سینماگران ایرانی درباره «مادر سینمای آسیا» نوشتند و گفتند

واکنش‌های سینماگران ایرانی به درگذشت «مادر سینمای آسیا»
« هیچ فیلم ساز سرشناس آسیایی را نمی‌توان شناخت که خود را مدیون خانم واسودف نداند.»
به گزارش ایسنا ، آرونا واسودف نویسنده، منتقد، مستندساز، بنیانگذار نتپک و مدیر جشنواره هندی که میراث بزرگی از خود در سینمای آسیا بر جای گذاشت و از شیفتگان سینمای ایران بود، چند روز قبل در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
به بهانه درگذشت آرونا واسودف که به عنوان مادر سینمای آسیا شناخته می‌شود، محمد اطبایی کارشناس بین‌المللی سینمای ایران، پوران درخشنده کارگردان و هوشنگ گلمکانی کارگردان و منتقد در مطالب جداگانه ای که در اختیار ایسنا گذاشتند، درباره تاثیر این بانو بر رشد و اعتلای سینمای آسیا نوشتند.
محمد اطبایی در نوشتاری به زندگی و تاثیرات بزرگ این بانوی سینماگر در اعتلای سینمای آسیا پرداخته است که آن را در اختیار ایسنا گذاشته است.
این متن را در ادامه می خوانیم:
«نوشتن درباره شماری افراد با ویژگی‌های منحصر به فرد به نظر ساده اما به واقع مشکل است. آرونا، خانم دکتر آرونا واسودف، انسان خاصی بود. نه به دلیل کارنامه حیرت انگیزش در عرصه‌های مختلف فرهنگ و هنر که بیش تر به دلیل تلاش خستگی ناپذیرش در معرفی و ارتقای سینمای آسیا در کل دنیا. پدر و همسرش دیپلمات بودند و شخصیت سختکوش خود را در سفرهای بی شمار شکل داد، در میانه شلوغی های سال ۱۹۶۸ فرانسه، با دانشجویان معترض همراه بود و نیز دستیار کارگردان های موج سینمای فرانسه. پایانامه دکترایش هم درباره لزوم آزادی و نقش سانسور در سینمای هند بود.
از سال ۱۹۸۸، فصلنامه پربار انگلیسی زبان «سینمایا» را راه انداخت با دو بانوی دیگر هندی، لاتیکا پادگوانکار و راشمی دورایسوامی. مجله‌ای که از صفحه اول تا آخرش خواندنی بود و کشف سینما و سینماگرانی از نقطه نقطه قاره آسیا. چنان موفق بود که یونسکو از او خواست کنفرانسی درباره سینمای آسیا در سال ۱۹۹۰ در دهلی نو راه اندازی کند و باز چنان موفق، که آن کنفرانس شد نقطه آغازین «نتپک» در سال ۱۹۹۱که سرواژه‌های شبکه ارتقای سینمای آسیا است و اکنون در سی و سه سالگی اش، میراث ماندگار آرونا واسودف، تبدیل به نهادی جهانی شده که بی‌هیچ پشتیبانی مالی و حمایت خاصی و تنها با همت اعضایش در شمار قابل توجهی از جشنواره‌ها، هیات داوری دارد، در برگزاری نشست‌های تخصصی درباره سینمای آسیا و پاسیفیک همکاری می‌کند و چندین کتاب به چاپ رسانده و….
از سال ۱۳۷۰، پایش به ایران باز شد و چندین بار در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرد و بابی شد برای آشنایی بیش تر با سینما و سینماگران ایرانی. شیفته فرهنگ و هنر و تاریخ ایران بود. می‌گفت چقدر شما ایرانی‌ها خوش چهره و خوش دل و در هنر بی‌نظرید. در اولین مقاله‌اش درباره جشنواره فجر، بخشی به میزبان‌های خوش تیپ و خوش قد و بالای ایرانی‌اش اختصاص داده بود که کلی موجب خنده و شوخی‌های ما در امور بین الملل فارابی شد! چقدر خوب فیلم‌های ایرانی را می‌فهمید و درباره شان می نوشت و چقدر فهرست سینماگران محبوبش پر بود از فیلمسازان و اهل سینمای ایران، از داریوش مهرجویی و عباس کیارستمی و بهرام بیضایی، تا محسن مخملباف، پوران درخشنده، رخشان بنی اعتماد، فاطمه معتمد آریا و هوشنگ گلمکانی و کلی نام های دیگر. شگفت زده بود از شعر و ادبیات و موسیقی و هنرهای تجسمی ایران و هنوز هم پوستر جشنواره فجر طراحی ابراهیم حقیقی، قاب شده در خانه اش است.
