زنگ خطر جایگاه رسانه‌ها به صدا درآمده!

معاونت مطبوعاتی تعامل و تعادل ایجاد کند

محمودرضا امینی ـ مدیرعامل خبرگزاری موج ـ در گفت و گویی با ایسنا درباره ی پیشنهادش به معاون مطبوعاتی جدید اینگونه گفت: خوشبختانه کسی انتخاب شده است که با جنس مطبوعات، خبر و نیازهای رسانه آشناست. خصوصا که از سوی وزیر نسبتا جوانی بر اریکه مسئولیت نشسته است. این انتظار هست که فرم مطبوعات را در سیاست های خودش افزایش دهد؛ یعنی اینکه تلاش کنند، بسترهای لازم برای گسترش و توسعه خبر را چه از جهت سخت افزاری و چه از جهت نرم افزاری فراهم کنند.

او با اعتقاد بر اینکه رسانه به واقع جایگاه بسیار قوی در نظام حکمرانی دارد و می تواند هنجارسازی کند، خاطرنشان کرد: رسانه می تواند در توسعه کشور، سازندگی، توسعه دین و یا آموزش های انقلابی قدم بردارد و در تهاجم فرهنگی که قرار گرفته ایم، موثر باشد. اجرای این موارد مستلزم آن است که مسئولان و حکمرانان به این ظرفیت واقف باشند و این مسئولیت را از رسانه ها بپذیرند و همواره رسانه ها را به عنوان بازوی همکار تقویت کننده خودشان قوی کنند. این تعامل و تعادل را قاعدتا معاونت مطبوعاتی باید ایجاد کند.

تقویت برد رسانه ای فراتر از مرزهای کشور

مدیرعامل خبرگزاری موج گفت: معاونت مطبوعاتی باید رابطه ی معناداری را بین توسعه کشور و بین مسئولان با مطبوعات برقرار کند. به هر حال وقتی به فضای دشمنی خودمان در ساختار بین المللی نگاه می کنیم، می بینیم یکی از موثرترین دشمنان ما ساختارهای رسانه ای هستند که علیه کشور ما انجام می شود. در حالی که برد و قدرت رسانه ای ما و تیراژ رسانه ای ما به اندازه ای نیست که بتواند بیشتر از مرزهای خود ما گام بردارد. این بُرد را باید تقویت کرد.

چرا سازمان های حاکمیتی راه خودرسانه ای در پیش گرفته اند؟

امینی در پایان این گفت وگو یادآور شد: متاسفانه به دلیل عدم شناخت و باور درست نسبت به تاثیرگذاری مطبوعات، از سوی مسئولان هیچ گونه بهره برداری جامع و کاملی از مطبوعات و رسانه ها انجام نمی شود و به روایتی به فرآیند اثربخشی و موثر اقدامات حاکمیتی دعوت نمی شوند. نهایتا اگر نقدی به عملکردها شود، اغلب از این نقدها در هراس اند و کمتر پاسخگو هستند. به این دلیل عرض می کنم که سازمان های حاکمیتی یا دولتی با وجود این همه رسانه که از طرف خود دولت امتیاز دارند باز هم خودشان رسانه درست می کنند و خودرسانه ای در پیش گرفته اند. در حالی که سازمان ها، وزارتخانه ها و ارگان ها علاوه بر ظرفیت پاسخگویی باید بتوانند از رسانه ها استفاده کنند که همه ی اینها مستلزم بسترسازی و ایجاد زیرساخت های اقتصادی درست برای رسانه ها است. رسانه ها باید اقتصادی داشته باشند که نیازی به وابستگی نداشته باشند. انتظار داریم معاونت مطبوعاتی بتواند این ظرفیت ها را برای رسانه ها فراهم کند تا از حالت انحصاری کردن خودشان بیرون بیایند.

وضعیت رسانه ها سخت و ناگوار است

مسعود داودی ـ مدیرمسئول بانی فیلم ـ درباره عمده مشکلات مطبوعات و پیشنهادش به معاون مطبوعاتی به ایسنا گفت: وضعیت رسانه ها ـ چه مکتوب و چه مجازی ـ سخت و ناگوار است که حاصل یک یا دو سال نیست. از ابتدای دولت گذشته یک خط کشی بین رسانه ها ایجاد شد و رسانه ها به دو دسته تقسیم شدند؛ معاونت وقت مطبوعاتی هم یکسری رسانه ها که صاحب جایگاه بودند، را از نگرانی اینکه مبادا مشکلی ایجاد کنند، همچنان با شیوه های خودش ارتزاق کرد و از طریق دادن کاغذ و یارانه های زیاد سعی می کردند آنها را نگه دارند. بنابراین فضا به گونه ای چیده شد که نشریات مستقل آسیب های بیشتری دیدند.

