگاهی مدیران فرهنگی این وزارتخانه از فلسفه وجودی جشنواره تئاتر دانشگاهی است.
وجه تمایز جشنواره تئاتر دانشگاهی با دیگر جشنواره‌های رنگارنگی که در کشورمان برگزار می‌شود این است که در این جشنواره، دانشجویان قدرت تصمیم‌گیری و قدرت اجرایی دارند. این جشنواره محملی است برای دانشجویان تا بعضی از آنان تجربه اجرای نمایش در یک جشنواره را به دست آورند. بعضی به عنوان دبیر و تعدادی دیگر به عنوان بازوهای اجرایی، تجربه‌اندوزی کنند و بعد از کسب این تجارب، آماده حضور در فضای حرفه‌ای تئاتر شوند.
در جشنواره تئاتر دانشگاهی قرار نیست دانشجویان عملکردی بی‌عیب و نقص داشته باشند بلکه مراد این است که آنان، تجربه کار گروهی به دست آورند و مسئولیت‌پذیری را بیاموزند. در این جشنواره، جسارت دانشجویان حرف اول را می‌زند. یک دانشجو قرار نیست دست به عصا باشد. او نه دغدغه گیشه را دارد و نه نگران خدشه‌دار شدن کارنامه هنری خویش است. او چیزی برای از دست دادن ندارد و همین رهایی، به دانشجو قدرت تجربه شیوه‌های تازه را می‌دهد.
کسانی که در دو دهه گذشته نظاره‌گر اتفاقات جشنواره تئاتر دانشگاهی بوده‌اند، به یاد دارند این جشنواره در دوره‌های پیشین خود، فرصتی بود برای دانشجویان تا مشق دموکراسی کنند چراکه دبیر جشنواره طی انتخاباتی آزاد و بر اساس رای مجامع کانون‌های تئاتر دانشگاهی معرفی می‌شد. در یک دهه گذشته با تعطیلی مجامع، این روند دموکراتیک دستخوش تغییراتی شد اما با وجود کانون‌های تئاتر دانشجویان، دست‌کم حفظ ظاهری می‌شد و در شکل ظاهری، انتخاب دبیر بر عهده این کانون‌ها بود ولی حالا کار به جایی رسیده که دیگر حتی حفظ ظاهر هم نمی‌شود و وزارت علوم صراحتا با تخلف از اساسنامه جشنواره، عنوان انتصاب را به کار می‌برد که کاملا مغایر با روح این جشنواره است.
جشنواره تئاتر دانشگاهی زمانی از نظر کیفیت آثار شرکت‌کننده و نیز به لحاظ نظم و ترتیب و برنامه‌ریزی، گوی سبقت را از جشنواره تئاتر فجر ربوده بود. این جشنواره در اختتامیه هر دوره خود، دبیر دوره بعدی را معرفی می‌کرد و دبیرخانه‌ای دایمی داشت که در طول سال فعال بود اما خلاقیت بی‌نظیر ما سبب شد که نه تنها جشنواره تئاتر فجر از این شیوه بهره نبرد، بلکه جشنواره تئاتر دانشگاهی هم از مسیر درست خود منحرف شد. همه علاقه‌مندان این جشنواره می‌دانند که جشنواره تئاتر دانشگاهی سال‌هاست از دوره طلایی خود فاصله گرفته که البته این وضعیت دلایل گوناگون دارد و در این نوشتار، مجال پرداختن به آن نیست ولی حالا کار به جایی رسیده که تخلفات آشکاری در برگزاری آن صورت می‌گیرد.
در چند سال اخیر بارها این جمله را از استادان دانشگاه شنیده‌ایم که نسل تازه دانشجویان در مقایسه با دانشجویان دهه‌های پیش، کم‌انگیزه‌تر هستند و جای تاسف است که وزارت علوم همان اندک مجالی را که می‌توانست در دانشجویان ایجاد اشتیاق و انگیزه کند، از بین برده است.
اما در این ماجرای غریب، همان اندازه که وزارت علوم به عنوان متولی این جشنواره باید پاسخگوی این تخلف باشد ، رحمت امینی هم به عنوان استادی که این مسئولیت را پذیرفته، باید پاسخ بدهد که چرا مسیولیتی را پذیرفته که سهم دانشجویان بوده است ؟!.
ایسنا آماده انتشار پاسخ مسئولان مربوطه در این زمینه هست.