سینمای مستقل پشت بازیگر پنهان نمی‌شود

کارگردان «درب» با اشاره با اینکه فیلمش متعلق به سینمای مستقل است، گفت: سینمای مستقل سینمایی است که به کسی باج نمی‌دهد و پشت بازیگر پنهان نمی‌شود.
به گزارش ایرنا، نشست رسانه‌ای فیلم درب ظهر امروز (پنجشنبه، ۲۱ بهمن) با اجرای حامد مهربانی در خانه جشنواره برگزار شد.
سیدهادی محقق (کارگردان، نویسنده، بازیگر)، رضا محقق (تهیه کننده)، محمد اقبالی (بازیگر)، عیسی خیبرمنش (طراح صحنه و لباس)، حسین قورچیان (صداگذار)، منصور عبدرضائی (مدیر فیلمبرداری)، سامان مجد وفایی (اصلاح رنگ)، محمد دارابی‌فر (آهنگساز)، فرشاد عباسی (تدوینگر)، امیرمهدی نوری (مدیر صدابرداری) در این نشست حضور داشتند.
سیدهادی محقق، کارگردان اثر، در بخشی از اظهاراتش در پاسخ به این سوال که سینمای مستقل چه تعریف و ویژگی‌هایی دارد، گفت: سینمای مستقل در وهله اول یعنی کسی را در نظر نگیرید. مثلا نگویید برای مخاطب فیلم می سازم. اول باید خود فیلم و نیازهای فیلم را در نظر گرفت. سینمای مستقل یعنی باج ندادن به خیلی از موضوعات پیرامونی. یعنی اینکه به آن چه می اندیشید باور داشته باشید و منتظر تایید یا تکذیب نباشید و بخواهید به ذات هنر برسید.

بازیگران شناخته شده حس همذات پنداری را کاهش می دهند
وی در پاسخ به این که چرا از بازیگران شناخته شده در فیلم خود استفاده نکرده است گفت: مشکل مالی نداشتیم. ضرورت در این جنس آثار که تلاش می کنند در نگاه اول به مخاطب بگویند مرا باور کن استفاده از نابازیگران است. استفاده از بازیگران شناخته شده موجب می‌شود حس همذات پنداری کاهش یابد. ضرورت این جنس از سینما این است که سراغ این دست بازیگران نرویم. با این کار می‌خواستیم از کاهش ارتباط حسی جلوگیری کنیم.
محقق افزود: فیلم باید مستند به نظر برسد و وقتی آن را می‌بینید باورش کنید. اساسا ما هنر را می‌ببینیم تا باورش کنیم. بنابراین باید از المان‌هایی استفاده کنیم که میزان باورپذیری اثر را افزایش دهد. استفاده از بازیگران شناخته شده چنین تاثیری را کاهش می‌دهد.
به گفته کارگردان فیلم درب، رسیدن به یک نقش مرارت‌های زیادی دارد و به همین علت است که بسیاری از بازیگران در مرحله تیپ باقی می مانند.

فرم همان محتواست
محقق در پاسخ به این که چگونه به فرم روایی فیلم درب رسیدید، گفت: سالهاست روی این مساله کار میکنم که قرابت فرم و محتوا در چیست. در نهایت به این رسیدم که فرم همان محتواست. این محتواست که باعث می شود فرم شکل گیرد. فرم هم به تجربه زیستی فیلمساز برمی‌گردد.
وی در این باره افزود: بسیاری از فیلم‌ها به مرحله فرم هم نمی‌رسند چون در همان گفتمان اول گیر کرده‌اند.
این فیلمساز خاطرنشان کرد: در فیلم بدل‌کار نداشتم و به ترس هایم غلبه کردم. اگر از بدل‌کار استفاده می کردم حس باورپذیری را کاهش می داد.
محقق با اشاره به این که نقش مامور برق در فیلم درب مابه ازای واقعی ۱۰۰ درصدی ندارد، گفت: این نقش با یکی از دوستانم که رئیس اداره برق شهر سوق در استان کهگیلویه و بویر احمد قرابت‌هایی داشت.
کارگردان فیلم درب درباره این که چرا پلان های فیلم طولانی بود، خاطرنشان کرد: اهمیت روایت همین است. برای این که اثر باورپذیر باشد اجتناب ناپذیر است که باید به صحنه ها زمان داد. البته قبول دارم که ممکن است حوصله سربر باشد اما ضرورت این جنس از سینما همین است. اگر این کار را نکنم حس درنمی آید. این چیزی است که روایت از من می‌خواهد.
وی در پاسخ به این که تا چه زمانی به ساخت این سبک از فیلم‌ها ادامه خواهد داد، گفت: من سینما را همین جور می بینم و تا همیشه در همین جریان پیش خواهم رفت. اگر تغییر جربان بدهم یعنی گذشته خودم را قبول نداشتم.

