عباس کیارستمی؛ «تصویری دیگرگونه» از سینماگر جهانی

به گزارش ایسنا، این جملات بخشی از گفته‌های معصومه لاهیجی، یکی از بانیان برپایی نمایشگاه آثار عباس کیارستمی در مرکز «ژرژ پمپیدو» پاریس است؛ این مرکز با همکاری شرکت (MK۲) و بنیاد کیارستمی، در کنار مرور فیلم های مرمت شده این سینماگر، نمایشگاهی از آثار کیارستمی با عنوان:  «دوست ما، کیارستمی، کجاست؟» برگزار کرده است.

نمایشگاه گردان این نمایشگاه، معصومه لاهیجی، سیلوی پرا (رئیس بخش سینمای پومپ یدو) و فلوریان ابنر (رئیس بخش عکس پومپیدو) هستند.

و اما معصومه لاهیجی مترجم و همکار عباس کیارستمی در دهه آخر عمرش، در خصوص انگیزه برگزاری نمایشگاه، این متن را در اختیار ایسنا گذاشت: «هدف ما به نمایش گذاشتن تصویری دیگرگونه از او، نه صرفا به عنوان فیلمساز بلکه به مثابه نمونه ای منحصر به فرد از هنرمند مطلق که نگاه کنجکاوش را در جستجوهای شاعرانه اش در شاخه های مختلف هنر، همیشه حفظ کرده است.

در واقع در غیاب کیارستمی، تلاش بر این است که این میراث هنری، به واسطه نگاه کیوریتور (نمایشگاه گردان) معرفی شود و مخاطب دعوت به جستجوی روح شاعرانه و خلاق کیارستمی شود.

 

 

بخش اول این نمایشگاه «درهای بدون کلید» نام دارد. در این بخش، مخاطب از طریق عکس درهایی که کیارستمی در مدت بیست سال ثبت کرده به جهان هنرمند وارد می‌شود.

 

 

 

در مجاورت این درها، اشعاری از کیارستمی با دست خط خود او، به نمایش گذاشته شده است؛ یکی از آنها، انگار کنایه ای به شرایط امروز دنیا و به تعویق افتادن مکرر نمایشگاه در همه گیری کرونا دارد: “امروز چه روزی است، چه ماهی، چه فصلی، از کدامین ماه، کدامین فصل، کدامین سال؟”

 

یکی دیگر از این اشعار با تاکید به رابطه غیر مقدس او با شعر، به شکل بازی” لی لی روی زمین” نوشته شده است: «ده پله، یک پاگرد، کسی در نگشود». در این شعر به شما اجازه  می دهد که با بازی کودکانه به جهان کیارستمی  وارد شوید.

 

 

بخش دوم «همراه با وفای او» نام دارد و سکانس های تدوین شده‌ای از فیلم های عباس کیارستمی که در ماشین می‌گذرند، روبروی ماشینی، شبیه به ماشین های کیارستمی پخش می‌ شود و به دلیل کرونا، تماشاگران نمی‌توانند فیلم را از داخل ماشین ببینند ولی صدای فیلم از داخل پخش می شود.

 

 

بخش سوم نمایشگاه با عنوان «از گرافیک تا سینما» به آثار گرافیکی کیارستمی که به نوعی مدخل او به جهان سینماست اختصاص دارد و در آن پوسترها، تصویرسازی ها و تیتراژهای ساخته شده او به نمایش گذاشته شده است.

بخش چهارم، در گالری عکاسی مرکز ژرژ پمپیدو، «خواندن مناظر و دیدن اشعار» نام دارد که در آن برگزیده از عکس ها و اشعار او به نمایش گذاشته شده‌اند.

