عدر نخستین روز از چهلمین جشنواره فیلم فجر، منتقدان سینما نقدهای خود را به مخاطبان عرضه کردند. واکاوی ابعاد زندگی علیرضا بیرانوند در فیلم «بیرو» و مقایسه آثار متفاوت سازنده فیلم «مرد بازنده» از زیر تیغ منتقدان عبور کرد.
به گزارش ایرنا، جشنواره فیلم فجر از صبح امروز دوشنبه ۱۱ بهمن ماه به چهلمین سال خود وارد و در قد و قامت جوانی پرتجربه میزبان علاقه مندان به سینما شد. اگر اکران فیلم ها و حواشی مربوط به این فستیوال بزرگ ملی سینما را فاکتور بگیریم، یکی از مهمترین بخش های این جشنواره، نقدهای منتقدان و کارشناسان به این جشنواره است که حال و هوای متفاوتی به جشنواره می دهد.
در ادامه به سه نقدی که در روز نخست جشنواره نگاشته شد، می پردازیم.
بازخورد بیرو میان اهالی سینما
فیلم سینمایی «بیرو» نخستین اثری بود که در چهلمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و البته بازخوردهای مثبتی هم در میان اهالی سینما و دوستداران هنر هفتم داشت. چرا که فیلم جسورانه وارد ژانری شده که پیش از این کمتر مورد توجه فیلمسازان کشور قرار گرفته بود. بیان زندگی فوتبالیستی که هم زندگی قهرمانانه‌ای دارد و البته همچنان در عرصه فوتبال در اوج دوران خود به سر می‌برد، بدون توجه به معایب ریز و درشت فیلم، نکته مثبتی به نظر می‌رسد. زندگی علیرضا بیرانوند، دروازه‌بان شماره یک تیم ملی فارغ از زندگی حرفه‌ای این فوتبالیست، دارای شگفتی‌ها و عجایب فراوانی بود که پیش از ورود او به دنیای حرفه‌ای فوتبال، رقم خورده است.
نکته سنجی فیلمنامه نویس زمانی نمود بیشتری پیدا می‌کند که نه فقط روی دوران درخشان شخصیت اصلی در فوتبال حرفه‌ای بلکه زمانی که هنوز روزهای خوب فرا نرسیده بود و اندک امیدی به موفقیت او نبود زوم می‌کند.
چطوری کریس؟
داستان فیلم بیرو همانطور که از اسمش بر می آید به زندگی علیرضا بیرانوند، دروازه‌بان تیم ملی ایران می پردازد. فیلم همانطور که انتظار می رفت از مهار ضربه پنالتی کریستیانو رونالدو فوق ستاره فوتبال جهان در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه و بازی ایران و پرتغال آغاز و سپس داستان زندگی و مسیر دشوار موفقیت یکی از بهترین دروازه‌بانان تاریخ فوتبال ایران را روایت می کند.
واکاوی«بیرو» و «مرد بازنده» مقابل دوربین رسانه‌ها
اسم فیلم که اشاره مستقیم به لقب علیرضا بیرانوند دارد، حتی می‌تواند مخاطب را به این فکر وادارد که با یک اثر مستند مواجه خواهد شد چرا که در سینمای ایران اصولا کمتر در ژانر ورزشی آن هم پرتره یک چهره مطرح فیلمی ساخته شده است. در این سال ها فیلم «تختی» ساخته بهرام توکلی تنها نمونه ای است که زندگی یک چهره مطرح ورزش ایران را بازسازی و بازآفرینی کرده است. سینمای ایران در زمینه ساخت فیلم های بیوگرافی خیلی سینمای فعالی در سالیان نبوده است، ضمن اینکه گونه ورزشی نیز مانند بسیاری از ژانرها در سینمای ایران مهجور به حساب می آید. شاید «بیرو» حضورش در جمع فیلم های بخش مسابقه امسال را مدیون هم جسارت در رفتن به سوی بازسازی سینمایی زندگی علیرضا بیرانوند باشد.
