بنان؛ سنتی‌ سنت‌شکن!

‎مراسم بزرگداشت غلامحسین بنان در فرهنگسرای ارسباران با حضور علاقه‌مندان برگزار شد.
‎به گزارش ایسنا، چهل‌وششمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی‌ آموزشی «آیین آواز» به پاسداشت نام و یاد استاد بنان اختصاص داشت که به سبب نوآوری‌هایش جایگاه او در آواز ایرانی به جایگاه نیما یوشیج در شعر و ادبیات تشبیه شده است. در این نشست علی رستمیان (مدرس و خواننده) ضمن اجرای آواز بدون ساز، در دستگاه همایون با حال و هوای آوازهای بنان از خاطراتش در کلاس محمدرضا شجریان گفت. رستمیان در ادامه یادآور شد که به عنوان مدیر انتشارات چهارباغ نخستین بار تعداد ۱۵ آلبوم از آثار خصوصی بنان را به درخواست همسر استاد منتشر کرده است.‎

بهروز وجدانی پژوهشگر موسیقی از دیگر سخنرانان مراسم بود که با عنوان واکاوی بی‌توجهی اهالی آواز به میراث بنان گفت: بنان با اکثر هنرمندان برجسته زمان خود و ارکسترهای معروف آن زمان از جمله ارکستر گلها برنامه‌های پربیننده‌ای داشته است. در واقع بنان و استادان او همانند پیروان مکتب علینقی وزیری را باید سنتی‌های سنت شکن دانست؛ چراکه همه این استادان از روی آگاهی و عشقی که به میراث موسیقی سنتی و اصیل ایران داشتند نیازها و درخواست‌های شنوندگان آگاه نغمات موسیقی دستگاهی را به صورت جدید نوآوری می‌کردند که سبب افزایش علاقه‌مندان موسیقی و شعر ایرانی می‌شد.
‎دیگر سخنران برنامه بهروز مبصری از پژوهندگان باسابقه موسیقی بود که با عنوان بنان و اجراهای ارکسترال در آواز ایدانی یادآور شد: بنان اولین خواننده ارکسترال در رادیو بوده که باعث به وجود آمدن یک راه جدید در خوانندگی می‌شود تا دیگر خوانندگان بروند اصول علمی ارکسترال را فرا بگیرند و اینگونه راه خوانندگی ارکسترال تداوم پیدا کند که در طول زمان اینکار رهروان بسیار پیدا کرد.
‎او ادامه داد: بنان اولین خواننده‌ای است که بم‌خوانی را در آواز ایرانی رایج کرد، قبل از ایشان در آواز بم خوانی مرسوم نبود. اهل فن می‌دانند که بم‌خوانی بمراتب سخت‌تر از بلندخوانی است آن هم با نوازندگان ارکسترال. بنان که با استاد صبا مدتی در شمال ایران بوده به توصیه استاد صبا گوشه دیلمان را از خواننده‌ای محلی به نام رجبعلی امیری فلاح فرا می‌گیرد که از چهار نوع آواز امیری که در شمال ایران رایج است یک نوع آن به نام دیلمان در مایه دشتی وارد ردیف استاد صبا می‌شود که به مرور زمان وارد ردیف‌های دیگر آوازی هم شده است.
‎یسنا خوش‌فکر (خواننده و مدرس آواز) نیز با عنوان بنان؛ میراث‌دار آواز چنین سخن گفت: در گذشته به آواز راه‌های خسروانی می‌گفتند که بنا بر گفته ابن زیله اصفهانی لحن‌ها یا همان آهنگ‌های بودند که ضربی نبودند. این راه‌های خسروانی را امروز به نام آواز می‌شناسیم. آواز یک میراث معنوی است که برای نمونه سند تاریخی آن در لوح چغامیش که مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش است. اثبات شده اما شوربختانه در روزگار ما این میراث معنوی به اسارت رسانه و تبلیغات درآمده و کارشناسان و دلسوزان باید تلاش کنند تا این هنر چند هزار ساله جایگاه خود را باز یابد.
‎بنان از خوانندگان بزرگ صد ساله گذشته، صاحب سبک، تاثیر گذار و می‌توان گفت بزرگ‌ و شاهنشاه آواز بود. از مهمترین ویژگی‌های آواز بنان، ادای درست شعر و فن بیان او بود که در رساندن پیام شعر به شنونده نقش اساسی داشت. تحریرهای بنان بجا و به اندازه بود و همیشه از آن به عنوان زینت استفاده می‌کرد.
‎امید که نوجوانان و جوانانی که در این زمینه استعداد دارند بیشتر به آواز بنان گوش کنند و به نوعی در محضر او مشق آواز کنند تا بتوانیم این میراث را احیا کنیم.
‎علی شیرازی مدرس و آوازپژوه نیز درباره بنان و ساختار موسیقایی صدا در آواز ایرانی گفت: هر هنری را جزئیات آن شکل می‌دهد و بنان شاید نخستین کسی بود که هجای آوازی را به عنوان جزئی‌ترین عنصر آواز شناخت و به صورت علمی با کمک خالقی و وزیری آن را ارائه کرد.