در آخرین قاب از این مجموعه، فیلم «جاده ها» نمایش داده می شود که با کنار هم قرار دادن عکسها ساخته شده است. قرار دادن اشعار و این فیلم در بخش عکس، به نوعی اشاره به هنر کیارستمی در بهم ریختن مرز بین هنرهاست. کدام از این قاب‌ها را می‌شود عکس خواند، کدام را شعر و یا سینما؟

 

در بخش پنجم این نمایشگاه در چیدمانی که امیررضا کوهستانی اختصاصا برای این نمایشگاه خلق کرده، به سرنوشت شخصیت های فیلم «قضیه شکل اول، شکل دوم» پرداخته شده است. کوهستانی با تاکید بر هفت شخصیتی که در این فیلم مقابل دوربین عباس کیارستمی قرار گرفته اند، با کنار هم قرار دادن اظهارات آنها در فیلم، آخرین عکس موجود از آنها و همچنین شرح مختصری از بیوگرافی هر یک، به نوعی نگاه تیزبین کیارستمی در روایت یکی از مهم‌ترین برهه های تاریخی ایران را به تصویر می کشد.

 

 

بخش ششم که «زن های سینما» نام دارد، تصویر سی بازیگر زنی که در فیلم «شیرین» کیارستمی حضور دارند، در مقابل دختربچه فیلم کوتاه «نو» که کیارستمی در سال ۲۰۱۱ برای نمایش در سینما تک فرانسه تهیه کرده بود، قرار دارند. در این فیلم دختربچه ای ۶ ساله علی رغم علاقه اش به بازیگری، پیشنهاد بازی در فیلمی که شرطش، دست زدن به موهایش است را رد می کند.

در بخش هفتم با عنوان «من را نگاه کنید» با تاکید بر اهمیت نگاه برای کیارستمی، معرفی مجموعه عکسش از تماشاگران موزه و قسمتی از فیلم «کپی برابر اصل» به نمایش گذاشته می شود.

 

 

بخش هشتم «جهش اجتناب ناپذیر زندگی» نام دارد. در این بخش برگزیده ای از نسخه‌های مرمت شده، فیلم های کانون پرورشی به گونه ای به نمایش گذاشته شده است که مخاطب ناگزیر است، در تجربه ای مشترک با شخصیت‌های این فیلم ها به «حرکت» بیافتد، مضمونی که خود شخصیت اصلی فیلم های کیارستمی است، از «نان و کوچه» تا پلان معروف حرکت مارپیچ «خانه دوست کجاست؟».

پس از آن، به بخش نهم می رسیم «من را به خانه ببر»، فیلمی که کیارستمی با سری پله هایی که عکاسی کرده بود ساخت. قصه توپی که جهش اجتناب‌ناپذیرش او را به خانه هدایت می کند.

مخاطب نمایشگاه نیز، در جستجو ی روح خلاق کیارستمی، به قلب این نمایشگاه می رسد که خانه اوست. سه اتاقک در کنار هم خانه دوست را تداعی می کند. اتاقک اول از زیرزمین خانه کیارستمی در تهران که به نوعی آتلیه هنری او بود الهام گرفته و «اندرونی هنرمند» نام دارد.

 

صندلی های فیلم «شیرین» (که واقعا در زیرزمین خانه کیارستمی ساخته شده) در آنجا قرار گرفته اند و در مقابل آنها فیلم «عباس کیارستمی مشغول کار است» که سیف الله صمدیان اختصاصا برای نمایشگاه تدوین کرده نمایش داده می‌شود و به مخاطب امکان کشف رابطه منحصر و حیاتی کیارستمی با کار هنری را می دهد.

 

اتاق دیگر این بخش «شب شاعر» نام دارد. در این اتاق شعرهای انتخابی کیارستمی شعر کهن و معاصر فارسی با مضمون «شب» در تاریکی، با بازتاب نور و همچنین بازپخش صدا ارائه شود.

اتاق سوم این بخش «وصل فراق»  نام دارد. در این اتاق استفاده‌ی الهام گونه و به نوعی عرفانی کیارستمی از اشعار کلاسیک فارسی در آثاری مانند «۲۴ فریم» و اپرای «کُزی فن توته» به نمایش گذاشته می‌شود.