۲ فیلم با ۲ فضای متفاوت
در نخستین روز از جشنواره دو فیلم «بیرو» و «مرد بازنده» به نمایش درآمد. این دو فیلم تجربه‌های تازه‌ای برای پرداختن به ژانرهای متفاوت در سینمای ایران به حساب می‌آیند.
در سینمای ایران که آثار هنری بین دوگانه کمدی و درام اجتماعی تقسیم شده است، «بیرو» ساخته مرتضی علی‌عباس‌میرزایی یک تجربه و یک حال‌وهوای تازه به لحاظ تنوع ژانریک است. درام ورزشی راهی تازه برای تنوع دادن به بستر تنگ سینمای واقع‌گرایانه با رویکرد اجتماعی در سینمای ایران محسوب می‌شود. هر چند سال یک بار فیلم‌هایی در ژانر درام ورزشی ساخته می‌شود و «عرق سرد» و «سونامی» از نمونه‌های اخیر و موفق این گونه سینمایی به حساب می‌آیند اما این ژانر کمتر مورد علاقه فیلمسازان ایرانی قرار گرفته است.
نباید فراموش کنیم که جاذبه دنیای ورزش و شخصیت‌های ورزشی برای سینماگران وسوسه‌ای است که نمی‌توان به سادگی از آن‌ها صرف‌نظر کرد.
«بیرو» از یکسو به خاطر تنوع ژانر تازگی دارد و از طرف دیگر سوژه آن یعنی علیرضا بیراوند بسیار کنجکاوی‌برانگیز است. این تغییر فضا به کارگردان امکان داده است تا ریتم فیلم و تدوین فیلم را بر مبنای دنیای هیجان‌انگیز فوتبال دنبال کند. اگرچه این اتفاق در تمام سکانس‌های فیلم قابل پیاده‌سازی نیست اما هر جا که امکانش فراهم شد، ریتم فیلم از ریتم تند فوتبال پیروی می‌کند و حتی موسیقی متن هم سعی در القای این شتاب و هیجان دارد.
واکاوی«بیرو» و «مرد بازنده» مقابل دوربین رسانه‌ها
کارگردان «ماجرای نیمروز» که از جشنواره سی و چهارم هر سال یک اثر در جشنواره دارد، با تیم مشترکی که برای تولید آثارش تشکیل داده است، داستان‌های متنوعی را روی پرده نقره‌ای می‌برد. در این داستان‌ها مهدویان از بازیگران مشخصی مانند جواد عزتی و مهدی زمین‌پرداز در نقش‌های متفاوت استفاده می‌کند.
قالب های متفاوت در آثار مهدویان
مهدویان فیلم‌های مختلفی می‌سازد اما در کنار بازیگران جدیدی که به کار می‌گیرد از بازیگران قدیمی آثار قبلی استفاده می‌کند. نکته قابل توجه این است که تیم مشترک مهدویان هیچ‌گاه نقش‌های مشابه بازی نمی‌کنند و قالب‌های متفاوتی را برای هر شخصیت به نمایش می‌گذارند. گل سرسبد این تنوع بازی، بازیگر نقش اصلی «مرد بازنده» است. جواد عزتی در این فیلم شخصیت احمد خسروی مردی با بیش از پنجاه سال سن را بازی می کند. نوع شخصیت، بیان، زبان بدن، میمیک و حتی گریم عزتی، با تمامی نقش‌آفرینی‌هایی که در فیلم مهدویان داشته است و به کلی، تمامی تجربه بازیگری او فرق دارد.
البته که شاید این دومین تجربه مهدویان در ژانر پلیسی-جنایی باشد اما تفاوت‌های این اثر با سریال «زخم کاری» کاملا مشهود است. ابراهیم امینی سعی کرده در نگارش فیلمنامه، به نوعی داستانی متفاوت را روایت کند. حتی با وجود مشترکاتی که نوع فیلمبرداری «مرد بازنده» با آثار قبلی کارگردان ماجرای نیمروز دارد، اما تفاوت‌هایی در اندازه نماهای باز می‌توان دید.
عکس: امیر برنجی (بانی‌فیلم)
بدون دیدگاه