هفتصد و چهل و پنجمین شب از شب‌های مجله بخارا که به کارت‌پستال‌های تاریخی ایران اختصاص یافته در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار می‌شود.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، این نشست شنبه نوزدهم خرداد ماه 1403 از ساعت 15 تا 18 با سخنرانی مصطفی ده‌پهلوان، احمد چایچی، زینب علی‌زاده، محمد غفوری، مهرداد اسکویی و علی دهباشی در سالن خلیج فارس پژوهشگاه همراه است.
میان نخستین برخوردهای ایرانیان با کارت‌پستال تا دیده شدن تصویرهایی با موضوع ایران بر روی کارت‌پستال‌ها بیش از دو دهه فاصله نیست. طی این دو دهه اروپاییان مقیم ایران و به تقلید از آنان، درباریان و اعیان قاجار، متجددان و فرنگ‌رفته‌ها از کارت‌پستال برای نامه‌نگاری استفاده می‌کردند. عصر طلایی کارت‌پستال‌های تصویردار از ۱۸۹۰م آغاز شده بود و عکس‌ها یا نقاشی‌هایی که روی کارتها چاپ می‌شدند آنها را فراتر از یک وسیلۀ ارتباطی، به یک ابزار تبلیغاتی و نیز یک کالای سرگرم‌کنندۀ لوکس و لذت‌بخش تبدیل کرده بود که بازار پرسودی در جهان غرب داشت.
ذائقۀ این بازار موضوع‌های متنوعی را می‌طلبید و بازنمود مشرق‌زمین با همۀ رازآلودگی و کهن‌جامگی‌اش یکی از محبوبترین و اصلی‌ترین موضوعات به شمار می‌آمد. ایرانِ عصرِ قاجار که پاره‌ای از همان دنیای شرقی دانسته می‌شد، مناظر طبیعی و انسانی فریبنده‌ای برای ناشران اروپایی کارت‌پستال داشت و ابتدا هلندی‌ها در ۱۸۹۷م با همین رویکرد و به قصد کسب موفقیت در این بازار، پیشنهاد چاپ کارت‌پستال‌هایی با عکس‌هایی از ایران را دادند و سپس آلمانی‌ها در ۱۸۹۹م اولین کارت‌پستال‌های عکس‌دار ایرانی را چاپ کردند. بدین‌ترتیب جریانی پدید آمد که گرچه از جنبۀ فراوانی و نحوۀ کارکرد کارت‌پستال تصویری، تفاوت بسیاری با همتایان غربی خود داشت، اما نقش مهمی در تولید تصویر ایران و بازنمایی آن به‌ویژه نزد مخاطبان غیر ایرانی بر عهده گرفت.
«شب کارت‌پستال‌های تاریخی ایران» مروری است بر این جریان و ناگفته‌ها و نادیده‌هایی از تاریخ ایران دورۀ قاجار را که در روایت‌های رسمی و اسناد متعارف ثبت نشده‌اند، برای ما آشکار می‌کند.
بدون دیدگاه