 

 

لاهیجی در بخش پایانی این نوشتار آورده است:« کیارستمی درآخرین اثرش «۲۴ فریم» عملا با حذف انسان و نمایش خلوت طبیعت و حیوانات ، به مقوله وصل و فراق به شکل عرفانی اش می‌پردازد. همچنین در اپرای موتزارت، قسمتهایی از اپرا، با زیرنویس اشعار فارسی که راهنمای کیارستمی بر ای کارگردانی این اثر بوده به شکلی دیگر به تاثیر شعر در شکل گیری جهان هنری او پرداخته می شود. در جای دیگر این اتاق، با قراردادن دو تبلت که ظاهرا مکالمه مجازی دو عاشق و معشوق را صرفا به وسیله پیامک با کمک اشعار فارسی را نمایش می‌دهد، به نوعی اجرای این ایده از کیارستمی است که چگونه شعر کلاسیک فارسی را برا ی جهان کمینه‌گرا و تکنولژیک امروز هم، کاربردی کنیم.

 

 

آخرین بخش نمایشگاه که در مقابل در خروجی آن قرار دارد: “پنجره ی رو به حیات” نام دارد. در کنار یکی از عکس‌های این مجموعه، سکانسی از «۲۴ فریم» و همچنین اثری از مجموعه  «من و مونه» که کیارستمی از کلاژ عکس نقاشی‌های مونه خلق کرده بود، قرار دارد. »

 

 

 

به گزارش ایسنا،  نمایشگاه «دوست ما، کیارستمی، کجاست؟» به صورت کاملا عمومی و رایگان برای علاقه مندان برپاست و به تدریج با کاهش محدویت های نمایش فیلم در فرانسه، برنامه مرور آثار کیارستمی که به موازات نمایشگاه برگزار می شود با ظرفیت کامل برگزار خواهد شد که شامل ۴۶ فیلم کوتاه و بلند است که بسیاری از آنها طی یک پروژه ۱۰ ساله مرمت شده اند.
«زنگ تفریح»، «تجربه»، «مسافر»، «نان و کوچه»، «دو راه حل برای یک مساله»، «رنگ ها»، «منم میتونم»، «گزارش»، «لباسی برای عروسی»، «بزرگداشت معلم»، «از اوقات فراغت خود چقدر استفاده کنیم؟»، «قضیه شکل اول، قضیه شکل دوم»، «کاخ جهان نما»، «دندان درد»، «راه حل»، «به ترتیب یا بدون ترتیب»، «همسرایان»، «خانه دوست کجاست؟»، «همشهری»، «مشق شب»، «اولی ها»، «کلوز آپ»، «زندگی و دیگر هیچ»، «شام یکنفره»، «زیر درختان زیتون»، «طعم گیلاس»، «تولد نور»، «باد ما را خواهد برد»، «تولد نور»، «۵ برداشت بلند برای یاسوجیرو اوزو»، «۱۰ روی ده»، «ای بی سی آفریقا»، «ده»، «کپی برابر اصل»، «مرا به خانه ببر»، «مثل یک عاشق»، «بلیت ها»، «جاده های کیارستمی»، «رومئوی من کجاست؟»، «شیرین»، «عباس کیارستمی گزارش می دهد»، «ونیز ۷۰: آینده دوباره پر شده»، «کجاست جای رسیدن» و «۲۴ فریم» آثای هستند که در این برنامه ، نمایش داده می شوند.

و اما  فیلم «عباس کیارستمی مشغول کار است» به سفارش مرکز فرهنگی «ژرژ پمپیدو» اثری 55 دقیقه‌ای از سیف الله صمدیان است .

این فیلم تدوینی  از تصاویری است که خودش به عنوان دوست و همکار کیارستمی از او گرفته و همچنین از منتخبی از فیلم‌های پشت صحنه «شیرین» و «کپی برابر اصل» به کارگردانی زنده یاد حمیده رضوی و فیلم «سوهانک» ( پیش تولید طعم گیلاس) ساخته بهمن کیارستمی، هم در آن استفاده شده است.

این فیلم هر روز در بخش اندرونی هنرمند این نمایشگاه به عنوان زیرزمین محل کار کیارستمی به نمایش در می‌آید و در روز اختتامیه این نمایشگاه ، فیلم دیگر سیف‌الله صمدیان درباره عباس کیارستمی با عنوان “76 دقیقه و 15 ثانیه با عباس کیارستمی” به نمایش در خواهد آمد.