نگاه جنسیت زده نداشتیم
این کارگردان درباره این که چرا تعداد بازیگران خانم کم بود، توضیح داد: به هیچ وجه نگاه جنسیت زده نداشتیم. من برای جنس زن به شدت احترام قائلم مگر می شود زن را جدی گرفت. وقتی یک پیرمرد در تلاش است جوراب معشوقه اش را تعمیر کند چرا می گویید زن وجود ندارد. نابینایی که سر قرار می رود اگر دختر نیست پس چه کسی است. زنی که امر امانت داری را به ما تذکر می دهد کیست؟ احترام به زن در فیلم ما وجود داشت.
وی درباره این که چرا فیلم درب را به جشنواره ارائه داده است، توضیح داد: اکران و جشنواره دو امر متفاوت هستند. شاید این فیلم مناسب اکران سرگروه نباشد. ولی جشنواره اکران عمومی نیست. جشنواره یک فرآیند محفلی است. ممنونم از هیات انتخاب که اجازه داد این نوع سینما نیز نفس بکشد. نمایش این نوع فیلم ها ریشه سینما را تنومند می کند.
محقق تاکید کرد: مخاطبان این فیلم باید مثل خود فیلم خلوت باشد. اگر صندلی های سالن پر بود شک می کردم. چون این سینما صفر و صدی است و مخاطبان خاص خودش را دارد.
در بخش دیگری از نشست، حسین قورچیان صداگذار فیلم درب درباره این فیلم گفت: درب یک فیلم کاملا مستقل بود. این فیلم حس و حال و روحی دارد که فیلم های پرهزینه از آن برخوردار نیستند. شاید قصه کندی داشته باشد اما بدون هیچ پیچیدگی قصه خود را به مخاطب ارائه می دهد و خیلی ارزشمندتر از فیلم هایی است که برای ساخت آنها ۲۰ تا ۳۰ میلیارد هزینه شده است.
سامان مجدوفایی، مسئول اصلاح رنگ فیلم، درباره این که آیا فیلم درب مناسب جشنواره بود، توضیح داد: ما در تمام جشنواره های بزرگ دنیا بخش های مختلفی داریم بخش هایی که مختص فیلم با رویکرد سیاسی، هنری، کودکان، گذشته حکومت هستند اما متاسفانه در جشنواره فجر مشغول حذف کردن بخش های مختلف هستیم. همانطور که شاهد بودید امسال بخش فیلم مستند و کوتاه خیلی محدود برگزار شد.
رضا محقق، تهیه کننده فیلم، هم در این باره گفت: فیلم من فیلم جشنواره است. فیلم به خاطر شرافت انسانی که دارد بهترین جایی که می توانستم آن را ارائه دهم. کسانی که سینما را می شناسند حالشان با فیلم درب خوب خواهد شد.
فرشاد عباسی، تدوینگر فیلم، گفت: فیلم مستقل فیلمی نیست که با هزینه شخصی ساخته شده باشد. اصلی ترین مولفه این سینما در کنار کم هزینه بودن این است که فیلمساز اندیشه ای که دارد را تصویر کند و آن را بسازد. این که فیلمساز از اولین فیلم خود یک خط فکری را داشته و آن را ادامه دهد.

عکس‌ها از مارال امیرکیان و امیر برنجی