نشریه مستقل سینمایا عمری دیرپا نداشت و پس از چند سال تعطیل شد اما آرونا از سال ۱۳۷۸ جشنواره فیلم اوسیان سینه فن را در دهلی نو راه انداخت که تمرکز آن بر سینمای آسیا و عرب بود و چه نسل عجیبی از جوان‌های سینمادوست هندی از طریق همین جشنواره با سینمای کشورهای منطقه اشنا شدند. یک تنه و با دست خالی کنفرانس‌های متعدد درباره سینمای آسیا و نشست‌های نتپک در جشنواره های مختلف را پیش می‌برد. این تاثیر نه تنها بر سینمادوستان که بر سینماگران و مدیران جشنواره های جهانی هم بود. هیچ فیلمساز سرشناس آسیایی را نمی‌توان سراغ گرفت که خود را مدیون خانم واسودف نداند و بسیاری از مدیران جشنواره‌های اروپایی و آمریکای شمالی را با سینماگران آسیایی آشنا ساخت. او به همین دلیل عنوان «مادر سینمای آسیا» را برای خود ایجاد کرد.
اعتقاد عجیبی به توانایی آسیایی‌ها داشت و غم بزرگش، غافل شدن خود آسیایی‌ها از ظرفیت‌های یکدیگر بود. بسیاری از جشنواره‌های فیلم قاره کهن وامدار تلاش‌ها و مراقبت ‌ای آرونا از میراث سینمایی تک تک دیگر کشورهای آسیایی‌اند. جشنواره فیلم جوگجا-نتپک در اندونزی، جایزه آپسا-نتپک بهترین فیلمساز جوان در جوایز سینمای آسیا و پاسیفیک استرالیا، تنها نمونه‌هایی از اقدامات خانم آرونا واسودف اند.
در سال‌های اخیر و به واسطه بالا رفتن سن، سفرهایش کمتر و به نقاشی روی آورد و به شکل غریبی با سبک نقاشی با جوهر و مرکب چینی، آثاری بدیع خلق می‌کرد که در نمایشگاه های مختلف به نمایش در آمدند.
دلخوشی سال های پایانی عمرش، دخترش یامینی و نوه اش بود، حاصل ازدواج با یکی از اعضای خانواده گاندی. آرونا واسودف صبح پنج شنبه ۱۵ شهریور در بیمارستانی در دهلی نو و در آستانه ۸۸ سالگی درگذشت.»
هوشنگ گلمکانی هم برای درگذشت آرونا واسودوف نوشت: «یادم نیست چه کسی مرا به آرونا معرفی کرد تا برای فصلنامه‌ای سینمایی که قصد داشت درباره سینمای آسیا منتشر کند، از سینمای ایران بنویسم. اما نخستین چیزی که احترام مرا نسبت به او برانگیخت انتخاب عنوان مجله‌اش بود: «سینمایا». ترکیبی از سینما و فرهنگ آسیا که به‌خصوص ریشه در فرهنگ سرزمین خودش دارد.
بعدها آرونا واسودف دلایل و نشانه‌های بیش‌تری برای برانگیختن احترام نشانم داد. نوشته‌هایش، برگزاری جشنواره‌ای معتبر، تاسیس “نتپک”، حسن‌خلق و رفتاری که آرامش و اعتمادبه‌نفس و احترام در مخاطبش برمی‌انگیخت. مطمئنم که ویژگی‌های مثبت آرونا بسیار بیش از این‌هاست و اگر فرصت و سعادت معاشرت بیشتر با او را داشتم امکان کشف و درک آن‌ها را پیدا می‌کردم. فقط همین اعتبار جهانی پایداری که در زمانی کوتاه به “نتپک” بخشید برای اعتبار بخشیدن به کارنامه یک عمر کفایت می‌کند. امیدوارم اعضای نتپک نگذارند چراغ آن خاموش شود. آرونا واسودف شخصیتی استثنایی و بی‌تکرار بود که نام و یادش همیشه در دل من زنده خواهد ماند.
پوران درخشنده دیگر سینماگر ایرانی نیز به درگذشت این بانوی سینماگر هندی این چنین واکنش نشان داد: «خبر تلخی بود که شنیدم و باورم نمی شود که او ما را ترک کرده است. واسودوف واقعا انسان یگانه و بی بدیلی بود به سینمای انسانی و اجتماعی عشق می ورزید و برای فیلمسازان از هر گوشه جهان که بودن تلاش می‌کرد و فیلم‌هایشان را معرفی می‌کرد. او برای من دوست و همراهی بود که در آغاز کارم با معرفی و توجه به کارهایم خیلی کمک خوبی کرد، هرگز فراموشت نمی‌کنم ارونای عزیز هرگز.»
گفتنی است : مراسم بزرگداشت دکتر واسودف امروز یکشنبه در مرکز بین المللی هند در دهلی نو برگزار خواهد شد.