وی درباره ی عملکرد محمد خدادی در مقام معاون مطبوعاتی سابق، اظهار کرد: آقای خدادی انسان شریفی بودند که از بدنه ی رسانه آمده بودند. ولی واقعیت، آنقدر شرایط سخت بود که ایشان هم نتوانستند تغییر ایجاد کنند. نگرانی من این است که آقای مهدی پور هم در یک چرخه تکرار بیفتند و شرایط را درست به همان شیوه قبلی و حفظ وضعیت موجود پیش ببرند.

آمار نگران کننده جایگاه مطبوعات

داودی سپس با اشاره به جایگاه مطبوعات در کشور گفت: متاسفانه اخیرا آماری درباره جایگاه مطبوعات در میان مردم ایران منتشر شد. این آمار به قدری نگران‌کننده بود که گویا مطبوعات، بود و نبودشان چندان فرقی نمی کند. خاصیت این رسانه‌ها از یک نشریه مخاطب محور که باید ارتباط تنگاتنگی با مخاطب خود داشته باشد کم یا قطع یا در حد بسیار پایینی قرار گرفته و تبدیل به رسانه‌هایی شدند که یک جناح فکری یا سیاسی را نمایندگی می کنند. وضعیتی که الزاما نه حرف مردم را می فهمند و نه حرف مردم را می زنند.

رسانه ها به خودشان هم دروغ می گویند!

مدیر مسئول روزنامه بانی فیلم با اشاره به مواردی که وزیر ارشاد در حکم  مهدی پور عنوان کرده است، گفت: این موارد نکات خیلی خوبی است؛ اما چهار سال بعد، از این مواردی که بر آنها تاکید شده، آقای مهدی پور خیلی همت کنند دو مورد را انجام دهند. متاسفانه شرایط اقتصادی در وضعیتی قرار گرفته است که رسانه ها به خودشان هم دروغ می گویند؛ هم رسانه های کاغذی و هم مجازی و بیشتر رسانه های کاغذی. نشریاتی که برخلاف جایگاهی که برای خود ترسیم کرده اند، با تیراژهای بسیار پایین در حد ۱۰۰ نسخه، ۵۰ نسخه چاپ می شوند و ارشاد هم برای آنها یارانه در نظر می گیرد. روزنامه دوهزار نسخه چاپ می کند اما به نادرستی می گوید ۵۰ هزار نسخه چاپ می کند!

رسانه های ما نه حرف مردم را می زنند نه حرف حاکمیت را متوجه می شوند

داودی در ادامه با اعتقاد بر اینکه روزنامه ها صرفا پایگاه و سخنگوی جناح سیاسی خاص شده اند، گفت: منظورم جایگاه این نشریات است که خیلی پایین آمده است. مطبوعات و رسانه ها باید حرف مردم را بزنند اما الان رسانه های ما نه حرف مردم را می زنند و نه حرف حاکمیت را متوجه می شوند. اعتماد عمومی مردم به رسانه ها از بین رفته است.

میدان دادن به برخی رسانه های مجازی و بی اعتبار کردن نشریات و رسانه ها

وی سپس عنوان کرد:چرا به برخی رسانه های مجازی که به ناحق جایگاهی را اشغال کرده اند و نه سواد و اعتبار دارند و نه تلاش می کنند بخشی از سواد رسانه ای شان را بالا ببرند،  میدان می دهند. اخباری را می شنوید که اصلا واقعیت عینی ندارد و حاصل دروغی است که عده ای را چه بازیگر، چه فیلمساز، چه ورزشکار و چه آدم سیاسی قرار است زمین بزنند. یک فضای نادرستی را درست می کنند و بر اساس آن جلو می روند و این وضعیت اعتبار نشریات و رسانه ها را از بین می برد.

داودی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه جایگاه از دست رفته رسانه ها برگردانده شود، گفت: امیدوارم آقای مهدی پور شرایط را به گونه ای تغییر بدهند. الان وضعیت به گونه ای است که مطلبی که شما آن را در یک رسانه رسمی می خوانید، همان مطلب را با شکلی دیگر در فلان سایت خبری غیرمجاز می خوانید، در حالی که این تفاوت ها باید آشکار و معلوم باشد. الان در فضای رسانه ای کشورهای دنیا وضعیت رسانه های مکتوب با رسانه های مجازی تفاوت چندانی ندارد. مجله تایم همان مجله تایم است. روزنامه نیویورک تایمز همان روزنامه است، هیچ کدام جای یکدیگر را اشغال نمی کنند. اما اینجا تغییر وضعیت نشریات، مطبوعات و رسانه های دیگر یک راه گریزناپذیر است. چطور می توانند مطلب و خبری را در کمتر از چند ثانیه منتشر کنند و بعد به فاصله ۱۰ دقیقه که فهمیدند اشتباه است، آن خبر را پاک کنند؟! در حالیکه در رسانه های رسمی این کار اشتباه و خنده دار است. مگر می شود خبری را که منتشر می کنی، بعد بدون هیچ توضیحی آن را حذف کنی؟!