پنل تخصصی ژنتیک باستان و تبارشناسی به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی- فرهنگی در حاشیه برنامه‌های پنجمین کنگره بین‌المللی و هفدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران «امروز» در محل پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، 14 اسفند 1401 در این پنل تخصصی، نخست موضوع « ژنتیک باستان، دریچه‌ای به سوی شناخت بهتر تمدن ادوار مختلف» توسط پرستو عرفان‌منش و مطهره امجدی به بحث نهاده شد.
پرستو عرفان‌منش با اشاره به اینکه علم باستان‌شناسی و مطالعات و بررسی‌های باستانی همواره تلاش داشته تا زوایای پنهان گذشته انسان را آشکار کند تصریح‌کرد: در این میان ابزارهای زیادی به کمک این علم آمده و به ویژه در دهه‌های اخیر، این علم مسلح به علوم و ابزارهای نوینی شده است.
مسئول آزمایشگاه فرسودگی زیستی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی افزود: مطالعات ژنتیکی قادر است اطلاعات بی‌نظیری را در اختیار پژوهشگران قرار دهد و از این داده‌ها می‌توان نتایج ارزشمندی را مانند تبار انسانها، مسیرهای مهاجرت، اختلاط، گسستگی و اشتقاق اقوام از هم، میزان قرابت انسانها و یا اقوام با یکدیگر، نسب‌شناسی، تشخیص بیماریهای ژنتیکی و… به دست آورد.
در ادامه مطهره امجدی تصریح‌کرد: ایران زمین، به عنوان یکی از مهدهای تمدن بشری که بستر بسیاری از رویدادهای مختلف و متنوع انسانی بوده، از نظر باستان‌شناسی دارای غنای کم نظیری است درحالیکه به جز برخی مطالعات پراکنده، تاکنون از ظرفیت دانش ژنتیک در زمینه مطالعات باستان‌شناسی در ایران استفاده هدفمند و گسترده‌ای نشده است.
او افزود: در پنجمین کنگره بین‌المللی و هفدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران برای اولین بار در سطح کشور به اهمیت این علم پرداخته خواهد شد و امید است با معرفی مختصر ابعاد این علم و گردآوری متخصصان این حوزه در آینده شاهد رشد روز افزون نتایج ژنتیک باستان توسط محققان ایرانی باشیم.
امجدی تصریح‌کرد: سرفصل‌های آموزشی این بخش مقدمه‌ای بر زیست باستان‌شناسی و اهمیت نتایج حاصل از آن در کنار نتایج ژنتیک باستان،مطالعه فیلوژنی mtdna ، بررسی و تحلیل آنالیز های ژنتیکی بوده است.
در ادامه محمد‌رضا رکنی مدرس کارگاه دوم با عنوان «میراث‌فرهنگی و تنوع زیستی، هزاره‌های گذشته، حال و آینده » موضوع میراث‌فرهنگی را در هزاره‌های گذشته و آینده به بحث نهاد و به معرفی شاخص‌ترین یافته‌های باستان‌شناختی جانوران از ادوار گذشته تا کنون پرداخت.
او با بیان مفاهیم شناخت، شکل‌گیری، اسطور و معنا به بهره‌های نرم افزاری در شناسایی و تحلیل متغیرها اشاره کرد و چگونگی و چرایی مدیریت در محوطه‌های باستان‌شناختی در حال حاضر و برای آینده را تشریح کرد.
فریدون بیگلری معاون فرهنگی موزه ملی ایران نیز در این نشست با بیان‌اینکه در حوزه میراث‌فرهنگی و باستان‌شناسی مباحث زیست‌شناسی و میان رشته‌ای بسیار حائز اهمیت است گفت: در دهه نود موزه ملی ایران و بخش مرمت وارد این عرصه شده و فعالیت‌های چشمگیری را به انجام رسانده است.
او در ادامه با تشریح اهداف علمی و پژوهشی موزه ملی ایران به فعالیت‌های صورت گرفته این مرکز با کشور فرانسه در حوزه استخوان جانوری و انسانی اشاره و تصریح‌کرد:به عنوان موزه ملی ایران خواستار همکاری با نهادهای علمی در حوزه ژنتیک هستیم.
محمود تولایی دبیر اجرایی پنجمین کنگره بین‌المللی و هفدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران نیز در ادامه این پنل با اشاره به اینکه با کشف ساختار ژنتیکی راز و رمز‌های بسیاری نمود پیدا می‌کنند تصریح‌کرد: با شناسایی توالی‌ها از سوی بشر هر روز دریچه‌‌های تازه‌ای از علم به روی بشر ایجاد می‌شود.
او با بیان‌اینکه با مطالعه ساختار ژنتیک می‌توان علت بروز هر بیماری، ناهنجاری‌ها و اختلالات ژنتیک را بررسی و آنها را حل کنیم تصریح‌کرد: ما می‌توانیم با همکاری در حوزه باستان‌شناسی راهگشای پرسش‌های این حوزه باشیم.
فرامرز رستمی چراتی معاون پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی نیز در ادامه این نشست تصریح‌کرد: علوم میان رشته‌ای و علوم پایه می‌توانند در حوزه‌های مختلف با داشتن چشم‌اندازی نوین در حفظ آثار باستانی و تاریخی راهگشا باشند.
او گفت: استفاده از تجزیه و تحلیل‌های دستگاهی با شناخت محدودیت‌های باستانی می‌تواند در این زمینه کمک‌های شایسته‌ای انجام دهد.
گفتنی‌است، پنجمین کنگره بین‌المللی و هفدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران از 15تا 17 اسفند ماه 1401 برگزار خواهد شد.
بدون دیدگاه