کیفیت فیلم ماندگاری آن را تضمین می‌کند

مجله ورایتی در یک مجموعه جدید تحت عنوان سفر من به اسکار (My Journey to the Oscars) با کارگردانانی که فیلمشان به فهرست کوتاه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی راه یافته، درباره مسیری که تا اسکار پشت سر گذاشته و آنچه تاکنون یاد گرفته‌اند، گفت‌وگو می‌کند. این مجله آمریکایی در همین راستا گفت‌وگوی جدیدی با اصغر فرهادیکارگردان مطرح ایرانی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

شما در یک جایزه آمریکایی نماینده کشورتان ایران هستید. در سال‌های گذشته این مساله شما را در موقعیت‌هایی قرار داده که هیچ ارتباطی با فیلم‌هایتان نداشت. شما در سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفتید در اعتراض به فرمان منع مسافرتی دونالد ترامپ علیه شهروندان ایران و چند کشور مسلمان دیگر در مراسم اسکار شرکت نکنید. از این که به عنوان نماینده ایران در موقعیت‌های دشوار این چنینی قرار می‌گیرید، چه حسی دارید؟

من خودم را بیش از هر چیزی یک فیلمساز می‌دانم و سعی می‌کنم روی فیلم‌هایی که می‌سازم تمرکز کنم. در گذشته چیزهایی خارج از دنیای سینما اتفاق افتاد اما همیشه سعی می‌کنم اطمینان حاصل کنم که فیلمم تحت الشعاع این چیزها قرار نگیرد و مردم فیلم‌هایم را بدون هیچ پیش فرضی تماشا کنند. اما این را هم بگویم که من همچنین یک شهروند هستم و وقتی اتفاقی می‌افتد به عنوان یک شهروند به آن واکنش نشان می‌دهم. اگر این اتفاق مردم کشورم را خوشحال کند، مرا نیز خوشحال می‌کند. این مساله را بعد از بردن دو اسکار تجربه کردم. مردم در داخل ایران خیلی خوشحال بودند و این یکی از موهبت‌های زندگی من بوده است، یکی از شادترین لحظات عمرم.

بعد از برد دو اسکار، رسیدن به فهرست کوتاه جایزه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی برای شما چه معنایی دارد؟

این که قهرمان تا این مرحله رسیده مخاطب را ترغیب می‌کند این فیلم را ببیند. بنابراین دامنه مخاطبان فیلم را در سراسر جهان گسترش می‌دهد.

شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در روایت قهرمان بازی می‌کند، آیا فکر می‌کنید این همان بعدی است که به مخاطبان جهانی کمک می‌کند با این فیلم ارتباط برقرار کنند؟

بله، یکی از زیرداستان‌های فیلم حول شبکه‌های اجتماعی می‌گردد. من به هر کشوری که رفتم این یکی از موضوعاتی بود که مردم درباره‌اش حرف می‌زدند. این نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی این روزها جزئی از زندگی همه افراد است.

با این که فیلم شما به فهرست کوتاه جایزه اسکار برای بهترین فیلم بین‌المللی راه یافت اما شاخه بهترین فیلم جوایز اسکار در طول تاریخ معمولا از وجود فیلم‌های غیرانگلیسی زبان خالی بوده است. انگل (۲۰۱۹) اولین برنده غیرانگلیسی زبان این جایزه در تاریخ بود. آیا فکر می‌کنید فیلم‌های بین‌المللی در صحنه رسانه‌ها و محافل نقد سینمایی آمریکا به انزوا کشیده شده‌اند؟ اگر اینطور است، آیا راهی هست که این روند را در فصل جوایز سینمایی اصلاح کنیم؟  

اساسا از آنجایی که این روزها روز به روز به تعداد اعضای بین‌المللی کمیته اسکار افزوده می‎‌شود، تمرکز روی فیلم‌های بین‌المللی نیز روبه افزایش است. هرساله تعداد اعضای بین‌المللی که برای جوایز اسکار حق رای دارند اضافه می‌شود و این مساله تمرکز بیشتری را متوجه فیلم‌های بین‌المللی کرده است. یکی دیگر از نشانه‌های پیشرفت نیز این است که نام این شاخه از جوایز اسکار از بهترین فیلم خارجی به بهترین فیلم بین‌المللی تغییر کرد. همه این‌ها کمک می‌کند توجهات به سمت فیلم‌های غیرآمریکایی جلب شود.

وقتی از مخاطبان غربی می‌خواهید یک فیلم بلند بین المللی را تماشا کنند معمولا روی مدت زمان فیلم تمرکز می‌کنند. به عبارت دیگر، منتقدان معمولا فیلم‌های خارجی را به علت طولانی بودن نکوهش می‌کنند اما فیلم انتقام جویان: پایان بازی سه ساعت است و طرفداران دنیای سینمایی مارول می‌گویند اگر طولانی تر هم بود نگاهش می‌کردند. آیا این به نظر شما منصفانه است؟

به نظرم کیفیت فیلم از مدت زمان آن مهمتر است. اگر یک فیلم جالب باشد به مدت زمان آن توجه نمی‌کنیم. گاهی اوقات یک فیلم کوتاه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای می‌بینیم و برایمان طولانی‌تر به نظر می‌رسد. فکر نمی‌کنم در ارتباط برقرار کردن با مخاطب مهمترین بعد یک فیلم الزاما مدت زمان آن باشد. اگرچه مخاطبان به طور کلی فیلم‌هایی را دوست دارند که ریتم تندی داشته باشند با این حال اعتقاد دارم که نمی‌توانیم بگوییم مدت زمان یک فیلم تنها عاملی است که به شما می‌گوید آیا با مخاطبش ارتباط برقرار خواهد کرد یا نه.

آکادمی (اسکار) در تاریخ خود به کشورهای اروپایی ارجحیت داده است تا جایی که تعداد اسکارهایی که به ایتالیا و فرانسه رسیده سه برابر کشوری مثل ژاپن است. ایران به لطف شما میانگین خوبی دارد. با این وجود آیا باید تنوع اسکار را با فیلم‌هایی از سراسر جهان افزایش داد؟ 

فکر می‌کنم همین حالا نیز این اتفاق در حال روی دادن است و کشورهای بیشتری به سمت این هدف در حرکتند. معتقدم ظرف چند سال آینده شاخه بهترین فیلم بین‌المللی به یکی از ستون‌های اسکار تبدیل خواهد شد. این مساله به بالارفتن کیفیت فیلم‌ها نیز کمک می‌کند. اما سوای این که یک فیلم مال کدام کشور است، فکر می‌کنم این کیفیت آن فیلم است که تعیین می‌کند در تاریخ سینما ماندگار خواهد شد یا نه.

عکس اول گفت‌وگو از آرشیو بانی‌فیلم